Ukrainski Manerhiejm. Chto jon, hienierał Załužny, i čamu jaho taktyku ciapier vyvučajuć va ŭsim śviecie
Ukraincy nie prosta sarvali blickryh «druhoj pa sile armii śvietu», jany jaje spynili. Klučavaja asoba novaj hienieracyi ŭkrainskich vajskoŭcaŭ — hienierał Valer Załužny. Heta pieršy ŭkrainski hałoŭnakamandujučy, jaki nie słužyŭ u savieckaj armii. Chto hety hienierał, jaki zrabiŭ z saŭkovaha vojska sučasnaje?
Nichto ŭ Jeŭropie nie maje ciapier takoha dośviedu ŭpraŭleńnia vojskami padčas realnaj vajny, jak Valer Załužny.
Załužny hartavaŭsia ŭ realnych bajach na ŭschodzie Ukrainy z 2014 hoda, a šlifavaŭ svoj prafiesijanalizm nie pa savieckich mietadyčkach, a padčas vučeńniaŭ z NATA na najlepšych jeŭrapiejskich i amierykanskich palihonach. Faktyčna, va Ukrainie źjaviłasia zusim novaja armija, jakaja nie maje pierajemnaści z savieckaj, a pracuje pa zachodnich standartach.
U adroźnieńnie ad biełaruskaj ci rasijskaj, ukraincy zbudavali decentralizavanuju armiju ź sietkavaj, nieijerarchičnaj strukturaj kiravańnia.
Ukraincy vučyli kamandziraŭ nievialikich padraździaleńniaŭ dumać samastojna, dziejničać hnutka i admovilisia ad savieckich madelaŭ kiravańnia źvierchu.
Hetaja vajna pakazała, nakolki indyvidualnaja inicyjatyva na pieradavoj i ŭ tyle daje pieravahu, nakolki ŭkrainskija aficery zdolnyja myślić i dziejničać samastojna. Akramia taho, ukraincy vydatna prajavili siabie ŭ novych sposabach viadzieńnia boju z vykarystańniem bieśpiłotnikaŭ dla źniščeńnia łahistyčnych kałon i dystancyjnaha karektavańnia ahniu.
U lutym 2022-ha ŭkraincy vybrali nie prostuju taktyku. Jany nie stali trymać rubiažy krainy «lubym koštam», a dazvolili rasijskim kałonam zajści ŭhłyb. I pra hetym abščypvali rasijskaha arła z bakoŭ i adsiakali šlachi jaho zabieśpiačeńnia. Niekatoryja paraŭnoŭvali takuju taktyku z kutuzaŭskaj.
Kamandujučy rasijskaj armijaj u rasijska-francuzskaj vajnie 1812 hoda taksama ŭchilaŭsia ad hienieralnaj bitvy, ale zavabiŭ Napaleona ŭhłyb krainy, dzie francuzy, raściahnuŭšy svaju łahistyku, stracili bajazdolnaść.
Toje samaje zdaryłasia z rasijanami. Spačatku ŭkraincy raźbili ŭščent asobnyja kałony zachopnikaŭ pad Charkavam, Adesaj i Mikałajevam. Vorah straciŭ taktyčnuju inicyjatyvu, źniziŭ temp prasoŭvańnia i vymušany byŭ admovicca ad zachopu Kijeva i Charkava. Paśla miesiaca bajoŭ, u jakich rasijanie nieśli straty ŭtraja vyšejšyja za ŭkrainskija, rasijskaja armija adstupiła z-pad Kijeva i z usioj poŭnačy Ukrainy. Tym časam linija abarony na Danbasie ŭtrymałasia ŭzdoŭž vialikich haradoŭ. Usie hetyja pośpiechi byli jak vynikam madernizacyi vojskaŭ, tak i paćvierdžańniem pravilnaści taktyki, vybranaj hienierałam Załužnym.
Załužnaha nazyvajuć i ŭkrainskim Manerhiejmam — tak finski hienierał uznačalvaŭ paśpiachovuju abaronu Finlandyi ad Savieckaha Sajuza ŭ 1939—1940-m.
«My chočam adyści ad kart — ad napisańnia bajavych zahadaŭ uzoru 1943 hoda», — kazaŭ Załužny ŭ intervju pra adychod ad saŭkovaha myśleńnia.
Mienavita pry Załužnym ukraincy pačali aktyŭna vykarystoŭvać procitankavyja kompleksy i bieśpiłotniki «Bajraktar» u vojsku.
«Vydatny, vysokadakładny srodak, jaki my vučylisia spałučać z našymi najnoŭšymi sistemami, jakija pa niekatorych pakazčykach pieravyšajuć mahčymaści «Džavielinaŭ», — kazaŭ Załužny.
I Załužny — heta tolki viaršynia ŭkrainskaha ajśbierhu na ruski «Tytanik».
Takich «Załužnych» — sotni pa ŭsioj Ukrainie, tut karektniej havaryć nie pra kankretnaha hienierała, a pra novaje pakaleńnie ŭkrainskich vajskoŭcaŭ.
«Savok» adpadaje — choča chtości hetaha abo nie, — kazaŭ Załužny.
— Da nas prychodziać maładyja ludzi, vypuskniki vajskovych akademij. Vielmi cikava za imi nazirać — jak čałaviek, jaki niadaŭna siadzieŭ za partaj, traplaje adrazu na front. Za hod jany stanoviacca kamandzirami rot. Kožny, akramia techniki i sta čałaviek asabovaha składu, atrymlivaje pałasu, jakuju jon ź imi abaraniaje.
Heta zusim inšyja ludzi. Nie takija, jak my, kali byli lejtenantami. Heta novyja parastki, jakija za piać hadoŭ zusim źmieniać vojska. Amal usie dobra viedajuć zamiežnuju movu, vydatna pracujuć z hadžetami, načytanyja. Viarnucca ŭ vojska 2013-ha nam prosta nie daść navat hramadstva», — kazaŭ Załužny.
Jaki kantrast ź Biełaruśsiu, dzie viedańnie zamiežnych moŭ kidaje na aficera cień padazreńnia i robić jaho abjektam sačeńnia kontrraźviedki.
Dziakujučy hetamu novamu pakaleńniu vajskoŭcaŭ, sučasnamu sposabu viadzieńnia vajny i zachodnim raźviedvalnym danym i stali mahčymymi vajennyja pośpiechi ŭkraincaŭ.
I heta absalutna fienamienalny pośpiech, asabliva kali ŭličvać, što krainy Zachadu pierad pačatkam vajny čakali, što rasijanie źniščać ukrainskuju armiju za niekalki dzion. Ale ŭsio pajšło nie pa rasijskim scenary.
Valer Załužny, zdajecca, zusim nie imknuŭsia da publičnaści, słavy i palityki. Prynamsi, da niadaŭniaha času.
Naradziŭsia jon u siamji vajskoŭca u Navahradzie-Vałynskim na Žytomirščynie. Ź dziacinstva maryŭ pra armiju.
Vučyŭsia ŭ Adeskim instytucie suchaputnych vojskaŭ, jaki skončyŭ na «vydatna».
Potym pačałasia jahonaja armiejskaja karjera: spačatku kamandzir uzvoda, zatym kamandzir navučalnaha ŭzvoda, paśla kamandzir bajavoha ŭzvoda, dalej kamandzir vučebnaj roty, kamandzir roty kursantaŭ, i ŭrešcie — kamandzir bataljona.
U 2005-m Załužny stanovicca studentam Nacyjanalnaj akademii abarony Ukrainy, zakančvaje jaje taksama na «vydatna», a zatym zajmaje pasadu namieśnika kamandzira 24 asobnaj miechanizavanaj bryhady ŭ Javaravie na Lvoŭščynie. U 2009-m hodzie stanovicca kamandziram 51-j bryhady.
U 2014 hodzie, kali pačałasia rasijska-ŭkrainskaja vajna, Załužnaha adpravili na ŭschod, dzie jon kamandavaŭ bryhadaj, jakaja ŭ žniŭni 2014 hoda była razhornutaja kala Debalcava.
U 2017 hodzie Załužnamu dali zvańnie hienierał-majora, chacia jon i praciahvaŭ zastavacca na pieradavoj. Jaho pryznačyli načalnikam štaba — pieršym namieśnikam kamandujučaha vojskami apieratyŭnaha kamandavańnia «Zachad».
A ŭžo praz hod, u 2018 hodzie, Załužny stanovicca načalnikam Abjadnanaha apieratyŭnaha štaba USU — pieršym namieśnikam kamandujučaha Abjadnanych sił.
U 2019 hodzie Załužnaha pryznačyli staršynioj apieratyŭnaha kamandavańnia «Poŭnač», jakoje dysłakujecca ŭ Čarnihavie. U hetym horadzie, darečy, naradziłasia jaho maci, i tam jon pravioŭ šmat času ŭ dziacinstvie.
Załužny, znachodziačysia na pieradavoj, uvieś čas pavyšaŭ svaje prafiesijnyja navyki. U 2020 hodzie, užo budučy hienierał-majoram, jon skončyŭ mahistraturu Astrožskaj akademii pa śpiecyjalnaści «Mižnarodnyja adnosiny».
Załužnaha pryznačyli hałoŭnakamandujučym u lipieni 2021 hoda, na fonie maštabnaj pierabudovy ŭkrainskich vojskaŭ i reformy vajennaha kamandavańnia, kab adździalić palityku ad vojska. Jaho pryznačeńnie stanoŭča ŭspryniali va ŭsich palityčnych łahierach — redkaść dla šumnaha ŭkrainskaha palitykumu. Załužnaha ŭžo tady pavažali za adkrytaść, bajavy dośvied i pavahu da zvyčajnych bajcoŭ.
Załužny tady koratka acharaktaryzavaŭ svaju rolu. «Ciapier ja jak hałoŭnakamandujučy USU adkazvaju za bojehatoŭnaść, padrychtoŭku i vykarystańnie USU», — kazaŭ jon.
U pačatku 2022 hoda, kali kiraŭnictva Ukrainy ŭžo, imavierna, viedała, što vajna niepaźbiežnaja, Załužny kazaŭ:
«U našych partnioraŭ pa NATA było adzinaje pytańnie — ci padzialaju ja ź imi tuju zaniepakojenaść, što jość u ich. Ja adkazaŭ, što byŭ zaniepakojeny kaliści, ale tolki adnojčy, u 2014 hodzie, kali ŭpieršyniu atrymaŭ na składzie aŭtamat, broniekamizelku i źjechaŭ na vajnu. Tady była zaniepakojenaść, a paśla — heta ŭžo było vykanańnie svajoj pracy», — skazaŭ Załužny.
Z pačatku šyrokamaštabnaha rasiejskaha ŭvarvańnia ŭ kancy lutaha Załužny paźbiahaŭ intervju i amal nie źjaŭlaŭsia ŭ publičnaj prastory, čas ad času publikujučy dopisy na svajoj staroncy ŭ Facebook: karotkija apieratyŭnyja naviny albo matyvujučyja dopisy z padziakam vajskoŭcam i narodu.
Pośpiechi ŭkrainskaj armii na froncie i vysoki prafiesijanalizm Załužnaha adznačyŭ Zialenski: u pačatku sakavika jon prysvoiŭ jamu zvańnie hienierała armii.
Ci maje Załužny palityčnuju budučyniu? Mahčyma, tak. Ukraincy vysoka acanili jahonuju rolu ŭ abaronie niezaležnaści krainy.
Pavodle źviestak «Ukrainskaj praŭdy», zakrytaje sacdaśledavańnie pakazała, što hałoŭnakamandujučy Uzbrojenymi siłami staŭ by biezumoŭnym lidaram prezidenckaj honki, kali b vybary adbyvalisia siońnia.
Ale siońnia Załužny prosta prosić palitykaŭ, asabliva apazicyjnych, nie pieraškadžać armii.
«Chaču źviarnucca da palitykaŭ, jakija, znachodziačysia ŭ tyłavych haradach, raskazvajuć pra «zdradu» i robiać «acenki» apieratyŭnaj abstanoŭki. Svaimi biezadkaznymi zajavami, nakštałt, praciŭnik niešta byccam by biez prablem uziaŭ abo, što nibyta rychtujecca zdača krainy, vy abražajecie našych voinaŭ», — kaža hienierał.
«My spynili praciŭnika pa ŭsich kirunkach. My nanieśli im takija straty, jakich jany nikoli nie bačyli i nie mahli ŭjavić. Pra heta viedajuć usie ŭkraincy. Pra heta viedaje śviet. Źviartajusia da vas: nie prynižajcie našych abaroncaŭ svaimi «ekśpiertnymi acenkami». Heta ž nie vy ciapier na pieršaj linii abarony. I nie vašy dzieci. Kožny pavinien zajmacca svajoj spravaj. My abaraniajem Ukrainu. Vy kłapaciciesia ab jaje raźvićci i nie pieraškadžajcie nam», — dadaŭ jon.
Siońnia pamiž saboj vajuje nie prosta rasijskaja i ŭkrainskaja armii. Vajujuć dva śvietapohlady, dźvie fiłasofii. I tradycyi ijerarchičnaha kiravańnia, vysokaj centralizacyi i zakrytaści prajhrajuć.
Tur patłumačyŭ, što Łukašenka mieŭ na ŭvazie, kažučy pra pryznačeńnie dyrektaraŭ u pryvatnyja kampanii4
Kamientary
Hłupstva. Ukraina – biednaja pa jeŭrapiejskich standartach kraina; heta značyć, što jejny vajenny dośvied śpiecyfičny, taktyka vykarystańnia abmiežavanaja mahčymaściami jaje armii. Dla raźvitych zachodnich krain usio heta nieaktualna. Nie treba pierabolšvać