«Žury chacieła niejkaj dramy». ŁHBT-aktyvist ź Biełarusi vystupiŭ na papularnym polskim šou
Biełarus Dzima Duke pryniaŭ udzieł u papularnym polskim šoŭ talentaŭ Mam talent. Kastynh ź jaho ŭdziełam pakazali pa polskim telebačańni. Małady čałaviek vystupiŭ z tancavalnym pierformansam u styli voh i atrymaŭ stanoŭčyja acenki sudździaŭ. A jašče Dzima — viadomy ŁHBT-aktyvist. Most pahavaryŭ ź Dzimam pra vystup na konkursie talentaŭ, voh i ŁHBT-kulturu ŭ Biełarusi i Polščy.
Dzima rodam z Hrodna, ale z 2023 hoda žyvie ŭ polskim Słupsku. Jon pierajechaŭ u Polšču razam sa svaim chłopcam. Kaža, što rušyŭ uśled za im, jak «žonka dziekabrysta». U Polščy biełarus vučycca ŭ palicejalnaj škole, a taksama zajmajecca tancami i ŁHBT-aktyvizmam.
U Biełarusi Dzima piać hadoŭ aktyŭna raźvivaŭ voh. Hety taniec zaradziŭsia ŭ 70-ch hadach minułaha stahodździa i da hetaha času źjaŭlajecca adnym z samych niezvyčajnych i jarkich kirunkaŭ. Pa słovach Dzimy, voh — heta nie tolki tancavalnyja kampazicyi, heta cełaja subkultura, jakaja ciesna źviazanaja z ŁHBT.
Dzima pryznajecca, što nie płanavaŭ brać udzieł u konkursie, ale ŭ vieraśni 2023 hoda jamu ŭ sacsietkach napisaŭ skaŭt šou Mam talent i prapanavaŭ pasprabavać svaje siły ŭ adboračnym prajekcie.
«Hety konkurs žyvie nie tolki na ŭvachodnych zajaŭkach, ale i na adbory skaŭtaŭ, jakija ŭvieś čas šukajuć jarkich hierojaŭ dla šou. Mnie prapanavali ŭdzieł i paprasili vysłać materyjał pra siabie i videa z tancam. Praź miesiac ja atrymaŭ adkaz, što prajšoŭ na pieradkastynh sa zdymkami ŭ Varšavie. Heta pieršy etap šou, dzie ŭsio surjozna. Piać dzion zdymak i adbor praz žury».
Sustreli jak śpiecyjalnaha hościa
U Varšavu Dzima pajechaŭ razam sa svaim chłopcam. Biełarusaŭ sustreli pradstaŭniki prahramy i zavieźli na zdymačnuju placoŭku.
«Adrazu padałosia ŭsio supier. Dobraja arhanizacyja. I, napeŭna, nikoha tak nie sustrakali, jak mianie z chłopcam. Nas zabirali na mašynie. Ale składanaści vyklikaŭ praces čakańnia: mianie pastavili apošnim vystupać. Heta značyć, ceły dzień treba čakać, pakul vystupiać inšyja ŭdzielniki. A ich było vielmi šmat. Byli zusim roznyja ŭdzielniki: ad štukaroŭ i muzykaŭ da roznych tancoraŭ. Pakul ja čakaŭ, u mianie była mahčymaść vyjści na scenu na repietycyju. I tam ja zrazumieŭ, što maja narychtoŭka — heta poŭnaja fihieja. Ja hublajusia na vialikaj scenie».
Užo na repietycyi Dzima staŭ mianiać svoj numar. Biełarus vyrašyŭ padčas tanca ŭzajemadziejničać z žury. Jon zakryvaŭ siezon kastynhaŭ, tamu jaho vystup musiŭ być vielmi jarkim.
«My pryjechali a 10-j ranicy, a vyklikali mianie tolki ŭ 20:00. I spačatku nie na vystup, a na piersanalnaje intervju. Prasili raskazać pra voh, Biełaruś i ŁHBT-kulturu. I ŭžo paśla hetaha mianie zaprasili na scenu jak apošniaha ŭdzielnika. Mnie chaciełasia chutčej vystupić — i ŭsio. Ale i tam pačalisia pytańni. Mnie zdavałasia, što žury chacieła niejkaj dramy dla šou, maŭlaŭ, ja pryjechaŭ ź Biełarusi, dzie pryhniatajuć pradstaŭnikoŭ ŁHBT. A ja im kažu zusim inšaje. Skazaŭ, što ja adčuvaŭ siabie narmalna ŭ Biełarusi i mianie nichto nie ŭciskaŭ. A ja — adkryty hiej».
Voh — heta nie tolki taniec
Paśla 15-chvilinnaj hutarki Dzimu dali mahčymaść vystupić. Trochchvilinny taniec prajšoŭ pa płanie, vystupleńnie biełarusa spadabałasia žury. Tancor atrymaŭ try «tak» i mahčymaść udzielničać u nastupnym tury šou.
«Da vystupu ja bajaŭsia, što žury nie zrazumieje maju zadumku. Ja išoŭ z vyraznaj metaj, kab pakazać, što voh — heta nie tolki taniec. Heta cełaja kultura. U mianie była ejfaryja, što ŭsie členy žury zrazumieli maju zadumku. Adna ź ich skazała, što z dapamohaj svajho tancavalnaha pierformansu ja pakazaŭ upeŭnienaha ŭ sabie čałavieka. Ad inšych sudździaŭ taksama čuŭ tolki pazityŭnyja słovy ŭ svoj adras. Ja padziakavaŭ žury i spačatku nie zrazumieŭ, što ja prajšoŭ dalej. Tolki potym, kali da mianie padyšli viadučy i pradziusary, ja ŭśviadomiŭ, što ja dobra vystupiŭ i prajšoŭ».
Numar Dzimy pakazali pa polskim telebačańni ŭ kancy sakavika. Z trochchvilinnaha pierformansu ŭ efir trapili amal dźvie chviliny vystupleńnia biełarusa.
«Pakazali kavałak majho intervju, častku vystupu i [miesca], dzie žury daje zvarotnuju suviaź. Možna skazać, usio, što ja chacieŭ, toje i pajšło ŭ efir. Mnie važna było danieści hramadskaści dumku pra voh, i ŭ mianie heta atrymałasia».
Čamu ŭ Biełarusi voh adyšoŭ ad ŁHBT
U Polščy Dzima nie tolki vučycca i tančyć, ale i prasoŭvaje ŁHBT-kulturu z dapamohaj voha. Biełarusa zaprašajuć sudzić voh-bali, čytać lekcyi pra historyju hetaha stylu i ŁHBT, a taksama pravodzić majstar-kłasy.
«Jašče žyvučy ŭ Biełarusi, apošnija piać hadoŭ ja rehularna jeździŭ u Polšču i vystupaŭ na voh-balach i navat zavajoŭvaŭ pieramohi. I kali ja pierajechaŭ z chłopcam žyć u Słupsk, to mianie ŭžo viedali ludzi. Ciapier u mianie jość vialikaje žadańnie i dalej raźvivać voh ŭ hetaj krainie.
Kali paraŭnoŭvać voh u Biełarusi i Polščy, to heta nieba i ziamla. Ja raźvivaŭ jaho ŭ Hrodnie i zaŭsiody kazaŭ na balach i roznych vystupach, što voh biare svoj pačatak z kultury ŁHBT. I nie saromieŭsia hetaha. Ale bolšaść vykładčykaŭ-vohieraŭ bajacca kazać hetyja słovy, tamu što mohuć pryjści baćki dziaciej i paskardzicca. Bajacca pravierak.
I praz heta voh u nas u Biełarusi pieratvarajecca prosta ŭ tancy, jon adyšoŭ ad ŁHBT-kultury. Ale heta niapravilna. A ŭ Polščy ŭsio naadvarot. Voh i ŁHBT — adno cełaje».
Taniec — nie adziny šlach Dzimy pryciahnuć uvahu da temy ŁHBT. U červieni hetaha hoda ŭ Słupsku biełarus razam ź inšymi aktyvistami płanuje arhanizavać Marš roŭnaści.
Dźvie niamieckija ministarki vyrašyli pažanicca
U Rasii aryštavali fihurantaŭ pieršaj spravy ab arhanizacyi «ekstremisckaj ŁHBT-supolnaści». Heta supracoŭniki bara
Rasijski žurnalist apublikavaŭ śpis knih, u jakich «prapahandujecca ŁHBT». Jość navat Dastajeŭski i fiłosaf Płaton
Hrecyja stała pieršaj pravasłaŭnaj krainaj, jakaja ŭzakoniła adnapołyja šluby
Kamientary