Śviatkavańnie 1025-hodździa Chryščeńnia Rusi i niabačnaja prysutnaść Kanstancinopala

U paviedamleńniach srodkaŭ masavaj infarmacyi čytajem: u Rasii na ŭsianočnych vielikodnych słužbach prysutničała 4,5 miljona čałaviek, va Ukrainie – 10 miljonaŭ; biskup Ryma Francišak adsłužyŭ imšu dla 3 miljonaŭ katalikoŭ, u Kijevie malebien la pomnika vialikamu kniaziu Uładzimiru słužyli dla zamiežnych haściej i zaprošanych ukraincaŭ, a prostamu pravasłaŭnamu ludu dostup byŭ začynieny; u Budsłavie dziela ŭšanavańnia ikony Maci Božaj sabrałasia 40 tysiač viernikaŭ, u Kijevie u chrosnym chodzie, arhanizavanym Kijeŭskim Patryjarchatam, udzielničała, pavodle roznych acenak ad 20 da 40 tysiač čałaviek.

Cikava, kolki pravasłaŭnych buduć prysutničać na ŭračystaściach u honar 1025-hodździa Chrostu Rusi ŭ Miensku? U pryvatnaści, na Liturhii.

Na sajcie Biełaruskaj Pravasłaŭnaj Carkvy napisana, što Litruhiju ŭznačalić Patryjarch Maskoŭski Kirył. I tut adrazu paŭstaje pytańnie: čamu nie Papa i Patryjarch Aleksandryjski i ŭsiaje Afryki Fieador II? Jon ža druhaja asoba ŭ pravasłaŭnym śviecie paśla Patryjarcha Kanstancinopalskaha Varfałamieja.

I toj ža pravasłaŭny śviet zadaje pytańnie: čamu Varfałamiej nie pryjechaŭ na śviatkavańnie 1025- hodździa Chrostu Rusi? Pryjazdžaŭ ža jon u stalicu Ukrainy piać hadoŭ tamu? Było ž jamu jašče ŭ traŭni ŭručana zaprašeńnie ad Ukrainskaj Pravasłaŭnaj Carkvy Maskoŭskaha Patryjarchatu (UPC MP) i Viktara Janukoviča? Čakali ž jaho ŭ Kijevie pravasłaŭnyja chryścijanie?

Usialenski Patryjarch nie pryjechaŭ. Va Ukrainie ŭžo nibyta znajšli adkaz na pytańnie: čamu tak zdaryłasia. Nie pavarušyłasia naležnym čynam UPC MP, nie pavarušyłasia jak treba śvieckaja ŭłada. Inicyjatyvu pierachapiła Maskva. Heta jana zaprasiła pradstajalnikaŭ inšych pamiesnych Cerkvaŭ. Patryjarchu Kiryłu i Uładzimiru Pucinu (voś dzie sapraŭdnaja simfonija) rupiła pravieści śviatkavańnie pad palityčnym łozunham “Ruskaha śvietu”, znoŭ ahučyć staryja impierskija vydumki pra adziny narod, ahulnyja karani i da t. p.

Atrymałasia nienaturalna. Hreki chryścili kijanaŭ, kali Maskvy nie isnavała. I voś u Kijeŭ pryjazdžajuć hałava Maskoŭskaj Carkvy i hałava Maskoŭskaj dziaržavy śviatkavać 1025-hodździe Chrostu Ukrainy. Pry hetym Kirył pryjazdžaje nie ŭ jakaści hościa. Jon pačuvajecca jak haspadar, viazie z saboju Sinod RPC i pravodzić u Kijeva-Piačerskaj łaŭry jaho pasiadžeńnie.

Pryjechać u Kijeŭ adnačasna z Kiryłam Usialenski Patryjarch nie moh. Choć by z taje pryčyny, što haspadarom pavinien byŭ by pačuvacca jon, bo Kanstancinopalskaja Carkva nie pryznaje kananičnym dałučeńnie ŭ kancy XVII st. Kijeŭskaj mitrapolii (heta značyć, sučasnych Ukrainy, i Biełarusi, i Litvy, i Łatvii) da Maskoŭskaha Patryjarchatu. I tamu, što Maskoŭski Patryjarchat pry padtrymcy dziaržavy, jak i ŭ stalinski čas, imkniecca asprečyć pieršynstvo Novaha Ryma ŭ pravasłaŭnym śviecie.

I choć Varfałamiej u Kijeŭ nie pryjechaŭ, jaho prysutnaść u stalicy Ukrainy była adčuvalnaju. Jak by ni namahaŭsia Kirył być na hetym śviacie pieršym, učora Liturhiju ŭ Kijeva-Piačerskaj łaŭry ŭznačalvaŭ Papa Aleksandryjski. A ŭ pieršy dzień kijeŭskaha śviatkavańnia infarmacyjnyja ahienctvy raspaŭsiudzili tekst Pasłańnia Usialenskaha Patryjarcha ukrainskamu narodu. Zaŭvažcie: nie Ukrainskaj Pravasłaŭnaj Carkvie Maskoŭskaha Patryjarchatu, a ukrainskamu narodu. Heta značyć, usim pravasłaŭnym chryścijanam: i tym, jakija z Maskvoju, i tym, katoryja ad Maskvy adździalilisia. Mahčyma, i hreka-katalikam, jakija taksama viaduć svoj radavod ad kijeŭskaha Chrostu i jakija taksama vykazvajuć svaju pavahu Novamu Rymu.

Varfałamiej piša, što Kanstacinopal pasłaŭ u słavianskija ziemli jevanhielistaŭ pravasłaŭnaj viery, aśvietnikaŭ Kiryłu i Miafodzija, što biascennyja skarby Pravasłaŭja byli pieradadzienyja z Kanstancinopala słavianskamu (nie ruskamu!) śvietu, a “asabliva Ukrainie”. I choć Novy Rym zaŭsiody paćviardžaje univiersalnaść Pravasłaŭja i nieprychilnaje staŭleńnie da nacyjanalizmaŭ, Usialenski Patryjarch adznačaje, što Kanstancinopalskaja Carkva kultyvavała pravasłaŭny etnas, “na praciahu stahodździaŭ umacoŭvajučy jednaść ukrainskaha naroda i jaho pravasłaŭnuju identyčnaść, u vyniku čaho Kijeŭ staŭ duchoŭnym centram chryścijanstva ŭ hetym vialikim rehijonie Uschodniaj Jeŭropy”. Tut iznoŭ tonkaja kanstatacyja faktaŭ: chryścijanstva, aśvieta, kultura išli z Kijeva ŭ Maskoviju, a nie z Maskovii ŭ Kijeŭ.

Varfałamiej taksama adznačaje: Maci-Carkva Kanstancipopala apiekavałasia Kijeŭskaj carkvoju da XVII st. – heta značyć, da taho času, pakul Kijeŭskaja mitrapolija nie była dałučana (niahodnymi srodkami) da Maskoŭskaj Carkvy. Mienavita tak – Maskoŭskaj Carkvoju, Carkvoju Maskvy – nazyvaje Usialenski Patryjarch sučasnuju RPC. I hetym samym daje zrazumieć: nazva “Ruskaja Pravasłaŭnaja Carkva” joju pryŭłaščana, bo ŭ chryścijanskim śviecie (što ŭ Rymie, što ŭ Novym Rymie) da kanca XVII st. va Uschodniaj Jeŭropie viedali adnu Ruskuju Carkvu – Kijeŭskuju. Druhuju nazyvali Maskoŭskaj Carkvoj.

I narešcie, treci aśpiekt Pasłańnia. Varfałamieja pa-raniejšamu turbuje, što pravasłaŭnyja chryścijanie Ukrainy padzieleny na niekalki jurysdykcyj. Jon błasłaŭjaje “ŭsie vysiłki miascovaj Carkvy, dziaržavy dy ŭkranicaŭ va ŭsim śviecie”, kab jany “zdoleli pieraadoleć usie prablemy i dasiahnuć žadanaj jednaści”. Z druhoha boku, źviartajučysia ŭkrainskaha naroda, archijepiskap Novaha Ryma zapeŭnivaje: “...iak Usialenski Patryjarchat i Vaša Maci Carkva... my budziem praciahvać našy vysiłki dziela jednaści i praćvitańnia pravasłaŭnych ludziej”.

Viedama, toj fakt, što Usialenski Patryjarch źviarnuŭsia da ŭkrainskaha naroda “cieraz hałavu” aficyjnaj Carkvy i sam źmiest jaho Pasłańnia buduć jašče abmiarkoŭvacca. Pakazalna toje, što infarmacyi pra hetaje Pasłańnie niama na aficyjnym sajcie Maskoŭskaj Patryjarchii. Ź inšaha boku, nie moža nie źviarnuć uvahu i taki fakt. 27 lipienia Viktar Janukovič uznaharodziŭ pradstajalnikaŭ pravasłaŭnych cerkvaŭ, jakija pryjechali ŭ Kijeŭ, u tym liku Kiryła, ordenam Jarasłava Mudraha I stupieni, a ŭčora ŚMI raźnieśli viestku, što ordenam Svabody – druhim pa značeńni paśla ordena Dziaržavy, jaki ŭručajecca tolki cyvilnym hierojam Ukrainy, – uznaharodžany Varfałamiej. Praŭdapadobna, što ŭ bližejšy čas prezident Ukrainy źjavicca na Fanar, kab uručyć jamu ŭznaharodu.

I tut mižvoli zadasi pytańnie: ci nie było śviatkavańnie 1025-hodździe Chrostu Rusi piravaj pieramohaj Kiryła? I druhoje pytańnie: ci budzie hałava Maskoŭskaj Carkvy pačuvacca haspadarom, a nie hościem na śviatkavańni 1050-hodździa Chrostu Rusi-Ukrainy?

Anatol Sidarevič

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0