«Zakazny artykuł z metaj dyskredytacyi». Hieroj rasśledavańnia pra pašpart Novaj Biełarusi raskazvaje svaju viersiju padziej
Dniami biełaruski internet uskałychnuŭsia paśla publikacyi rasśledavańnia pra pašpart Novaj Biełarusi. Pad pilnaj uvahaj Biełaruskaha rasśledavalnickaha centra apynułasia litoŭskaje pradpryjemstva, jakoje pracuje nad prajektam. Adnym z asnoŭnych hierojaŭ artykuła staŭ Mikita Zabuha, u dalokim minułym inśpiektar DAI, a siońnia — kiraŭnik arhanizacyi, adkaznaj za dyzajn budučaha dakumienta. Jon i paraiŭ litoŭskaha padradčyka Abjadnanamu pierachodnamu kabinietu. U materyjale robiacca vidavočnyja namioki na suviaź Zabuhi ź biełaruskimi siłavikavami — siarod pretenzij i toje, što jon praciahvaje vieści biznes u Biełarusi paśla 2020 hoda, i toje, što dziesiać hadoŭ tamu jon jechaŭ na adnoj mašynie z byłym adnakurśnikam pa Akademii MUS. Ale jak sam Zabuha kamientuje pretenzii z boku rasśledavalnikaŭ? «Naša Niva» pahutaryła ź im.
«Heta zakazny artykuł z metaj dyskredytacyi»
«Naša Niva»: Jak prachodziać vašy dni paśla vychadu rasśledavańnia ź fihuravańniem tam vašaj asoby?
Mikita Zabuha: Jak skazała maja žonka: daviedałasia, što muž — majstar sportu pałkoŭnik Čynhačhuk
Ja nikoli nie byŭ publičnym čałaviekam, cicha rabiŭ svaju pracu, a tut stolki ŭvahi…
Bolš za ŭsio ciapier hałava balić, kaniečnie, za prajekt pašparta, tamu što naša kamanda achviaravała stolki času na jaho.
Ale takim čynam vyrvanyja fakty z majoj bijahrafii — heta taksama napružvaje. Niechta zrabiŭ svaju pracu pa dyskredytacyi… Nie viedaju, ci heta złość ludskaja, ci nieprafiesijnaść. Pakul nie mahu zrazumieć.
«NN»: Ličycie, što heta niejkaja admysłovaja dyskredytacyja?
MZ: Mnie padajecca, što heta zakazny artykuł z metaj dyskredytacyi, kab padarvać davier kankretna da pašparta Novaj Biełarusi. Ciapier jakraz pavinny byli vyjści pieršyja ŭzory pašpartoŭ, musiŭ raspačacca prajekt realnaha pryznańnia — i tut naradžajecca hety artykuł, jaki spynić usio na niapeŭny čas.
Ja pakinu pry sabie zdahadki pra toje, kamu heta moža być vyhadna. Čas usio pakaža. Ale mnie padajecca, što kali jość niejkaje napružańnie pa majoj piersonie, treba vyśviatlać heta, a nie nakidvać kłasičnyja manipulacyi, niejkija adnabakovyja abvinavačvańni, vycisnutyja fakty i emacyjnyja afarboŭki.
Treba razhladać čałavieka pa spravach. Ja za svaje hady maju ich dastatkova, kab pakazać, chto ja jość. Tamu dziŭlusia, kali tykajuć: «voś jon skončyŭ Akademiju MUS» — i heta jak abvinavačvańnie. Dyk u 1998 hodzie, kab pastupić u Akademiju, treba było pastaracca, konkurs byŭ siem čałaviek na miesca! Ja b nie pastupiŭ, kali b nie skončyŭ biełaruski licej ź miedalom, a da hetaha nie skončyŭ biełaruskamoŭnuju škołku.
I kali ja byŭ kursantam u akademii, našy vykładčyki tady jašče chadzili ź bieł-čyrvona-biełymi ściažkami i Pahoniami na šaŭronach. I čamu b nie skazać, što, akramia Akademii MUS, ja skončyŭ Litoŭski ŭniviersitet prava i mahistraturu ŭ Oksfardskim univiersitecie? I praciahvaju vučycca ŭ Oksfardzie na inšaj prahramie.
Adna z hałoŭnych pretenzij da Zabuhi ŭ rasśledavańni — toje, što ŭ siaredzinie 2010-ch niekalki jaho jurydyčnych asobaŭ nibyta byli zarehistravanyja ŭ budynku astravieckaj milicyi.
Pra toje, što ja nibyta rehistravaŭ biznes pa adrasie Astravieckaha RUUS uvohule kamientavać nie chaču. Ja dasyłaŭ žurnalistam fotazdymak, dzie vidać, što RAUS pa Leninskaj, 73 i pobač tam — budynak z takim ža numaram. Ale heta ŭžo inšy budynak! Tak było i na momant rehistracyi bolš za 10 hod tamu.
Chto maje minimalna krytyčny rozum, zdahadajecca, što zarehistravać kampaniju ŭ RAUS nierealna.
Jašče adna pretenzija da Zabuhi — u tym, što ŭ jaho zastajecca niekalki drobnych biznesaŭ u Biełarusi. Pryčym adzin ź ich byŭ stvorany ŭ kancy 2020 hoda.
Čamu ja raniej časta jeździŭ u Biełaruś? Tamu što ŭ mianie tam svajaki i baćkoŭskaja chata. Tam pachavanyja maje prodki. Na siońnia ja amal čatyry hady nie byŭ u Biełarusi — z momantu, kali pačałasia naša revalucyja honaru.
Ad samaha pačatku vybaraŭ ja byŭ adnym z arhanizataraŭ nazirańnia na ŭčastku ŭ Vilni, i paśla hetaha na radzimu ŭžo nie jeździŭ. Navat nie pajechaŭ na pachavańnie svajho taty, kab vy razumieli. I ciapier abvinavačvać mianie ŭ tym, što ja viadu niejki biznes u Biełarusi… Rastłumačcie mnie, jak jaho možna vieści, nie budučy na miescy samoha biznesu stolki hod?
Akcyi «RaścisKepitał» i «Rossemsiervis» aryštavanyja pa dekrecie Łukašenki pra biznes «niesiabroŭskich krain» — i pradać ich niemahčyma. Ale heta ŭžo nikomu niecikava. Prosta nakidaj łabirynt sa słovaŭ, dadaj Akademiju MUS — i ŭsio, hatovy ahient KDB.
Možna pierakrucić što zaŭhodna, jak, naprykład, što praz «Rossemservis» ja byŭ datyčny da budaŭnictva atamnaj stancyi.
Chacia meta była advarotnaja — vykupić akcyi hetaha pradpryjemstva i zachavać na majoj małoj radzimie znakamituju siadzibu Miniejkaŭ, nie dapuścić jaje razbureńnia. Rod Miniejkaŭ — heta honar Astravieckaha rajona, a Zihmund Miniejka — naš biełaruski hraf Monte-Krysta.
Na siońnia siadziba ŭ rukach hetaj kampanii, dzie maja dola 5%. Jak razumieju, režym jaje zabraŭ, a sama kampanija — u pracesie likvidacyi, na jaki biez asabistaj prysutnaści paŭpłyvać nie mahu.
U Litvie ja atrymaŭ status uciekača. 29 maja mianie znoŭ vyklikali ŭ mihracyjnuju słužbu, pravodzili novaje intervju. Heta ŭsio vielmi niepryjemna: ja ŭ Litvie žyvu bolš za 20 hod, maje troje dziaciej — hramadzianie Litvy. I voś tut znoŭ uskryvajuć «schavanyja jačejki».
«NN»: Vy śćviardžajecie, što dziełavoj aktyŭnaści ŭ vas na hety momant na radzimie niama, ale jak ahułam atrymlivałasia mieć u Biełarusi biznes paśla 2020-ha?
MZ: Ciažka nazvać heta biznesam, kali ty nie možaš ni pradać akcyi, ni navat pieravieści hrošy ź Biełarusi ŭ Litvu.
Mnie prypisvali, što ja zajmaŭsia rekłamaj u aeraporcie «Minsk-2» — a ja z kampanijaj «Fierata» byŭ źviazany tolki jak inviestar z dolaj 25%. Ja nikoli nie prymaŭ ŭdziełu u jaje dziejnaści. Jak vajna pačałasia, ja pazbaviŭsia tych akcyj za niejki naminalny košt.
Nu i nibyta pra maralny aśpiekt — maŭlaŭ, jak adkryvać biznes u śniežni 2020-ha ŭžo paśla vybaraŭ? Ja jaho adkryvaŭ dystancyjna. I na toj momant maryŭ, jak i ŭsie biełarusy, viarnucca dachaty. Była nadzieja na pieramohu.
Jašče ž byli dvarovyja maršy, u sakaviku 2021 jašče ludzi vychodzili… I niejak dziŭna hučyć, što hramadzianin Biełarusi nie maje prava vieści biznes u Biełarusi.
«Usia historyja pačałasia z taho, što ŭ mianie ŭ samoha skančalisia staronki ŭ pašparcie»
«NN»: Valer Kavaleŭski skazaŭ, što kampaniju Garsų pasaulis dla druku pašpartoŭ Novaj Biełarusi paraili mienavita vy. Jak heta adbyvałasia?
MZ: Usia historyja pačałasia z taho, što ŭ mianie ŭ samoha skančalisia staronki ŭ pašparcie, jon uvieś zaštampavany. Mianie ž užo raskryli, što ja — kiraŭnik Hieraldyčnaj rady «Pahonia».
Tak što ciapier možna kazać adkryta, što ŭsie ŭznaharody, jakija paśla 2020 hoda ŭručaŭ Abjadnany pierachodny kabiniet, a taksama ŭznaharody, jakija atrymlivali našy vajary ad Rady BNR, stvaralisia, raspracoŭvalisia abo dapracoŭvalisia nami.
Hieraldyčnaja rada «Pahonia» — heta niekamiercyjnaja hramadskaja arhanizacyja, jakaja abjadnoŭvaje najlepšych biełaruskich hieraldystaŭ i profilnych historykaŭ, viadomych hramadskich dziejačaŭ.
Karaciej, moj pašpart skančaŭsia. I ja svaim kaleham na čarhovym pasiedžańni prapanavaŭ zrabić nacyjanalny pašpart — tak skažam, na pierśpiektyvu. Darečy, u historyi Litvy byŭ dośvied atrymańnia pašpartoŭ kiraŭnictvam u vyhnańni — kali jany byli pad akupacyjaj, u toj pieryjad svaim hramadzianam vydavali pašparty. My faktyčna taksama znachodzimsia pad hibrydnaj akupacyjaj. Tamu vyrašyli prapanavać zrabić svoj dakumient.
Sprava była dla nas novaja, my pierahledzieli bolš za sto pašpartoŭ roznych krain, i liču, što ŭ vyniku zrabili adzin z samych pryhožych pašpartoŭ u śviecie, z usialakimi nacyjanalnymi fičami, jakija dahetul nie raskryvajem.
Ahułam praces byŭ dosyć naturalnym: naša prezidentka-elekt znachodzicca ŭ Vilni, tut jość padtrymka.
Ale źviartalisia i da inšych drukarskich damoŭ, jakija vypuskajuć pašparty — skažam tak, jany nie prajavili zacikaŭlenaści. Niekatoryja spasyłalisia na palityčnyja ryzyki, niekatoryja na zaniataść. Kampanij, jakija drukujuć pašparty, u pryncypie niašmat. I čaściej za ŭsio jany dziaržaŭnyja, tamu damovicca ź imi z ulikam biurakratyi składaniej, čym ź biznesmenami.
Garsų pasaulis taksama pryjšłosia doŭha tłumačyć našu ahulnuju tysiačahadovuju historyju, davodzić, što my ŭsie razam — hramadzianie VKŁ, što treba dapamahać adno adnamu ŭ ciažki čas. Hadzinami raspaviadali pra nieabchodnaść hetaha dakumienta, i jany padklučylisia.
Pa ščyraści, ja vielmi im udziačny. Za paŭtara hoda sumiesnaj pracy jany nie ŭziali nivodnaha centa — na naš dyzajn nakłali ŭsie avijacyjnyja i inšyja nieabchodnyja dla pašpartu standarty, dapamahli ŭzhadnić ich ź Jeŭrakamisijaj. Paviercie, heta vialiki kavałak pracy.
Dziŭna vyhladajuć vysnovy, što jany vydaduć danyja biełarusaŭ. U Garsų pasaulis jość strohija pratakoły biaśpieki: kali ŭ druk prychodziać niejkija danyja, jany ich drukujuć i adrazu vydalajuć. Heta karparacyja, dla jakoj reputacyja — najpierš. Inakš jany nie drukavali b litoŭskija pašparty i pašparty inšych krain, jakich nabiarecca ź dziasiatak. Kali da hetaj kampanii nie było — i niama! — pytańniaŭ u Departamienta dziaržaŭnaj biaśpieki Litvy, to jakija pytańni mahli być u zamoŭcaŭ?
«Naša praca jak hieraldyčnaj rady skončyłasia na farmavańni dyzajnu»
«NN»: U kaho ŭsio ž pavinny byli zachoŭvacca asabistyja danyja biełarusaŭ u hetym łancužku?
MZ: Da hetaha pytańnia my nie dajšli, nasamreč. Moh by zajmacca piersanalizacyjaj Garsų pasaulis, mahła b umoŭnaja biełaruskaja niezaležnaja mihracyjnaja słužba. Heta jašče treba vyrašać. Jasna, što ŭ našaj situacyi hetaja słužba pavinna być maksimalna prafiesijnaj i zdolnaj harantavać biaśpieku zachavańnie piersanalnych danych u adpaviednaści z zakanadaŭstvam Jeŭrasajuza.
Ja žyvu na terytoryi Jeŭrasajuza bolš za 20 hadoŭ, tut zusim inšyja standarty, tut vielmi strohi zakon pa GDPR. Ideja i była pieršapačatkova zrabić usio na aŭtsorsie z maksimalnym davieram da arhanizacyj, jakija pracavali ŭ ramkach jeŭrapiejskaha zakanadaŭstva.
Varta dadać, što naša praca jak Hieraldyčnaj rady skončyłasia na farmavańni dyzajnu.
«NN»: Ale pytańni źjavilisia nie stolki da techničnaha pracesu, kolki da kankretnych pierson, da jakich jość niedavier. Pastavim siabie na miesca biełarusa, jaki čakaje pašpart: jon daviedvajecca, što kampanija, jakaja ŭ tym liku pracuje nad prajektam, źviazanaja z «kašalkom Łukašenki» — Viktaram Šaŭcovym. Ci vy viedali ŭvohule pra hetyja suviazi? Zdajecca, kab rekamiendavać štości, treba być upeŭnienym u biezdakornaści reputacyi.
MZ: Pra Viktara Šaŭcova ja daviedaŭsia tolki tady, kali mnie pačali zvanić užo pa hetym rasśledavańni. A tak jon mnie sto hod nie byŭ cikavy, jak i inšyja łukašaniaty.
Kaniečnie, ja nie viedaju dakładnaj statystyki, ale skažu tak: u Litvie vielmi šmat chto pracavaŭ ź Biełaruśsiu da vajny. A niechta jašče i paśla.
«NN»: Kali ludzi bačać, što jość piersony, źviazanyja z Łukašenkam, z MUS, jany bajacca padstavy i źlivaŭ, jakija ŭžo mieli miesca ŭ inšych kiejsach.
MZ: Nie chaču vystupać advakatam Garsų pasaulis, ale situacyja vielmi prostaja: miascovaja słužba biaśpieki ŭsio pravieryć.
Kali jany skažuć, što «aj-jaj-jaj», to tady im zabaroniać vypuskać i litoŭskija pašparty, i ŭsio astatniaje, bo jany źviazanyja ź biełarusami. Vy ž razumiejecie, što jany prachodzili pravierku nie tolki ŭ Litvie, ale i ŭ inšych krainach.
Jany ž nie dla adnoj krainy vypuskajuć pašparty. I tyja nakidy z rasśledavańnia pra Zimbabve ci Kyrhyzstan tolki śviedčać, što ŭ ich z reputacyjaj usio narmalna, bo ŭ vyniku jany vyjhravali sudy.
U rasśledavańni BRC zhadvajucca try padazronyja historyi, źviazanyja z Garsų pasaulis. Błok nazyvajecca «Cień karupcyi». Kali pierakazvać ścisła, to ŭ Kyrhyzstanie litoŭskaja kampanija vyjhrała tendar na vyrab bijamietryčnych pašpartoŭ. Miascovych čynoŭnikaŭ pakarali za parušeńni pry praviadzieńni tendara, ale ŭrešcie Mižnarodny arbitražny sud Stakholma abaviazaŭ Kyrhyzstan spłacić Garsų pasaulis try miljony jeŭra kampiensacyi. U Zimbabve, jak adznačajecca, prajekt pa vytvorčaści elektronnych pašpartoŭ krytykavała miascovaja presa. A ŭ Konha byli pretenzii da byłoha saŭładalnika Garsų pasaulis, bielhijskaj kampanii Semlex Europe.
A nakont strachu… Heta ŭsio i raźličana na toje, kab my z vami bajalisia. Stvaryć asacyjatyŭnyja suviazi, spynić prajekt, pasiejać sumnievy.
«Žonka daŭno piliła: supakojsia ty i atrymaj litoŭskaje hramadzianstva»
«NN»: Vy skazali, što ŭ vas status uciekača, ale za 20 hod u Litvie vy mahli b i atrymać hramadzianstva hetaj krainy.
MZ: U mianie była takaja mahčymaść daŭno, ale ŭsio svajo žyćcio ja pracuju na Biełaruś, tamu admovicca ad biełaruskaha hramadzianstva nie mahu. Ja kavaler miedala ordena «Pahoni», adnoj z najvyšejšych uznaharod Biełarusi, jakuju ŭručaje Rada Biełaruskaj Narodnaj Respubliki, i hanarusia acenkaj dziejnaści na karyść rodnaj krainy.
Ja — patryjot svajoj krainy. I status abaviazvaje i nadalej pracavać na Biełaruś. Chacia žonka pieražyvaje i daŭno «piliła», maŭlaŭ, supakojsia ty ŭžo i atrymaj litoŭskaje hramadzianstva. Ale jak tut supakoicca? U svaje 43 hady ja jasna zrazumieŭ, što ad biełaruskaha nikoli nie admoŭlusia.
Nasamreč, ja ščaślivy čałaviek, bo ŭ mianie dźvie Radzimy. Vyras na miažy ź Litvoj. Ja moh adnu ranišniuju kavu vypivać u Litvie, a nastupnuju ŭžo — u baćkoŭskaj siadzibie. Pa ščyraści, ja siabie liču hramadzianinam VKŁ.
U rasśledavańni Zabuhu zakidajuć, što jon padtrymlivaŭ kantakt z byłym adnakurśnikam pa Akademii MUS: «Choć aficyjna Zabuha zvolniŭsia ź milicyi ŭ zvańni staršaha lejtenanta jašče ŭ 2003 hodzie, suviaź z adnym z supracoŭnikaŭ siłavych struktur jon padtrymlivaŭ i praź dziesiać hadoŭ paśla zakančeńnia słužby. U 2007 i 2013-m Zabuha jeździŭ u Litvu na lehkavym aŭto z Vadzimam Hrycam».
«NN»: Nakolki ŭ vas blizkija stasunki z Vadzimam Hrycam, śledčym pa terakcie ŭ minskim mietro i «plušavym desancie»?
MZ: My pasiabravali ŭ čas navučańnia ŭ Akademii MUS. Ja liču, jon adekvatny aficer. Kali b samalot niezakonna zalacieŭ choć i z «plušavym desantam» na terytoryi Litvy ci Polščy, to i tam kahości pryznačyli rasśledavać hety vypadak. Heta jaŭnaje parušeńnie, tut i jurystam nie treba być.
«NN»: U rasśledavańni BRC, chutčej, pytańni da vašych sumiesnych pajezdak za miažu.
MZ: Heta było 11 i bolš hadoŭ tamu, ja ŭžo nie pamiataju padrabiaznaści pajezdki. Ja daŭno abmiežavaŭ kantakty z tymi, chto zastaŭsia na słužbie, bo, najpierš, sam nie chaču ich padstaŭlać, stvarać dla ich prablemy. Jany znachodziacca ŭ HUŁAHu, i treba razumieć jaho śpiecyfiku. A ŭskryvać artykułami imiony ludziej, rabić im prablemy — heta jak minimum haniebna.
Paŭtarusia: u 1990-ch, kali ja vučyŭsia ŭ Akademii MUS, my vučylisia pa bieł-čyrvona-biełych knižkach, my ŭchapili hety karotki čas nacyjanalnaha adradžeńnia. I navat u samoj akademii byli vielmi hodnyja aficery, i jany jašče zachavalisia. Ludzi roznyja, nielha ŭsich pad adzin hrabianiec! Tyja, chto ŭdzielničaŭ u złačynstvach, musiać panieści pakarańnie. Ale ŭ bolšaści svajoj ludzi adekvatnyja, u tym liku milicyjaniery.
Da taho ž, vy ž sami bačycie, kolki hodnych aficeraŭ, vypusknikoŭ Akademii MUS, u tym ža «Biełpole», kolki karyści jany prynosiać našaj baćkaŭščynie i Ukrainie, vykryvajučy schiemy režymu.
«Moža, mianie źlivajuć, tamu što ja prasoŭvaju hety prajekt?»
«NN»: Ujavim, što vy b nie pracavali nad dyzajnam pašparta. Vy — toj samy biełarus, jakomu jon byŭ abjektyŭna patrebny. Vaša reakcyja na toje, što adbyvajecca?
MZ: Ja b pahladzieŭ, jak siabie buduć pavodzić ludzi, jakija zajaŭlajuć, što jany hałoŭnyja ŭ hetym prajekcie.
Pašpart Novaj Biełarusi — heta dzicia Hieraldyčnaj rady, my b vielmi chacieli, kab jano pabačyła śviet jak, naprykład, raspracavany Kryž dobrasusiedstva, ci adznaka pałka Kalinoŭskaha, zroblenaja ź mietału rasijskaha tanka T-72, ci miedal Francyska Skaryny dla dziejačaŭ kultury. Nam vielmi pryjemna, što hetyja i inšyja ŭznaharody ŭžo znachodziać svaich hierojaŭ.
Hetak ža my chočam z pašpartam. Ahułam isnuje šmat prykładaŭ na ŭzbrajeńnie — pašpart Kosava toj ža — tam niama mižnarodnaha pryznanaha kodu, ale jaho pryznajuć jak treveł-dakumient, i z možna padarožničać. Toj ža pašpart Tajvania biez pryznanaha koda AAN, tym nie mienš zamacavaŭsia ŭ topie najmacniejšych pašpartoŭ śvietu. Ci znoŭ ža — litoŭcy vypuskali svaje nacyjanalnyja pašparty ŭ Vatykanie padčas savieckaj akupacyi. Mienavita hety prykład mianie i natchniaŭ, čym my horšyja? Abo tyja ž pašparty Ičkieryi, jakija pryznajucca miždziaržaŭnymi damovami.
Nichto nie kaža što budzie lohka, ale «darohu zdužaje idučy». U nas vialikaja dyjaspary, svaje narodnyja ambasady, dyj uvohule prykład 2020 hoda pakazaŭ, što my zdolnyja abjadnacca na ahulnanacyjanalnyja spravy. U pašparcie nie napisana, što jaho vydała Śviatłana Cichanoŭskaja ci Pavieł Łatuška, tam napisana «Biełaruś». Tamu i sprava heta ahulnaja.
«NN»: Jakija pracesy ŭnutry kamandy raspracoŭki pašparta adbyvajucca ciapier?
MZ: Pakul nakinuty tuman na mianie. Kali jość palityčnaja vola, tuman pralacić chutka. Kali jość žadańnie praciahvać prajekt, to ci budzie tam udzielničać Mikita, ci nie budzie, — heta ničoha nie značyć.
Ale jak biełarusu mnie važna, kab biełarusy atrymali našy nacyjanalnyja pašparty. Kab praca hieraldystaŭ, historykaŭ, dyzajnieraŭ, piśmieńnikaŭ i roznych śvietłych biełarusaŭ, jakija ŭkłali ŭ heta dušu — dvuchhadovaja vałanciorskaja praca, — dajšła da ludziej.
Navat kali hety pašpart pryznaje chacia b adna kraina, heta ŭžo budzie pašpart. U mianie niama sumnievu, što heta mahčyma. Tamu režym i šaleje: drukuje fejkavyja pašparty, nahaniaje strach, niedavier, dyskredytuje. Dyktatura razumieje, što hublaje kantrol nad svabodnymi ludźmi.
Pakul ža ja čuju, što my z prajektam pašparta kahości tam jašče čakajem, niešta šukajem… Moža, mianie za toje i źlivajuć, što ja jakraz prasoŭvaju hety prajekt?
I chopić hańbavać adno adnaho: heta ž vyhadna režymu, jon na heta pracuje: siońnia my zastaniemsia na niejki dadatkovy čas biez pašpartoŭ, bo na pracu ŭžo kinuty cień sumnievu. A mnie vielmi chočacca, kab chacia b adzin ahulnanacyjanalny prajekt atrymaŭsia i zaradziŭ nas pazityvam na dalejšyja dziejańni i pieramohi. My majem prava zvacca nacyjaj, a pašpart — heta atrybut nacyi.
Tracina pamiłavanych palitviaźniaŭ i tak pavinny byli vyjści na svabodu ciaham miesiaca5
Tracina pamiłavanych palitviaźniaŭ i tak pavinny byli vyjści na svabodu ciaham miesiaca
Biełaruskaja aktrysa, jakaja syhrała palitźniavolenuju Kaciarynu Andrejevu, adčyniła kniharniu va Urocłavie3
Kamientary