Hetuju rolu sprabuje prymieryć na siabie 37-hadovy bajec z Bruklina.
U internecie źjaviŭsia manifiest radykalnych prychilnikaŭ pieramien, jon nazyvajecca «Supraciŭ». Jaho padpisali takija ci to arhanizacyi, ci to ŭsio ž internet-placoŭki, jak «Busły laciać», Družyny narodnaj samaabarony (DNS) i «Kibier-Partyzany». Abiacajuć zmahacca da «poŭnaha razhromu voraha».
U manifieście havorycca, što jany nie mohuć dziejničać publična, tamu delehujuć hetaje prava Paŭłu Kułažanku, jaki ŭ jutubie viadomy jak błohier Exomon. Chto ž taki hety čałaviek, jaki prymiaraje na siabie rolu radykalnaha lidara pratestu?
Kułažanka naradziŭsia 5 studzienia 1984 hoda ŭ Viciebsku. Sam jon pryznavaŭsia, što rod pachodzić z vakolic Bresta, Pinska i Lachavičaŭ, a ŭ Viciebsk dzied pierajechaŭ u 1990-ja. Škołu Pavieł skončyŭ ź siarednim bałam 4,2. Pry hetym pryznavaŭsia, što heta byŭ najmienšy bał va ŭsioj paraleli. «U škołu chadziŭ jak na ešafot», — pisaŭ jon u sacyjalnych sietkach.
Pry hetym jon pastupiŭ u Viciebski ŭniviersitet imia Mašerava na nastaŭnika anhlijskaj movy, ale nieŭzabavie zrazumieŭ, što heta zusim nie jahonaje, tamu vučobu kinuŭ. Tak Kułažanka apynuŭsia ŭ vojsku. Jaho adpravili słužyć va ŭnutranyja vojski — v/č 5530 u Połacku. Siaržanckija zbory prachodziŭ u čaści 3214 va Uruččy, tady joj kiravaŭ Dźmitryj Paŭličenka. Paśla skančeńnia słužby trapiŭ u šerahi viciebskaha AMAPa.
Ciapier Kułažanka stvaraje śvietły vobraz ab tych časach. Maŭlaŭ, heta byŭ zusim inšy AMAP, jaki nie maje dačynieńnia da ciapierašniaha. «Tady ŭ AMAPie było ŭsiaho 70 čałaviek, i heta byŭ zusim inšy skład, pierš za ŭsio, jakasny, — 75-80% bajcoŭ byli ludzi z vyšejšaj adukacyjaj.
Hetyja ludzi, u pieršuju čarhu, byli adukavanyja ŭ pravavym płanie i byli vielmi daśviedčanyja. Takich ciažka pierakanać u tym, navošta im treba vykonvać złačynny zahad. Ja słužyŭ u toj sistemie, dzie, kali ty zatrymlivaješ čałavieka, ty niasieš za jaho poŭnuju adkaznaść, pakul nie pieradasi dalej pa instancyjach. Tady jašče padstavaj dla zatrymańnia mahli stać tolki supraćpraŭnyja dziejańni hramadzianina, a nie zahad kaho b tam ni było «Zatrymlivaj!» — kazaŭ Kułažanka.
Tym nie mienš, ludzi sa stažam dobra pamiatajuć i razhon Płoščy 2006 hoda, i ŭdar pa tvary ŭdavie Źmitra Zavadskaha Śviatłanie, i źbićcio Anatola Labiedźki, i šmat inšych vypadkaŭ.
Taksama Kułažanka raskazvaje bajku, što ŭ 2011 hodzie kamandzir viciebskaha AMAPa admoviŭsia zatrymlivać ludziej padčas maŭklivych pratestaŭ. Adnak prosty faktčekinh kaža, što heta zusim nie tak. 15 červienia ŭ Viciebsku AMAPam było zatrymana kala 20 čałaviek. Padrabiazny repartaž pra heta možna pačytać na «Narodnych navinach Viciebska».
Viadoma, što Kułažanka ŭdzielničaŭ z boku siłavikoŭ u padziejach Płoščy-2010. Vićbičaŭ adpravili na ŭmacavańnie ŭ Minsk. «Adzinaja kvalifikavanaja siła, kaho baicca naša ŭłada, — heta AMAP», — kazaŭ Kułažanka ŭ intervju «Małanka Miedyja».
Jon raskazvaŭ, što na momant Płoščy znachodziŭsia ŭ Pałacy Respubliki. «Chacieli spravakavać natoŭp na šturm, zrabić z nas achviaraŭ, kab apraŭdać represii».
Ahułam u siłavych strukturach jon prabyŭ kala vaśmi hadoŭ. U 2011 hodzie Pavieł Kułažanka raźvitaŭsia z AMAPam. Jon vyjhraŭ hryn-kartu i pierajechaŭ na pastajannaje žycharstva ŭ ZŠA. Žyvie ŭ Bruklinie, heta rajon Ńju-Jorka.
U ZŠA Kułažanka zarablaje na žyćcio ŭdziełam u roznych kamiercyjnych bajach, u tym liku MMA. Jahony psieŭdanim na afišach hučyć jak «Vikinh». Na plačy ŭ Kułažanki tatuiroŭka z vyjavaj staražytnaskandynaŭskaha vajara ź siakieraj, a nad im, imavierna, lotajuć krumkačy boha Odzina Chuhin i Munin.
Kali pahladzieć sacyjalnyja sietki Kułažanki, to možna zrabić vysnovu, što raniej asnoŭnaj śfieraj jahonych intaresaŭ byli akurat adzinaborstvy. Asabliva šmat było navin na jahonaj staroncy pra rasijanina Fiodara Jemialjanienku. U astatnim jon pościŭ miemy z Žyrynoŭskim, hołych dzievak i najlepšyja bai.
Što tyčycca palityčnych pohladaŭ, to sam Kułažanka kaža, što da 2020 hoda «palitykaj nie cikaviŭsia». Praŭda, u 2013 hodzie źmiaściŭ na svajoj staroncy apraŭdańni bajca «Bierkuta» za padziei taho času na Majdanie.
U astatnim pohlady Kułažanki — heta niejki miks z skandynaŭskaha pahanstva, źmiašanaha z sučasnym nieanacyzmam. «Jość asablivaja śvietłaja radaść, što achoplivaje bajcoŭ pierad tvaram śmierci macniej za luboŭ. Jana naradžaje cudoŭnyja žarty pad pałajučymi sklapieńniami Valchały», — hetuju cytatu niamieckaha fiłosafa-kansiervatara Ernsta Junhiera Kułažanka pościŭ až niekalki razoŭ. Byvajuć u jaho až pa siońnia cytaty ź Juliusa Evoły — adnaho z klučavych ideołahaŭ nieanacyzmu.
Dla Kułažanki było zvyčajnaj spravaj pavinšavać ludziej z Novym hodam vyjavaj Adolfa Hitlera. Niaredka źjaŭlalisia i runy, jakimi karystalisia nacysckija padraździaleńni. Ad svaich tahačasnych pohladaŭ Kułažanka nikoli nie adchryščvaŭsia, choć ciapier i piša, što nie źjaŭlajecca prychilnikam nieanacysckich idej.
Navat letam 2020 hoda Kułažanku bolš cikavili padziei ŭ ZŠA, źviazanyja z rucham Black Lives Matter («Žyćci čornych važnyja»), čym vybarčaja kampanija ŭ Biełarusi. Adnak prykładna z kanca žniŭnia 2020 hoda pačynajuć źjaŭlacca jahonyja vystupy na roznych jutub-kanałach i ŭ ŚMI.
Kułažanka pryznajecca, što tryhieram dla źmieny pazicyi ŭ jaho stała toje, što Łukašenku «napisali 80%», a taksama hvałt, jaki rabiŭsia na vulicach Minska ŭ pieršyja dni paśla vybaraŭ. Tady Pavieł zapisaŭ dastatkova rezki zvarot i praz supolnych znajomych dasłaŭ jaho Franku Viačorku (tady Viačorka pracavaŭ u miedyja, paźniej jon staŭ daradcam Śviatłany Cichanoŭskaj), adnak adredahavanaja viersija eks-siłavika nie zadavalniaje, i jon vykłaŭ videa samastojna. Kułažanka zaklikaŭ da bolš rašučych dziejańniaŭ i prasiŭ siłavikoŭ pierachodzić na bok naroda.
Paśla hetaha Kułažanka pačynaje vieści jutub- i telehram-kanały. Spačatku jon davaŭ praktyčnyja parady, jak treba chadzić na akcyi, a potym sam staŭ zajmacca palitykaj. Vialikaj papularnaści i padtrymki jaho kanały nie zdabyli, ale niejkuju kolkaść paśladoŭnikaŭ znajści ŭsio ž atrymałasia. Kułažanka prapahanduje radykalnyja i siłavyja dziejańni pa źmienie ŭłady ŭ krainie. Jon biaźlitasna krytykuje Cichanoŭskuju, a taksama jaje atačeńnie.
«Jany krajnie niekampietentnyja, abjadnańnie ź imi niemahčymaje», — kaža Kułažanka. Asabliva ž u jahonych videa dastajecca pamočniku Cichanoŭskaj Franku Viačorku. Były siłavik kaža, što ŭ Franka zusim niama stanoŭčych rysaŭ.
Pra toje, jak Kułažanka raźbirajecca ŭ palityčnych pracesach, možna mierkavać pa takim momancie: raskazvajučy pra Franka, jon kaža, što Vincuk Viačorka (baćka Franka) i Alaksandr Dabravolski (jašče adzin pamočnik Cichanoŭskaj) byli ŭ kamandzie Łukašenki ŭ 1994 hodzie, i nazyvaje ich «maładymi vaŭkami». Ale heta poŭnaja łuchta: Vincuk tady byŭ u BNF Zianona Paźniaka, a Dabravolski ŭznačalvaŭ Abjadnanuju demakratyčnuju partyju.
Prychilnikaŭ mirnych pieramien Kułažanka źnievažalna nazyvaje «kvietačniki». Taksama krytykuje Cichanoŭskuju za słovy pra «mudraha Pucina». Na słovach jon vielmi antyrasijski. Raniej Kułažanka byŭ časta ŭ kantakcie ź Iharam Makaram, ale potym jany pierasvarylisia.
Adziny palityk, kaho chvalić eks-amapaviec, — heta Volha Karač. Mienavita jaje jon bačyć u roli lidara apazicyi. Darečy, jakraz Karač zajaŭlała pra stvareńnie šyrokaj kaalicyi, kudy pavinny byli ŭvajści «Busły laciać» i DNS, adnak potym hetaje paviedamleńnie źnikła ź jaje sajta.
Pavieł Kułažanka byŭ adnym z udzielnikaŭ tych samych zakrytych zum-efiraŭ, jakija demanstravalisia na dziaržaŭnym telebačańni jak dokaz padrychtoŭki zamachu na Łukašenku. U vyniku byli aryštavanyja troje ŭdzielnikaŭ tych sustreč: Alaksandr Fiaduta, Juraś Ziankovič i Ryhor Kastusioŭ. Kułažanka ž praciahvaje svaju dziejnaść u Bruklinie. Jon ličyć, što apieratyŭny štab «revalucyi» pavinien znachodzicca za miažoj, a ludzi pavinny čakać tak zvanaha dnia Ch.
«Naša Niva» niekalki razoŭ źviazvałasia z Paŭłam Kułažankam z prośbaj ab intervju, ale štoraz sutykałasia z admovami. U apošni raz jon patłumačyŭ, što nie budzie stasavacca z «NN» ni pry jakich umovach. Pryčyny, praŭda, patłumačyć admoviŭsia.
Kamientary