«Sproba apazicyi zajmieć druhoje dychańnie». Voś što napisała pra anłajn-vybary ŭ Kaardynacyjnuju radu Le Monde

Aŭtar artykuła Elen Bjenveniu (Hélène Bienvenu) asabista prysutničała na kanfierencyi pa vybarach u Kaardynacyjnuju radu, jakaja adbyłasia ŭ Varšavie 19 maja.

Jana nazyvaje vybary — «sprobaj biełaruskich dysidentaŭ u vyhnańni zajmieć druhoje dychańnie» paśla pratestaŭ čatyry hady tamu, a Radu — «schodam, jaki alternatyŭny parłamientu Biełarusi, što znachodzicca pad kantrolem dyktatara Alaksandra Łukašenki».

Žurnalistka źviartaje ŭvahu na toje, što vybary buduć praviedzienyja anłajn z metaj achopu ŭsioj biełaruskaj dyjaspary. A projduć jany praz try miesiacy paśla «abnaŭleńnia składu biełaruskaha parłamientu, jakoje stała parodyjaj na vybary, na jakija nie byli zaprošany mižnarodnyja naziralniki ad Arhanizacyi pa biaśpiecy i supracoŭnictvu ŭ Jeŭropie».

Bjenveniu nahadvaje historyju stvareńnia Kaardynacyjnaj rady, jakaja «pieršapačatkova była zaklikanaja dla zabieśpiačeńnia pierachodu da demakratyi», i źviartaje ŭvahu na represii suprać udzielnikaŭ masavych pratestaŭ paśla vybaraŭ, jakija «prymusili demanstrantaŭ vybirać (u vypadku najaŭnaści takoj mahčymaści) pamiž vyhnańniem, turmoj ci maŭčańniem».

Novym udaram pa biełaruskaj demakratyi, piša aŭtarka, stała ŭvarvańnie Rasii va Ukrainu, u jakim byŭ zamiašany i Łukašenka.

«Budučynia Biełarusi — krainy, jakaja ekanamična zaležyć ad Rasii i padviarhajecca astrakizmu z boku mižnarodnaj supolnaści, taksama vyrašajecca na ŭkrainskim froncie», — piša Bjenveniu i pryvodzić słovy śpikiera Kaardynacyjnaj rady Andreja Jahorava:

«My majem spravu nie tolki z aŭtarytarnym režymam u Biełarusi, jaki staŭ bolš žorstkim, realnuju pahrozu niezaležnaści taksama ŭjaŭlaje ŭdzieł krainy ŭ vajnie z Ukrainaj. Reč u tym, što mižnarodnyja sankcyi, jakimi b zrazumiełymi jany ni byli, izalavali Biełaruś i zrabili jaje jašče bolš zaležnaj ad Rasii».

Aŭtar tłumačyć jeŭrapiejskamu čytaču, što biełaruskija demakratyčnyja siły ŭ vyhnańni vymušanyja pravieści restrukturyzacyju, tamu što Łukašenka praciahvaje trymać uładu miortvaj chvatkaj, a vajna va Ukrainie pamianiała hieapalityčnuju situacyju.

Bjenveniu nahadvaje, što Śviatłana Cichanoŭskaja ź leta 2022 hoda ŭznačalvaje Abjadnany pierachodny kabiniet — «protaorhan vykanaŭčaj ułady svabodnaj Biełarusi». I adznačaje, što jaho takim ličyć šmat chto z kiraŭnikoŭ zamiežnych uradaŭ. Kaardynacyjnaja rada, refarmavanaja ŭ 2022 hodzie, stała protaorhanam zakanadaŭčaj ułady.

Kanfierencyju ŭ Varšavie, na jakuju sabralisia pradstaŭniki dvanaccaci vybarčych śpisaŭ, francuzskaja žurnalistka nazyvaje «klučavym momantam vybarčaj kampanii». Jana źviartaje ŭvahu na toj fakt, što padčas debataŭ, jakija tranślavalisia anłajn, siarod inšaha abmiarkoŭvalisia pytańni sposabaŭ vyzvaleńnia palitźniavolenych i viartańnia ŭvahi mižnarodnaj supolnaści da Biełarusi.

Žurnalistka zaŭvažaje, što ŭ śpisach kandydataŭ 40% składajuć žančyny. Kandydaty reprezientujuć jak palityčnyja partyi, tak i hramadskija ruchi. Dva śpisy ŭklučajuć «byłych supracoŭnikaŭ režymu», jakija «pierajšli na bok apazicyi paśla prezidenckich vybaraŭ i znajšli prytułak u Polščy». Kankretna jana nazyvaje «byłoha vysokapastaŭlenaha śledčaha» Alaksandra Azarava i «byłoha ministra kultury» Paŭła Łatušku.

Aŭtarka taksama cytuje słovy Frederyka Pieci (Frédéric Petit), deputata parłamienta Francyi, jaki reprezientuje intaresy francuzaŭ zamiežža, što žyvuć u Centralnaj Jeŭropie, i inicyjatara misii nazirańnia za vybarami ŭ Kaardynacyjnuju radu:

«Hetyja dvanaccać śpisaŭ sapraŭdy adlustroŭvajuć raznastajnaść biełaruskaj apazicyi. Hetyja vybary dazvolać lehitymizavać i papularyzavać hety instytut. Nie vypadkova pra ich havoryć Łukašenka».

Žurnalistka dadaje, što biełaruskija ŭłady ŭnieśli ŭsie vybarčyja śpisy ŭ pieralik «ekstremisckich farmiravańniaŭ», što «dastatkova dla taho, kab kandydaty ŭ vypadku pierasiačeńnia biełaruskaj miažy trapili ŭ turmu, dzie ŭžo znachodziacca 1360 palityčnych źniavolenych [heta tolki tyja, jakich my viedajem]».

U kancy svajho artykuła francuzskaja žurnalistka adznačaje, što ŭ biełaruskaj dyjaspary niama adzinstva adnosna pytańnia ŭdziełu ŭ vybarach.

• 0
• 17
• 0
• 5
• 1
• 0
• 3