Raspaviadajem, jakija danyja z ČKB mahli trapić da siłavikoŭ, što rabić, kali vy tudy pisali, i jak harantavać biaśpieku, kali pišacie ŭ boty
Tolki niadaŭna hramadstvu stała viadoma pra maštab dostupu ahienta HUBAZiK da «Čornaj knihi Biełarusi». Jaho zrabili tam «šefam pa biaśpiecy», i jon mieŭ poŭny dostup da bota i ŭsioj sietki kanałaŭ ČKB. Całkam imavierna, što ŭ jaho jość poŭnaja baza danych usich, chto tudy pisaŭ za hety čas, i padpisantaŭ hetych hrup. Tłumačym, jak pracujuć telehram-boty, jakija danyja mohuć być u siłavikoŭ i jak abaranić siabie ad zatrymańnia, kali vy pišacie ŭ telehram-bot, asabliva ź Biełarusi.
Što moža być viadoma siłavikam z bota «Čornaj knihi Biełarusi»?
Usia infarmacyja z bota ČKB u pieryjad z kanca vieraśnia 2020 hoda da pačatku lipienia 2021 hoda i śpis padpisantaŭ sietki ČKB. Heta značyć, usio, što tady dasyłali ludzi, a taksama ich niknejmy, imiony akaŭntaŭ i Telegram-ID. Imavierna, hetyja akaŭnty ŭžo jość u bazie telehram-akaŭntaŭ MUS «T-Poisk».
Viadoma, što heta nie 10 tysiač čałaviek, a 10 tysiač roznych akaŭntaŭ, jakija słali danyja ŭ bot ČKB, uklučna z paviedamleńniami, što nie ŭtrymlivali karysnaj infarmacyi.
Što rabić, kali ja słaŭ tudy infarmacyju i ŭsio jašče ŭ Biełarusi (ci bajusia za siamju ŭ Biełarusi)?
My nie viedajem, što ŭ siłavikoŭ na vas jość. Chutčej za ŭsio, jany nie zdoleli identyfikavać bolšaść infarmataraŭ i ŭdzielnikaŭ kanałaŭ ČKB i štorazu praviarajuć ludziej pry zatrymańni pa hetym śpisie asobna (padobna, mienavita heta adbyłosia ź siamiejnaj paraj, jakuju zatrymali niadaŭna).
Hałoŭnaja parada takaja: vydalicie vaš «zaśviečany» telehram-akaŭnt, pierad hetym pačyściŭšy keš miedyja i bazaŭ danych telehram. Paśla hetaha vydalicie sa smartfona fota i materyjały, jakija mohuć vas vydać jak infarmatara ČKB ci inšaj pratesnaj inicyjatyvy (naš hajd — tut, nie zabyvajciesia pra keš prahram-prahladalnikaŭ). Paśla lepš na ŭsialaki vypadak prajścisia pa volnaj prastory telefona prahramaj iShredder.
Paśla stvarycie novy akaŭnt, pažadana — na virtualny numar i praz VPN (vielmi chutka my raskažam, jak biaśpiečna stvarać telehram-akaŭnty). Taksama lepš ustalavić Partyzanski telehram i mieć jak minimum dva akaŭnty, kali vy hetaha jašče nie zrabili.
Kali vas jašče nie zdoleli ŭstanavić jak uładalnika akaŭnta, to heta značyć, što vy byli dastatkova aściarožnym, — ale jany zrobiać heta pry pieršym ža zatrymańni, i tady vam śviecić vialiki termin.
Navat kali vy za miažoj i nie ŭpeŭnienyja, što dobra šyfravalisia, to ŭ Biełarusi vam moža pahražać turemny termin u vypadku viartańnia, kali vy padavali ŭ bot ČKB značnuju infarmacyju.
Jość adčuvańnie, što biessensoŭnyja ci admoŭnyja dopisy ŭ bot nichto ŭsurjoz «adpracoŭvać» nie budzie, ale navat da takich karystalnikaŭ mohuć pryjści ź pieratrusam «na ŭsialaki vypadak», tamu im varta zaścierahčysia. Akramia taho, całkam vierahodna, što ŭ HUBAZiKa jość śpisy ŭsich padpisantaŭ hrup ČKB ź vieraśnia 2020-ha pa lipień 2021-ha hoda i, viadoma, usich kamientataraŭ. Takim ludziam taksama pažadana vydalić akaŭnt i vyčyścić smartfon.
Udakładnieńnie. Jašče adna opcyja pa biaśpiecy — źjechać ź Biełarusi adrazu paśla ačystki telefona i pierastvareńnia akaŭnta.
Jak uvohule pracujuć Telegram-boty?
My pisali pra heta ŭ našym vialikim artykule pra telehram, ale važna paŭtaryć heta jašče raz.
Kožnaha razu, kali vy pišacie ŭ bot, to vy addajacie nie tolki vaša imia i juziernejm, ale i ID. Navat kali administratar kanała hetaha nie bačyć, to vy jaho addajacie, da prykładu, na siervier, na jakim zachoŭvajecca bot.
Heta ž adbyvajecca pry lubym uzajemadziejańni ŭ telehramie — kali vy pišacie čałavieku ci ŭstupajecie ŭ hrupu, to ŭsim udzielnikam kamunikacyi jaŭna bačny vaš ID. Kali na inšym kancy čekist ci hubazikaviec, to jon abaviazkova zanatuje fakt zvarotu.
Jak zaścierahčysia zahadzia, kali pišaš u telehram-boty i asabliva ź Biełarusi?
Kali vy asabista nie viedajecie taho, kamu pišacie — heta zaŭždy ryzyka ŭ lubym vypadku, a asabliva ŭ vypadku, kali vy žyviacie va ŭmovach fašysckaj dyktatury.
Nie paviedamlajcie bolš za nieabchodnym minimum (asabliva kali pra heta niečakana i nastojliva prosiać) i, pažadana, pišycie z akaŭnta, nijak nie źviazanaha z vami i stvoranaha na virtualny numar.
Taksama, kali vy ŭ Biełarusi, to lepš vydalać ślady botaŭ z vašaha telehrama paśla kožnaha kantaktu — my pierakazvali hajd ad «Kibierpartyzanaŭ», jaki raspaviadaje pra heta.
My daviarajem tym, chto administruje bot našaha vydańnia, ale kiravacca lepš adnymi i tymi ž pryviłami dla ŭsich botaŭ.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary