Hramadstva

131 adličeńnie, 23 kryminalnyja spravy. Čamu 12 listapada niekali stanie adznačacca jak Dzień studenta

My sabrali ŭsiu statystyku pra studencki ruch u Biełarusi.

Letapis padziej va ŭniviersitetach zafiksavali sami studenty ŭ dakumientalnym filmie «Gaudeamus». My ž vyrašyli sabrać u adnym artykule ličby i paraŭnać sioletnija padziei z pratestami biełaruskaha studenctva ŭ inšyja hady.

https://t.me/studentyBY/3727

U padrychtoŭcy artykuła nam dapamahli aktyvisty Zadzinočańnia biełaruskich studentaŭ i Sumlennaha ŭniviersiteta.

Ahulnyja ličby represij

Pa infarmacyi Zadzinočańnia biełaruskich studentaŭ i Studenckaj inicyjatyŭnaj hrupy, paśla apošnich prezidenckich vybaraŭ zatrymlivali sotni studentaŭ. 

«490 studentaŭ źviarnulisia pa dapamohu ŭ Sumlenny ŭniviersitet. Heta tolki tyja, chto paciarpieŭ ad cisku administracyi: byŭ adličany za hramadzianskuju aktyŭnaść, atrymaŭ vymovy ci zaŭvahi, byŭ pazbaŭleny stypiendyi ci internatu», — raskazała «Našaj Nivie» lidarka «Sumlennych ludziej» Alena Žyvahłod.

131 student byŭ adličany. Bolš za ŭsio «vykinuli» z BNTU: ažno 55 čałaviek.

23 čałavieki nabyli status padazravanych u kryminalnych spravach.

12 listapada ŭvohule staŭ čornym dniom dla studenckaha aktyvu: tady za kratami apynulisia Maryja Kalenik, Vika Hrankoŭskaja, Ksienia Syramałot, Jahor Kaniecki, Hleb Fincer, Jania Arabiejka, Kasia Budźko, Illa Trachtenbierh, Naścia Bułybienka. Usie jany zastajucca ŭ SIZA.

«U realnaści ličby represij, viadoma, šmat bolšyja», — adznačaje Darja Rubleŭskaja, siabroŭka Rady Zadzinočańnia biełaruskich studentaŭ. «Niekatoryja studenty_ki nie chočuć apubličvańnia ci zaniasieńnia ŭ statystyku. Da taho ž, Studenckaja inicyjatyŭnaja hrupa nie maje ščylnaj suviazi ź niekatorymi ŭniviersitetami ŭ rehijonach: jany chvalujucca za biaśpieku ci pakul nie hatovyja jadnacca».

BNTU ŭ antylidarach

BNTU nie prosta tak staŭ antyrekardesmenam u płanie adličeńniaŭ: mienavita jaho studenty adnymi ź pieršych vyjšli na pratest 1 vieraśnia, a administracyja zaŭziata vyklikała siłavikoŭ, kab jaho patušyć.

Paśla hetaha studenctva źviartałasia da administracyi, adnak pa reakcyi stała vidavočna, što nijakaj padtrymki i dapamohi nie budzie: aktyŭnym prosta pačali pomścić. Tak stała, naprykład, sa studentkaj 4-ha kursa Viktoryjaj Hrankoŭskaj. Spačatku jaje adličyli, a ciapier jana treci miesiac znachodzicca ŭ SIZA i čakaje svajoho losu ŭ miežach 342-ha artykuła Kryminalnaha kodeksa (hrupavyja dziejańni, jakija hruba parušajuć hramadski paradak).

Vialikaja kolkaść zatrymańniaŭ była zafiksavanaja ŭ ścienach BDUIR: viadoma minimum pra 90 vypadkaŭ. Naziralniki źviazvajuć heta z tym, što va ŭniviery adrazu byli vielmi hučnyja i śmiełyja akcyi.

«U chranałohii pratestaŭ studentaŭ BDUIR było zanadta šmat kropak niezvarotu: zatrymańnie i źbićcio ŭ RUUS studenta Michasia Kłačkova, razhon akcyi la korpusa ŭ padtrymku Michasia, pramova Źmitra Mazury, hvałtoŭnaje zatrymańnie i sutki Źmitra Mazury, zatrymańnie Arcioma Vinakurava i Volhi Fiłatčankavaj… Hetyja studenty_ki prosta nie mahli nie vychodzić, bo niespraviadlivaść cisnuła z usich bakoŭ. Čym bolš vychodzili, tym bolš było zatrymańniaŭ, na vialiki žal», — ličyć Darja Rubleŭskaja.

https://t.me/studentyBY/3848

BNTU «lidziruje» ŭ cisku na studentaŭ i pa statystycy vałancioraŭ Sumlennych ludziej: 75 studentaŭ adtul źviarnulisia pa dapamohu. Z BDU takich było 45 čałaviek, BDMU — 48, MDŁU — 47, BDEU — 41, BDUIR — 38. Siarod rehijanalnych univiersitetaŭ pa dapamohu źviartalisia Brescki dziaržaŭny technałahičny ŭniviersitet (18 studentaŭ) i Hrodzienski dziaržuniviersitet (10 čałaviek).

Ale vialiki presinh na maładzionaŭ byŭ i ŭ inšych miescach: uziać tolki VDMU, dzie adnu sa studentak, Palinu Nitčanka, zatrymlivali až čatyry razy (u tym liku z padačy administracyi). U vyniku dziaŭčynu adličyli z pryčyny adnaho prapuščanaha ekzamiena: jana fizična nie mahła na jaho pryjści, bo adbyvała administracyjny aryšt.

Jak dapamahajuć aštrafavanym i adličanym? 

«Usim studentam my pierš-napierš prapanoŭvajem jurydyčnuju kansultacyju, — raskazvaje Alena Žyvahłod. — Studenty, viadoma, čaściej za ŭsio cikaviacca varyjantami taho, jak praciahnuć navučańnie ŭ vypadku adličeńnia. Supołki biełarusaŭ zamiežža stvaryli arhanizacyju BeSSA, i ciapier pa ŭsim śviecie vybivajuć adukacyjanyja prapanovy dla paciarpiełych biełaruskich studentaŭ, a taksama kansultujuć i mientarać ich da samoha zaličeńnia ŭ zamiežny ŭniviersitet. Razam ź imi my stvaryli admysłovy katałoh aktualnych adukacyjnych prapanovaŭ, jaki rehularna abnaŭlajecca. Inšaja inicyjatyva dyjaspar ByLinguaHelp dapamahaje vyvučać zamiežnuju movu. My ŭsie razam damovilisia, što lepšyja rozumy z krainy vymyvać nie chočam. Tamu prahramy navučańnia prapanujem tolki tym, chto nie moža praciahvać navučacca ŭ Biełarusi praz represii režymu.

Studentam, jakija stracili stypiendyju ci miesca ŭ internacie, my šukajem varyjanty finansavaj dapamohi. Tut treba padziakavać salidarnym biełarusam, jakija padtrymlivajuć ich.

Akramia studentaŭ, pa dapamohu da Sumlennych ludziej źviarnulisia 23 vykładčyki. Bolš za ŭsio z BNTU, BDMU i BDUIRa. Dla ich šukajucca varyjanty stažyrovak (akademičnych i navukovych), a taksama stypiendyi dla raspracoŭki aŭtarskich anłajn-kursaŭ.

Z 2006 hoda dapamohu paciarpiełym praz aktyvizm akazvaŭ i praciahvaje akazvać Kamitet abarony represavanych «Salidarnaść», stvorany akurat paśla trecich prezidenckich vybaraŭ. Tady moładź taksama masava vyklučali z univiersitetaŭ.

Za 15 hadoŭ isnavańnia kamitet padtrymaŭ bolš 1500 studentaŭ. U pryvatnaści, havorka idzie pra navučalnuju prahramu Kalinoŭskaha i mahčymaść praciahnuć navučańnie za miažoj.

«Z 2006 pa 2016 hady heta była Prahrama pad umoŭnaj nazvaj KK-I: stypiendyjalnaja prahrama dla adličanych biełaruskich studentaŭ, mahistarskaja i doktarskaja prahramy, a taksama mahčymać navučańnia dla abituryjentaŭ ź siamiej represavanych. U 2016 hodździe KK-I była transfarmavanaja ŭ KK-II (hadavy navukovy paśladypłomny staž dla biełaruskaj moładzi). Na žal, takaja nieabchodnaść iznoŭ adnaviłasia ŭ 2020 hodździe. Raspačała svaju dziejnaść KK-III. Hetaja stupień stypiendyjalnaj prahramy adčynienaja dla represavanaj biełaruskaj moładzi ciaham biahučaha navučalnaha hoda», — raskazvaje zasnavalnica «Salidarnaści» Ina Kulej.

Što ciapier

Aktyŭnaść va ŭniviersitetach apošnim časam źniziłasia i ŭ suviazi z represijami, i praź situacyju z kavidam i dystancyjnym navučańniem. Ale studenty dahetul prajaŭlajuć salidarnaść z palitviaźniami, pieradajuć estafietu karotkich vuličnych maršaŭ, rasklejvajuć nalepki i raspraŭsiudžvajuć listoŭki va ŭniviersitetach. 

Akcyja salidarnaści ŭ ścienach VDMU.

«My ŭsie čakajem viasny i rychtujemsia da novaj chvali masavych pratestaŭ, ale viedajem, što ŭžo ŭ lutym biełarusy, u tym liku studenty, hatovyja reahavać na dziejańni tak zvanaha «Usiebiełaruskaha narodnaha schodu». U miežach našaha prajekta my raspracavali bot «Univier» u dapamohu ŭniviersiteckamu aktyvizmu. Bot dapamahaje abmieńvacca infarmacyjaj pra akcyi va ŭniviersitecie ananimna i biaśpiečna. Ciapier da jaho dałučyłasia bolš za try tysiačy studentaŭ i vykładčykaŭ biełaruskich VNU. I my sa studentami rychtujem pieršuju akcyju z vykarystańniem bota», — dzielicca aktyŭ «Sumlennych ludziej».

A što było ŭ minułyja hady?

Takoj vialikaj chvali represij suprać studentaŭ nie było nikoli.

«Dla paraŭnańnia: u 2015 hodzie paśla Maršu studentaŭ my zafiksavali kala 10 kiejsaŭ adličeńniaŭ, u 2017 hodzie padčas pratestaŭ «niedarmajedaŭ» było 20 vypadkaŭ».

Varta dadać, što studentaŭ u Biełarusi dušyli nie tolki ŭ paślavybarčy pieryjad. Čaho tolki vartyja zatrymańni i źbićcio ŭdzielnikaŭ akcyj «Chočam vučycca pa-biełarusku». Ci hučnaja sprava 2005 hoda z adličeńniem studentki fakulteta mižnarodnych ekanamičnych adnosinaŭ BDEU Taćciany Choma. Ci sprava 2007 hoda z vyklučeńniem-adnaŭleńniem i pryzyvam u vojska studenta-vydatnika, aktyvista Partyi BNF Źmitra Žaleźničenki.

Akcyja «Chočam vučycca pa-biełarusku» ŭ 2004 hodzie.

Dzień studenta

U Hrecyi Dzień studenta — heta 17 listapada, dzień paŭstańnia ŭ Politechničnym univiersitecie Afin. Tady studenty zabarykadavali ŭvachody va ŭniviersitecki haradok. Ich žorstka razahnali, ale z hetaha pačaŭsia raspad «dyktatury čornych pałkoŭnikaŭ».

Ciapier 17 listapada — heta vychadny dzień va ŭsich univiersitetach Hrecyi, dzień pamiaci, kali va ŭsich VNU začytvajuć śpis achviar dyktatury.

Mahčyma, Dniom biełaruskaha studenta stanie 12 listapada — dzień kali dziasiatak junakoŭ i dziaŭčat apynulisia za kratami, tamu što zmahalisia za hramadzianskija pravy.

Kamientary

«Biespardonna hruzić siabie i inšych»: były pamočnik Łukašenki Ihar Bryło biare na siabie vinu ŭ pramysłovych abjomach5

«Biespardonna hruzić siabie i inšych»: były pamočnik Łukašenki Ihar Bryło biare na siabie vinu ŭ pramysłovych abjomach

Usie naviny →
Usie naviny

U mahiloŭskaj kałonii pamior 22-hadovy palitźniavoleny Dźmitryj Šlethaŭer10

Źjaŭleńnie paŭnočnakarejskich vojskaŭ va Ukrainie — krok da Treciaj suśvietnaj?5

Stvaryli pieršaje biełaruskamoŭnaje radyjo, dzie zamiest viadučych — štučny intelekt15

Apazicyjanier Abozaŭ pahražaje tym, chto źjavicca na ŭčastki: Vy padtrymlivajecie Łukašenku i adkažacie za padtrymku dziaržaŭnaha pieravarotu35

«Byli tyja, chto pryjechaŭ a 6-j ranicy». Minčuki vystrailisia ŭ vializnuju čarhu, kab nabyć kvitki ŭ teatr1

Jašče adnym pretendentam u kandydaty staŭ Viktar Kuleš3

Samy doŭhi padviesny most u Biełarusi chočuć adkryć daterminova3

«Samy nizki pakazčyk VUP za 27 hadoŭ». Ułady raskazali, jak ekanomika prasieła paśla pačatku vajny3

Žychar rasijskaha Syktyŭkara pajedzie na vajnu za plašku harełki5

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Biespardonna hruzić siabie i inšych»: były pamočnik Łukašenki Ihar Bryło biare na siabie vinu ŭ pramysłovych abjomach5

«Biespardonna hruzić siabie i inšych»: były pamočnik Łukašenki Ihar Bryło biare na siabie vinu ŭ pramysłovych abjomach

Hałoŭnaje
Usie naviny →