Aleksijevič u TOKu: Kali vy admoviciesia čytać Čechava i Dastajeŭskaha, to ŭpadziecie ŭ pravincyjnaść
U novym vypusku «TOKu» vybitnaja piśmieńnica i nobieleŭskaja łaŭreatka Śviatłana Aleksijevič razvažaje, ci varta biełarusam adździalacca ad rasijskaj kultury, kab pačać dumać pra siabie, svaimi hierojami i prablemami.
«Kali vy adździaliciesia ad Rasii — ja rusafobka, jak vy viedajecie, i «banderaŭka», tak pra mianie pišuć u rasijskaj presie, — ad vialikaj kultury, ad anhlijskaj (u jakoj taksama šmat kryvi) i ad francuzskaj… Kali pahladzieć na historyju, na ŭsich vielmi šmat kryvi. Ale mova ŭsio heta vynosić i prosta śviedčyć praź siabie.
Ale kali vy, naprykład, admoviciesia čytać Čechava, Dastajeŭskaha, heta budzie pravincyjnaść, vy ŭpadziecie ŭ pravincyjnaść. Nielha ličyć, što ŭ nas, u maleńkich biełarusaŭ, jość usio. Heta niapraŭda. Śviet vielmi vialiki. Treba adkryvacca śvietu. Tak, sa svajoj movaj, ale adkryvacca śvietu», — adznačyła piśmieńnica.
Na dumku Aleksijevič, zabarona na tvory piśmieńnikaŭ, jak heta adbyvajecca ŭ Rasii i Biełarusi, pryvodzić da panižeńnia ŭzroŭniu myśleńnia:
«Heta strata humanitarnaści ŭ našym žyćci. Adrazu paniziŭsia ŭzrovień myśleńnia. Paniziłasia płanka ŭsiaho (…)
U nas jašče nie atrymlivałasia iści da demakratyi. [Ale] Rasija ŭsio ž taki niešta sprabavała. Kali b jana išła, jana b da niečaha pryjšła i z tymi ž impiercami — Brodskim, Puškinym. Nie ŭ hetym sprava.
Heta ŭsio nie mova, a čas. A my pavinny dumać pra siońniašni dzień. Adkul, z čaho my možam uziać siłu. A siła — heta dumka, heta słova, jakoje zastałosia ad ludziej. Niachaj jano budzie na tureckaj. Mnie ŭsio roŭna. Hałoŭnaje, kab mianie praciała dumka, jakaja mnie siońnia patrebna. I nam usim patrebna».
Śviatłana Aleksijevič: «Ja nie dumała, što rasijskaje hramadstva da takoj stupieni chvoraje» — intervju kanału Euronews
«My majem spravu z ruskim fašyzmam, a Biełaruś akupavanaja». Vialikaja hutarka z Aleksijevič
«Ludziej, jakija chočuć novuju Biełaruś, vielmi šmat» — Aleksijevič pra Boha, movy i toje, jak stać biełarusam
«Maja pamyłka, što zapisvaju videa». Čym skončylisia rezanansnyja zvaroty da Łukašenki?1
Kamientary