«Duchi, viešajciesia!»: FOTY dziaduchi ŭ vajskovaj čaści ŭ Barysavie
«Duchi, viešajciesia!» — užo ŭstojlivy vyraz, jaki ŭźnik u časy SSSR u vojsku. Kali abahulniać, to heta kamanda staršaha aficerskaha składu małodšamu da aktyŭnych dziejańniaŭ pa padparadkavańni. Śpiektr kamand, jak vy razumiejecie, moža być šyroki. Nie budu doŭha raśpisvać pra ijerarchiju ŭ zakrytym mužčynskim kalektyvie, pra tradycyi dziedaŭščyny i jaje kaštoŭnaści možna pračytać tut.
Ahulny stan biełaruskaha vojska apošnich hadoŭ možna hlanuć u nievialikim fotaprajekcie tut. Ja tolki pakažu niekalki zadakumientavanych prykładaŭ hvałtu ŭ sistemie biełaruskaj terminovaj słužby. Zdymki ja pravodziŭ u 2010 hodzie padčas svajoj słužby ŭ vojskach suviazi ŭ Barysavie. Nie pretenduju na reprezientatyŭnaść i strohuju adpaviednaść normam u inšych častkach, ale vy nie pastavicie pad sumnieŭ dakumientalnaść hetych fota. U zdymkach ja sprabavaŭ być maksimalna karektnym, tamu vizualnymi srodkami pieradajecca bolš atmaśfiera dziedaŭščyny, čym kankretnyja epizody. Niekatoryja zdymki publikujucca ŭpieršyniu.
1. Forma. Maładyja sałdaty atrymlivajuć formu na składzie ŭ vajskovaj častcy ŭ Barysavie. Ad hetaha momantu i źjaŭlajecca ijerarchija ŭ vojsku. Sałdaty druhoha ci treciaha pieryjadu słužby dazvalajuć chadzić sabie ŭ vyćviłaj formie z rasšpilenymi vierchnimi huzikami. Źniešni vyhlad rehłamientujecca pa pieryjadach słužby.
2. Kazarma. Da prysiahi navabrancy žyvuć asobna pad kiraŭnictvam siaržantaŭ starejšaj słužby. Kantrol aficerskaha składu tam minimalny. Tut i pačynajecca pieršy dośvied «vychavańnia». Na fota — momant adpracoŭki kamandy «45 siekund, adboj!». Za hety čas usie sałdaty musiać raspranucca i lehčy ŭ łožki. Kali heta trenirujecca 1—2 razy pierad snom, to, moža, i niabłaha. Ale zaniatki mohuć praciahvacca paśla adboju jašče z hadzinu…
3. Paradak. Zrazumieła, što maładyja bajcy musiać pryvučacca da adnastajnaha paradku ŭ kazarmie. Tamu łožki siaržantaŭ, a paśla i «dziadoŭ» u kazarmie rasściłajuć i zaściłajuć tolki jany.
4. Praca. Čaćviora dziadoŭ nazirajuć za pracaj troch maładych sałdat. Maładyja pracujuć zaŭsiody bolš za astatnich, heta tyčycca ŭsiaho, što adbyvajecca padčas słužby.
5. Cyharety. Mocny instrumient tavarazvarotu, upłyvu i kantrolu. U «maładych» cyharety musiać być zaŭsiody, vydavacca «starejšym» pa pieršaj prośbie. Kali cyharety šukajucca duža doŭha, to možna zabaranić palić usiamu maładomu pryzyvu. Na fota jakraz hety momant — navabrancy jeduć z łaźni ŭ Piačach i «pakaranyja» zabaronaj na paleńnie na 3 dni.
6. Ijerarchija. Jana prajaŭlajecca nie tolki ŭ formie. Navabrancy musiać mycca ŭ asobnaj častcy łaźni, stajać u pieršych šerahach, być apošnimi ŭ čarzie ŭ stałoŭku i hetak dalej.
7. Fiška. Małady žaŭnier u vajskovaj častcy ŭ Barysavie pilnuje ŭvachod u kazarmu, pakul starasłužačyja pjuć piva ŭ «kapciorcy», 12 hadzin nočy. Tak pilnavać možna pa hadzinie-dźvie ci mianiacca ź jakim-niebudź inšym «maładym».
8. Fizičny hvałt. Nie šyroka raspaŭsiudžany, bo pakidaje ślady na ciele. Ale časam dziejsny mietad, kab kantralavać asobu. «Łasi», «ščahły», «faniery», «tarmazy» — usio heta zredčas adpracoŭvajecca i «prapisvajecca». Časam z žorstkim mužčynskim humaram, ale hvałt jość hvałt.
9. Biassońnica. «Dziaduli» budziać maładych u kazarmie. Barysaŭ, zima 2010. Raźvićcio padziej zaležyć ad emacyjnaha stanu starasłužačych — mohuć pašychtavać u šerahi, pryznačyć fizkultchvilinku i hetak dalej. Zasnuć možna hłybokaj nočču paśla 2 hadzin.
10. «Na łokci, słaniara!». Dyscyplinarnaja kamanda dla maładych žaŭnieraŭ u vojsku. Piedahahičny instrumient u luboj situacyi — nie prynieśli cyharet, nie prybrali ŭ kazarmie i siaržanty atrymali vymovu ad «šakałaŭ» (aficerski skład vajskovaj častki ci kantraktniki). Usio maładoje papaŭnieńnie stanovicca va ŭpor na padłozie i nie dakranajecca žyvatom padłohi pa 10—20 chvilin. Paśla dembielu ja ŭžo daviedaŭsia, što ŭ cyvilnym žyćci heta modny instrumient amatara zdarovaha ładu žyćcia — płanka.
11. «Abščak», «dalaška» i h.d. U vychodnyja dni baćki pryzyŭnikoŭ naviedvajuć ich u častkach. Ježu i haścincy małady žaŭnier musić užyvać tolki z baćkami. Pałova «pajki» ad baćkoŭ addajecca dziadam. Charčavacca zvyš normy ŭ stałoŭcy zabaroniena pieršyja miesiacy słužby. Za piražok ci chałvu sa stałoŭskaha šapiku mohuć dać źjeści buchanku čerstvaha chlebu, pakul tvaje maładyja kalehi stajać na łokciach — niepryjemna ŭ hetym momant usim.
«Padlik hałasoŭ jak sataniscki rytuał». Były člen kamisii raskazaŭ, jak u Biełarusi falsifikujuć vybary8
Kamientary