Ramontam muzyčnaha instrumienta ŭ hrodzienskim Farnym kaściole zajmajecca znaŭca biełaruskich arhanaŭ Alaksandr Burdzialoŭ — aŭtar encykłapiedyi «Arhany Biełarusi», paviedamlaje telehram-kanał hrodna1127.
Arhan u hrodzienskim Farnym kaściole — samy vialiki z histaryčnych arhanaŭ u Biełarusi i samy vialiki z tych, što stvoranyja varšaŭska-vilenskaj fabrykaj znakamitaha majstra Vacłava Biarnackaha. U historyi arhana jość šmat zabłytanych momantaŭ. Biarnacki, pierad pabudovaj svajho arhana ŭ 1921-1924 hady, pravodziŭ ekśpiertyzu, ź jakoj viadoma, što ŭ kaściole byŭ arhan majstra Radoviča 1871 hoda, u jakim byli skarystanyja elemienty arhana majstra Jancena 1785 hoda, zbudavanaha dla manastyra ŭ Ružanastoku. Biarnacki, vierahodna, pakinuŭ u svaim arhanie try rehistry z taho instrumienta XVIII st.
Ale nie ŭsio tak prosta! U 1937 hodzie ŭ kaściolnym invientary zanatavana, što na chorach staić arhan 1922 hoda, jaki znachodzicca ŭ stanie razbudovy. Atrymlivajecca, u 1937 hodzie byŭ pabudavany novy abo čarhovy raz pierabudavany stary instrumient. Dadatkova spravu zabłytała haradskaja lehienda, što sučasny arhan spačatku naohuł znachodziŭsia ŭ Fary Vitaŭta, ale kali jaje dach paškodzili bombaj, vierniki atrymali ŭ akupacyjnaj administracyi dazvoł pieranieści instrumient u Farny kaścioł nasuprać.
Vierahodna, pieraniesieny arhan prosta raźmiaścili ŭ šafie ad papiaredniaha, jaki byŭ razabrany. Mahčyma, heta i stała pryčynaj taho, što instrumient-kanstruktar maje šmat chibaŭ.
Šafa, darečy, vielmi efiektnaja i vialikaja. I cikava, što ŭsie truby, jakija možna pabačyć na jaje fasadzie, — dekaratyŭnyja. Jany nie vydajuć nijakich hukaŭ, a zroblenyja dla pryhožości.
Što zapisana aficyjnaj pryčynaj śmierci adzinaha syna Jarmošynaj?9
Kamientary