U Vilejcy kala raki znajšli bojeprypas bolš čym stohadovaj daŭnaści
Žychar Vilejki, hulajučy ŭzdoŭž plaža la Vilii, znajšoŭ na bierazie, jaki absypaŭsia, staruju hilzu ad snarada. Historyki vyśvietlili, što havorka idzie pra redki ŭzor rasijskaha artyleryjskaha bojeprypasu miažy XIX-XX stahodździaŭ, piša «Minskaja praŭda».
«Znachodka — hilza ad snarada. Čałaviek, jaki jaje znajšoŭ, pažadaŭ zastacca ananimnym, ale pieradaŭ rarytet muzieju. Heta sapraŭdy ŭnikalnaja reč, i pra jaje historyju infarmacyi niašmat. Ale sioje-toje našy navukovyja supracoŭniki vyśvietlili», — raskazaŭ dyrektar Vilejskaha krajaznaŭčaha muzieja Ihar Kicikaŭ.
Na fłancy znachodki, akramia klajma zavoda-vytvorcy, numara partyi i hoda vyrabu navukovyja supracoŭniki muzieja vyjavili jakar. U historykaŭ uźnikła pytańnie: jak pad Vilejkaj apynuŭsia snarad, jaki prymianiaŭsia na fłocie.
«Historyja takaja: dla baraćby ź minnymi katarami ŭ 1875-1885 hadach Marskoje viedamstva zakupiła za miažoj niekalki typaŭ małakalibiernych chutkastrelnych harmat, u tym liku i 47-mm harmaty amierykanskaha kanstruktara Hočkisa. Heta naraznaja kaznazaradnaja chutkastrelnaja karabielnaja harmata, raspracavanaja ŭ 1885 hodzie francuzskaj firmaj Hotchkiss et Cie. Aryhinalnaja nazva — Canon Hotchkiss à tir rapide de 47 mm.
Padobnaja pryłada kamplektavałasia ruskimi i francuzskimi čyhunnymi i stalovymi hranatami. Pieršaja takaja harmata była nabytaja ŭ 1883 hodzie, a praz hod 47-mm harmaty Hočkisa vypraboŭvalisia na krejsiery «Afryka», — udakładniŭ Ihar Kicikaŭ.
Ruska-japonskaja vajna pakazała nieefiektyŭnaść hetych harmat u jakaści supraćminnaj artyleryi. Tamu nieŭzabavie 47-mm harmaty pastupova stali zdymać z karabloŭ. A ŭspomnili pra ich paźniej: padčas Pieršaj suśvietnaj vajny, asabliva z 1915 hoda, kali vajna nabyła pazicyjny charaktar i armii spatrebiłasia nadzvyčaj lohkaja i z vysokaj dakładnaściu stralby tranšejnaja harmata.
Vidać, snarad, hilzu ad jakoha znajšoŭ žychar Vilejki, byŭ vykarystany padčas bajoŭ za horad u vieraśni 1915 hoda.
Znachodka papoŭniła fondy muzieja, a šyrokaj publicy ekspanat pakažuć na bližejšaj tematyčnaj vystavie, pryśviečanaj padziejam Pieršaj suśvietnaj vajny.
-
Źjaviŭsia partał pa historyi Biełarusi z AI-asistentam i 3D-madelami
-
«Najbolš adčuvalnyja źmieny — u prezientacyi paŭstańnia Kalinoŭskaha». Jak źmianilisia biełaruskija padručniki pa historyi
-
90 hadoŭ z dnia naradžeńnia Stanisłava Šuškieviča — archiŭny film «Našaj Nivy» pra pieršaha kiraŭnika niezaležnaj Biełarusi
Što zapisana aficyjnaj pryčynaj śmierci adzinaha syna Jarmošynaj?5
Kamientary