«Niama na jaho artykuła — treba prydumać i pasadzić nadoŭha. Chaj zdochnie tam!» Jak try hady tamu zatrymali Cichanoŭskaha i chto addavaŭ zahady
Zhadvajem, jak razhortvalisia padziei i jakija pryznańni prahučali paśla.
Zdavałasia, ništo nie pradrakała haračaj vybarčaj kampanii ŭ 2020 hodzie. Ale vialikuju rolu ŭ razharańni pratesnaha ruchu ŭ Biełarusi adyhrała niepapularnaja karanavirusnaja palityka režymu. A katalizataram stała dziejnaść homielskaha videabłohiera Siarhieja Cichanoŭskaha.
Cichanoŭski vioŭ svoj jutub-kanał «Kraina dla žyćcia» z sakavika 2019 hoda. U im jon raskazvaŭ pra bardak i chaos, karupcyju i biezhaspadarnaść, sustrakaŭsia ź ludźmi roznych prafiesij, jeździŭ pa Biełarusi i słuchaŭ prostych ludziej ź viosak i maleńkich haradoŭ.
Kali raniej tezisy pra nielehitymnaść ułady, žabrackija piensii i zaniadbanuju pravincyju ahučvali pieravažna «aficyjnyja» apazicyjaniery, to ŭ farmacie adkrytaha mikrafona Cichanoŭskaha ciapier toje ž samaje pramaŭlali biełaruskija rabočyja i piensijaniery, tolki ŭžo ŭ nieintelihientnaj formie. I vyjaviłasia, što «Kraina dla žyćcia» zakipaje.
Prablemy ŭ Cichanoŭskaha pačalisia ŭ pačatku maja, tady ciaham dvuch dzion mašyny prajekta «Krainy dla žyćcia» šmat razoŭ spyniała milicyja i DAI.
5 maja Siarhiej Cichanoŭski pryznačyŭ na viečar sustreču z padpisčykami ŭ Mahilovie. Prykładna za paŭtary hadziny da sustrečy aŭtadom błohiera znoŭ spynili, adnak samoha Cichanoŭskaha ŭ im nie znajšli. Na miesca padziej pryjechała šmat padpisčykaŭ, milicyja chacieła zatrymać kiroŭcu, ale padpisčyki stali za jaho zastupacca. U vyniku milicejskaje kiraŭnictva dało zahad milicyjantam syści.
Ale ŭžo na nastupny dzień jutub-błohier byŭ zatrymany na abjaznoj darozie kala Mahilova, kudy nakiroŭvaŭsia na sustreču sa svaimi padpisčykami. Jaho spyniła DAI, a da mašyny padyšoŭ supracoŭnik AMAPa, jaki admaŭlaŭsia pakazać Cichanoŭskamu svaje dakumienty. Błohier, jaki nie spyniaŭ u hety čas strymu, paśpieŭ paprasić padpisčykaŭ pryjechać na miesca incydentu i padtrymać jaho. Jon byŭ aryštavany na 15 sutak pavodle rašeńnia suda Savieckaha rajona Homiela za ŭdzieł u akcyi pratestu suprać «pahłyblenaj intehracyi» z Rasijskaj Fiederacyjaj, jakaja adbyłasia jašče 20 śniežnia 2019 hoda.
7 maja na jahonym jutub-kanale źjaviŭsia videazvarot, u jakim Siarhiej Cichanoŭski zajaviŭ, što prymie ŭdzieł u prezidenckaj kampanii, bo sutyknuŭsia z čynoŭnickim samavolstvam i chałatnaściu, a bolš jak 130 tysiač jahonych padpisčykaŭ prosiać jaho ŭdzielničać u vybarach.
Na nastupny dzień ab udziele ŭ vybarach zajaviŭ i zasnavalnik Parka vysokich technałohij Valeryj Capkała, 12 maja — bankir Viktar Babaryka. Na etapie padačy dakumientaŭ na rehistracyju inicyjatyŭnych hrup była zarehistravana biesprecedentnaja ŭ historyi niezaležnaj Biełarusi kolkaść pretendentaŭ — 55 čałaviek. Biełaruskija ŭłady, vidavočna, adčuli, što ich biaskoncamu kiravańniu ŭźnikła prykmietnaja pahroza, i pačali dziejničać u miežach svajho razumieńnia.
Zatrymańnie błohiera musiła nie dazvolić jamu zarehistravać da 15 maja inicyjatyŭnuju hrupu. Pa davieranaści dakumienty na rehistracyju padrychtavała jaho žonka Śviatłana Cichanoŭskaja, ale Centrvybarkam vyrašyŭ, što błohier niapravilna aformiŭ zajavu, bo tam nie było jaho podpisu. Za hadzinu da zakančeńnia vyznačanaha terminu Cichanoŭskaja padała dakumienty na rehistracyju svajoj ułasnaj inicyjatyŭnaj hrupy, jakuju 20 maja zarehistravali. Hetaja padzieja stanie losavyznačalnaj dla biełaruskaha hramadstva.
U dzień rehistracyi inicyjatyŭnaj hrupy Cichanoŭskaj jaje muž Siarhiej vyjšaŭ na svabodu i aktyŭna ŭklučyŭsia ŭ pieradvybarčuju kampaniju.
29 maja Alaksandr Łukašenka padčas razmovy z rabotnikami Minskaha traktarnaha zavoda nakinuŭsia na siamju Cichanoŭskich. Błohiera jon nazvaŭ «šałudzivym».
«Chodzić, kryčyć pa Minsku bolš, dyj u inšych haradach. Ale my viedajem, na čyich mašynach jon jeździć, chto jaho finansuje. … Jon navat nie kandydat u prezidenty, za žonku [Śviatłanu Cichanoŭskuju] tam dbaje. Razumieje ž, što za žonku nichto nie prahałasuje ŭ Biełarusi. (…) U nas Kanstytucyja nie pad žančynu. I ŭ nas hramadstva nie vyśpieła dla taho, kab hałasavać za žančynu».
I, vidać, abmoviŭsia pra nastupnyja padziei, ździejśnienyja pa jaho zahadzie:
«Ryzykoŭnyja ludzi, ja b na ich miescy ź milicyjaj byŭ bolš akuratny. Heta ž karparatyŭny narod. Znojdzie mahčymaść, dyk adkaža. Mnie ŭžo ciažka prychodzicca, strymlivajučy ich».
Uviečary taho ž dnia Siarhiej Cichanoŭski prybyŭ na pikiet pa zbory podpisaŭ na Savieckuju płošču ŭ Hrodnie. Jon razmaŭlaŭ ź ludźmi, davaŭ kamientaryi miedyja, mnohija fatahrafavalisia sa znakamitym tapkam, jakim simvalična musili razdušyć «tarakana».
A 20-j hadzinie da Cichanoŭskaha padyšli i stali čaplacca dźvie žančyny ŭ miedycynskich maskach. Adna z pravakatarak zakidała błohieru, čamu jon sabraŭ akcyju, kali ŭ krainie karanavirus, i dzie Śviatłana, «jana što, baicca naroda?» Błohier nie chacieŭ ź joj razmaŭlać, sprabavaŭ adyści, jana rušyła za im śledam, pačała chapać jaho za ruki, łokci, vopratku, patrabavać adkazać na jaje pytańni. «Žančyna, vam nie soramna, što vy takim zajmajeciesia? Vy pravakatar», — adkazaŭ joj Cichanoŭski. Žančyna nie spyniałasia i praciahvała hučna aburacca.
Praz chvilinu ŭ natoŭpie prychilnikaŭ Cichanoŭskaha źjavilisia milicyjaniery ŭ formie. Jany adrazu skiravalisia da žančyny, jakaja paskardziłasia im, što błohier uciakaje ad jaje: «Ja chaču atrymać adkaz». Padstaŭnym milicyjanieram było hetaha dastatkova, kab pajści za Cichanoŭskim. U natoŭpie pačynajecca šturchanina, adzin ź milicyjanieraŭ raptam akazvajecca na asfalcie. Praź litaralna piać chvilin da Cichanoŭskaha padbiahajuć supracoŭniki AMAP, jakija žorstka zatrymlivajuć błohiera i jahonaha apieratara. Abodva milicyjaniery byccam by atrymali ranieńni roznaj ciažkaści, ale ich nie špitalizavali.
Biełarusy chutka apaznali akcioraŭ hetaj teatralizavanaj pastanoŭki. Žančynaj-pravakatarkaj akazałasia Alena Kuźmina, jakaja handlavała svaim ciełam na tematyčnych resursach i mieła mianušku «Łambada». Da ŭdziełu ŭ pravakacyi jaje pryciahnuŭ supracoŭnik HUBAZiKa pad pahrozaj adabrańnia dziciaci. A milicyjanieram-simulantam akazaŭsia staršy lejtenant milicyi Uładzimir Kazłoŭski, staršy ŭčastkovy inśpiektar hramadskaha punkta achovy paradku №2 Leninskaha rajona. Jamu ŭdzieł u akcyi paspryjaŭ u pavyšeńni.
Na nastupny dzień pres-słužba MUS paviedamiła, što suprać błohiera zaviali kryminalnuju spravu pa fakcie hvałtu ŭ dačynieńni da supracoŭnikaŭ orhanaŭ unutranych spraŭ. Bolš na volu Cichanoŭski ŭžo nie vyjdzie. Kryminalnyja spravy buduć sypacca na jaho adna za adnoj: za arhanizacyju i padrychtoŭku dziejańniaŭ, što hruba parušajuć hramadski paradak, za pieraškodu ažyćciaŭleńniu vybarčych pravoŭ, za raspalvańnie varožaści ci varažniečy, za złosnaje niepadparadkavańnie patrabavańniam administracyi papraŭčaj ustanovy. Było vidavočna, što błohier, jaki pierachapiŭ pozvu Łukašenki pa baraćbie z prablemami ŭ rehijonach, usprymajecca režymam jak hałoŭny vorah.
Praź miesiac paśla zatrymańnia Łukašenka pryznaŭsia, što pryčynaj zatrymańnia błohiera byŭ jaho asabisty zahad likvidavać apanienta, a nie niejki tam napad na milicyjanieraŭ.
«Tak, ja daŭ sihnał ź Cichanoŭskim. Ja niešta nie tak rabiŭ? Ja pieražyvaŭ za svaju krainu, za jakuju ja pakul jašče adkazvaju. I budu adkazvać zaŭsiody — u luboj jakaści».
Niaŭmiełaja, aburalnaja pa svajoj dziorzkaści pravakacyja nie tolki nie demaralizavała ludziej, ale jašče bolš padvysiła hradus niezadavolenaści ŭ hramadstvie, uciahvajučy ŭ pratesnyja koły ŭsio bolšyja masy ludziej i pieratvarajučy zmahańnie za svabodu va ŭsienarodnuju spravu.
Ale łukašysty nie bačyli svaich pamyłak. Nie zaŭvažyli jany i «chatniuju haspadyniu», jakaja abjadnała vakoł siabie ŭsich prychilnikaŭ niedapuščanych kandydataŭ i stała ŭrešcie nacyjanalnym lidaram.
U kancy 2020 hoda «Bajpoł» apublikavaŭ materyjały, u jakich hołas, jaki, vidavočna, naležyć eks-ministru ŭnutranych spraŭ Juryju Karajevu, kaža što Cichanoŭskaha (nie nazyvajučy pa imieni) «treba pasadzić nadoŭha».
«Chaj kryčyć uvieś śviet: «Po priediełu, po biespriediełu». Takaja pačvara bolš niebiaśpiečnaja, čym usie. Jon bolš niebiaśpiečny za ŭsich hetych Babarykaŭ. Jon razburalnik dziaržavy. Niama na jaho artykuła — treba prydumać i pasadzić jaho nadoŭha. Chaj tam siadzić! Chaj zdochnie tam!»
Hetaja isteryčnaja pramova najbolš jaskrava prailustravała značeńnie Cichanoŭskaha ŭ pieraŭtvareńniach, jakija adbylisia ź biełaruskim hramadstvam u 2020 hodzie.
Siarhiej Cichanoŭski ŭ śniežni 2021-ha byŭ asudžany na 18 hadoŭ kałonii. Paźniej da jaho terminu dadali jašče paŭtara hoda — za «złosnaje niepadparadkavańnie patrabavańniam administracyi». Błohiera trymajuć u žodzinskaj turmie. Užo try miesiacy pra jaho niama nijakaj infarmacyi.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆBrat udavy Zielcara: Kadebisty išli ŭ kvateru pa mianie10
Kamientary