Adna z pryvatnych himnazij paśla zakryćcia ŭ Minsku adkryła filijał za miažoj. U supracoŭnikaŭ da jaje zastalisia pretenzii: «Pryčym tut palityka?»
Siarod pryvatnych škoł, što trapili hetaj vosieńniu pad ataku dziaržavy, była Mužčynskaja himnazija — vialikaja škoła ź niekalkimi filijałami. Arhanizacyja prajšła praz mnostva pravierak, paśla jakich była vymušanaja prypynić svaju dziejnaść, jak śćviardžałasia ŭ zajavie škoły, «pakul u našaj krainie žyćciovaja atmaśfiera nie pierastanie być taksičnaj». Ale, pa słovach byłych supracoŭnikaŭ, reč tut nie tolki ŭ palitycy.
Vosieńniu praź dziaržaŭny cisk pačali začyniacca pryvatnyja škoły, i Mužčynskaj himnazii taksama daviałosia prypynić svaju dziejnaść. Administracyja ŭstanovy raźmiaściła ŭ svaim telehram-kanale zajavu.
«Nas vyhnali z usich pamiaškańniaŭ, na administracyju zavodziać kryminalnyja i palityčnyja spravy. My nie pa svajoj voli pieramiaścilisia ŭ inšuju krainu. Paśla hetaha cisk na administracyju ŭzmacniŭsia, nas sprabavali razahnać z AMAPam, hańbili praź dziaržaŭnaje telebačańnie, raspaŭsiudžvajučy adkrytuju chłuśniu. Nas abkłali štrafami, zabaronami, pradpisańniami, štodzionnymi pravierkami, adkrytym zapałochvańniem administracyi i nastaŭnikaŭ», — pisałasia tam.
Razam z tym byłyja supracoŭniki raskazvajuć, što nie ŭsio ŭ škole było hładka. Tak, naprykład, byli pytańni z vypłataj zarobkaŭ.
«U mai 2022 jany nie zapłacili supracoŭnikam premii za miesiac i adpusknyja i zajavili, što heta — pravierka na łajalnaść. Ludzi dva miesiacy znachodzilisia ŭ adpačynku biez adpusknych i ŭ žniŭni vyjšli na pracu. Im napisali, što zapłaciać, bo škoła ž pryvatnaja, treba pačakać, pakul baćki pačnuć płacić za novy navučalny hod», — raskazvaje adzin z byłych supracoŭnikaŭ.
Zaraz, kaža jon, dyrektar himnazii i jaje zasnavalnik za miažoj. Adtul, pa słovach byłoha supracoŭnika, jany źviarnulisia da baćkoŭ vučniaŭ z zaklikam dapamahčy, kab zapłacić zarobak nastaŭnikam. Baćki nibyta pieraličyli kala 30 tysiač rubloŭ.
Ale hrošy niekatoryja supracoŭniki zmahli atrymać tolki praz sudy i adździeł prymusovaha vykanańnia.
Ab prablemie z zarobkami raniej u sacsietkach pisaŭ taksama były vykładčyk ruskaj movy i litaratury ŭ Mužčynskaj himnazii. Niezadoŭha da vosieni zvolnili ludziej z administracyi himnazii, a dyrektaram staŭ syn zasnavalnika navučalnaj ustanovy. Niekatorych, piša były vykładčyk, zvolnili «za prahuł» — sychod ludziej u adpačynak nie byŭ aficyjna zafiksavany.
Pakolki himnazija nie mieła dziaržaŭnaj akredytacyi, jana nie mahła vydavać dziaržaŭnyja atestaty, ale 9-ja i 11-ja kłasy ŭ himnazii byli. Kab zdać ekzamieny, niekatoryja vučni na apošniuju čverć pierad vypuskam pieravodzilisia ŭ dziaržaŭnuju škołu ci ŭ pryvatnuju ź dziaržaŭnaj akredytacyjaj.
«Naša Niva» zdoleła pahutaryć jašče ź niekatorymi byłymi supracoŭnikami himnazii. Jany prasili nie pryvodzić ich historyi, ale ŭ niekatorych vypadkach zvalnieńnie nasiła kanfliktny charaktar.
«NN» źviarnułasia pa kamientar da zasnavalnika himnazii Alaksandra Vialički. Toj pračytaŭ paviedamleńni z pytańniami, ale nie staŭ ich kamientavać.
Raniej Alaksandr Vialička raspaviadaŭ svaju viersiju zakryćcia škoły i adjezdu z krainy. Zhodna ź im, prablemy ŭ himnazii pačalisia na palityčnaj hlebie: pravierki, śćviardžaŭ jon, pajšli paśla taho, jak himnazija admoviłasia supracoŭničać z BRSM, ładzić stend pra «hienacyd biełarusaŭ palakami» i tranślavać adkryty ŭrok Łukašenki 1 vieraśnia.
Byłyja supracoŭniki kažuć, što presinh byŭ: praviarała sanstancyja, MNS, haradski kamitet pa adukacyi, rajonnaje ŭpraŭleńnie pa adukacyi. Ale, na ich dumku, jon nie źviazany z palitykaj. Na 1 vieraśnia ŭ asnoŭnym budynku himnazii nie byŭ skončany ramont, i praz heta ŭźnikli prablemy z centram hihijeny i rajonnym adździełam MNS. Taksama na toj čas, jak raskazvajuć, nie byli abstalavanyja kabiniety fiziki, chimii i bijałohii i nie byli zaklučanyja damovy na karystańnie łabaratoryjami ŭ VNU, jakija mahli b ich zamianić. Pa zakanadaŭstvie, tłumačyć były supracoŭnik, kali pamiaškańnie vykarystoŭvajecca nie ŭ adpaviednaści z metami pabudovy, jano pavinna prajści sanitarna-hihijeničnuju ekśpiertyzu, a jaje ŭ niekatorych kłasach nie było.
Himnaziju vyrašyli stvaryć u lutym 2020 hoda na kanfierencyi sacyjalna-aśvietnickaj ustanovy «Baćkoŭstva» i hramadskaha abjadnańnia «Rada baćkoŭ».
Vykładańnie tam viałosia pa adukacyjnaj sistemie Ruskaj kłasičnaj škoły. U prahramie ŭdzialajecca ŭvaha ŭ tym liku i «zachavańniu spradviečnych tradycyj i viery». Zasnavalnica prahramy — žonka rasijskaha aliharcha Taćciana Ałtuškina. Jaje muž — Ihar Ałtuškin, kiraŭnik «Ruskaj miednaj kampanii», pravasłaŭny miecenat.
Zasnavalnik Mužčynskaj himnazii Alaksandr Vialička ŭ minułym pratestancki pastar i jepiskap «Carkvy Božaj» u Žodzina. Tam u jaho ŭ 2009 hodzie byŭ kanflikt z prychadžanami. U zajavie biełaruskich pratestantaŭ kažacca, što mužčyna nibyta pierapisaŭ na svaju žonku malitoŭny dom, nie dapuściŭ u budynak inšych členaŭ carkvy i admoviŭsia viartać carkvie majomaść, što joj naležała. Vialičku tady adłučyli ad carkvy.
Choć Mužčynskaja himnazija zakryłasia, ciapier anłajn-adukacyju prapanuje jaje dačerni prajekt Cambridge High School (dla pytańniaŭ tam paznačany čarnahorski numar telefona). Škołu rekłamujuć jak miesca, dzie možna navučyć dzicia chryścijanskaj marali i atrymać amierykanski atestat. Samaje tannaje navučańnie ŭ škole — samastojnaje pad kantrolem nastaŭnika — kaštuje 55 jeŭra ŭ miesiac, navučańnie praz Zoom — ad 150 jeŭra ŭ miesiac. U nastupnym hodzie, skazana na sajcie, jany adkryvajuć niekalki škoł u roznych kropkach Hiermanii, Francyi, Polščy i Čarnahoryi.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary
kak oppozicionier,
kak diemokrat
-eto jeŝio nie označajet, čto eto kristalno čiestnyj čiełoviek, čto eto umnyj čiełoviek, čto eto spraviedlivyj čiełoviek.
Potomu čto eti vieŝi nie śviazany. A učitielam ja dumaju potomu nie zapłatili, čto rukovodstvu nužny byli dieniežki na otkrytije za hraniciej.