Прынята лічыць, што кава (і яе актыўны інгрэдыент кафеін) робіць нас больш бадзёрымі і энергічнымі. Але ўплыў кафеіну на людзей можа быць розным: усё залежыць ад нашай генетыкі і таго, як мы яго ўжываем.
Марк Стэйн, прафесар кафедры псіхіятрыі і навук пра паводзіны ў амерыканскім Універсітэце Вашынгтона, тлумачыць гэта так: «Парадокс кафеіну ў тым, што ён на кароткі час прыводзіць да павышэння ўважлівасці. Ён паляпшае кагнітыўныя здольнасці і проста робіць нас больш энергічнымі».
Але ж доктар Стэйн папярэджвае: накапляльны эфект кавы цалкам адрозніваецца ад кароткачасовага. Часткова кафеінавы парадокс звязаны з так званым «ціскам сну» — чым больш вам хочацца спаць увечары, тым большы гэты ціск. У нашых целах працуюць біялагічныя гадзіннікі, якія «заводзяцца» ў момант абуджэння і «прымушаюць» нас увечары класціся спаць, піша New York Times.
Неўролаг Сэт Блэкшау з Універсітэта Джона Хопкінса кажа, што на працягу дня нашы клеткі і тканкі выкарыстоўваюць энергію і спальваюць яе ў форме рэчыва пад назвай АТФ (адэназінтрыфасфат). Калі мы думаем, робім фізічныя практыкаванні, працуем ці займаемся бегам, мы вытрачваем АТФ, і ў якасці пабочнага прадукту нашы клеткі вырабляюць іншае рэчыва — адэназін. Ён уплывае на спецыяльныя рэцэптары ў галаўным мозгу, што і прымушае нас адчуваць сябе больш соннымі.
Малекулы кафеіну падобныя па сваёй структуры да малекул адэназіну, таму кафеін звязваецца з рэцэптарамі замест яго — адпаведна, адэназін ужо не можа на іх уплываць. У выніку кафеін часова прыгнятае ціск сну і робіць нас больш бадзёрымі.
Але ж адэназін усё роўна накопліваецца ў арганізме — і як толькі скончыцца дзеянне кафеіну, ён нагадае пра сябе. У гэты момант вы будзеце адчуваць вельмі высокі ўзровень ціску сну, і адзінае правільнае выйсце — паспаць.
Але ж чым больш кавы мы п’ём, тым больш арганізм да яе звыкае. Колькасць адэназінавых рэцэптараў у мозгу павялічваецца, трэба ўсё больш кавы, каб паўплываць на іх, а печань тым часам пачынае вырабляць пратэіны, якія расшчапляюць кафеін хутчэй.
Простая звычка піць шмат кавы ці чаю непазбежна пагаршаюць якасць сну, што вядзе да пастаяннай стомленасці.
Кафеін таксама можа спрыяць скачкам узроўню цукру ў крыві і ўзмацняць абязводжванне — ізноў жа, абедзве гэтыя з’явы павяшаюць стамляльнасць.
Што ж рабіць? Працаздольнасць найлепш павышае не кава — лепей палепшыце сон і фізічную нагрузку. Нават калі не ўдалося выспацца ноччу, знайдзіце 20 хвілін, каб задрамаць удзень.
Трохі фізічнай працы, прайсціся пешкі ці пасядзець на сонцы — усё гэта надае энергіі.
«Наша Ніва» аднаўляе збор данатаў — падтрымаць проста
Чытайце яшчэ:
6 здаравейшых за каву напояў, якія ўзбадзёраць з раніцы
У які час сутак лепей піць каву
Як склаўся лёс хлопца з вядомага жыццесцвярджальнага фота студэнцкага маршу-2020?4
Каментары