Darja Astapienka ŭ studzieni 2023 hoda była zatrymana Ahienctvam unutranaj biaśpieki Polščy pa abvinavačańni ŭ špijanažy na karyść Biełarusi. Jak paviedamlajuć polskija ŚMI, pieršym jaje pažadańniem paśla aryštu byŭ vibratar.
Z padrabiaznaściami špijonskaj dziejnaści byłoj aktyvistki kampanii «Havary praŭdu» i OnlyFans-madeli znajomić polskaje vydańnie Gazeta.pl. Žurnalisty abapirajucca pa pakazańni samoj žančyny.
Nahadajem, što na momant zatrymańnia žančynie było 37 hadoŭ. Rodam jana z Baranavičaŭ. Pa śpiecyjalnaści jana vieterynar. Padčas vybarčaj kampanii 2020-ha hoda Darja ŭvajšła ŭ inicyjatyŭnuju hrupu lidara kampanii «Havary praŭdu» Andreja Dźmitryjeva.
Viarboŭka
Jak piša vydańnie, na dopycie ŭ polskaj prakuratury Darja pryznałasia, što była zavierbavanaja jašče ŭ lipieni 2020 hoda. Jana śćviardžaje, što stajała na praśpiekcie z płakatam u padtrymku Dźmitryjeva. U niejki momant da jaje padyšoŭ małady čałaviek, jany razhavarylisia. U vyniku mužčyna dapamoh Darji danieści płakat da jaje doma. Vyśvietliłasia, što ŭ abaich jość sabaki. I na nastupny dzień jany razam ich vyhulali.
Na dopycie Darja śćviardžała, što adrazu zrazumieła, što chłopiec, jaki da jaje pryčapiŭsia, źjaŭlajecca supracoŭnikam śpiecsłužbaŭ.
«Jany apranajucca i stryhucca typova adnolkava. Jon pradstaviŭsia Mikałajem i paćvierdziŭ, što źjaŭlajecca aficeram Kamiteta dziaržaŭnaj biaśpieki Biełarusi. Ja nie nazyvała jamu nijakich imionaŭ — jany viedali ŭsich aktyvistaŭ lepš za mianie. Ja padpisała dakumient ab supracoŭnictvie i vybrała sabie psieŭdanim — Eła. Mikałaj papiaredziŭ, što, kali ja zachaču syści, mianie «spalać».
Pieršaje zadańnie, jakoje mnie daručyli, — zdabyć jak maha bolš infarmacyi pra asiarodździe Śviatłany Cichanoŭskaj. Ja praihnaravała zahad, bo była ŭpeŭnienaja, što jon mianie nie znojdzie, kali ja pierajedu ź Minska ŭ rodnyja Baranavičy», — cytuje vydańnie pakazańni žančyny.
Ale Mikałaj znajšoŭ jaje i ŭ Baranavičach. Padčas adnaho ź mitynhaŭ užo paśla vybaraŭ, na jakim Darja trymała płakat sa zdymkami źbitych biełarusaŭ, mužčyna padyšoŭ da jaje i zrabiŭ prapanovu, ad jakoj jana nie mahła admovicca: kali jana nie choča trapić za kraty, to im treba stać siabrami.
U vieraśni 2023 hoda Darja atrymała ad Mikałaja pašpart z aformlenaj vizaj i $900.
Pierad adjezdam žančyna dała intervju vydańniu Intex-press, u jakim pryznałasia, što zarablała ŭ jakaści madeli OnlyFans. U Biełarusi za zdymki ŭ porna možna atrymać kryminalnuju spravu. Navat publikacyja takich fota i videa moža stać padstavaj dla represij. Tamu, jak tłumačać polskija žurnalisty svajoj aŭdytoryi, Darja mahła być vielmi ŭraźlivaja dla viarboŭki.
Dziejnaść u Polščy
21 vieraśnia 2023 hoda Darja prybyła na Centralny vakzał Varšavy. Zamiest Valeryja S., jaki byŭ vymušany terminova źjechać pa spravach, jaje sustrakaje 40-hadovy Vital Ł., znajomy z časoŭ apazicyjnaj dziejnaści na Biełarusi. Jon prapanuje žančynie pasialicca ŭ Łodzi, dzie žyvie biełaruskaja dyjaspara, i navat adrazu prapanuje vakansiju ŭ klininhavaj kampanii.
Adnak Darja kaža, što chacieła b vieści miedycynskija kursy ŭ adnoj ź biełaruskich arhanizacyj, jakaja zajmajecca vajskovaj dziejnaściu ŭ emihracyi. Vital pieradaje joj kantakty Paŭła S., pradstaŭnika arhanizacyi «Paspalitaje rušeńnie», ale pry hetym u jaho ŭźnikajuć sumnievy nakont sapraŭdnaści jaje namieraŭ. Na nastupny dzień Vital kanfidencyjna źviartajecca da Paŭła i raić pravieryć Darju na palihrafie. Pavodle jaho słoŭ, jana moža być nienadziejnaj.
Ale pravierka nie była praviedziena, pakolki žančyna pa paradzie svajho kuratara paviedamiła kaleham-apazicyjanieram, što prymaje leki ad depresii i jany abaviazkova paŭpłyvajuć na vyniki testu.
Darji sprabujuć daviarać i akazvajuć padtrymku. Joju apiakujucca, pazyčajuć hrošy, šukajuć novaje žyllo, kali pieršaje jaje nie zadavalniaje. Niekalki razoŭ dapamahajuć uładkavacca na pracu, jakuju jana kožny raz chutka kidaje. Heta zabiraje čas i siły ŭ ludziej, bo Darja kapryźničaje, pakazvaje svoj charaktar i časta płača.
Adnak u adnosinach z kurataram jana vielmi dyscyplinavanaja. Jany damaŭlajucca, što kali padčas ich pierapiski praź miesiendžar pablizu źjavicca niechta starońni, to jana napiša pa-rusku «kak dieła?» i dadaść znak dužki.
Darja rehularna nakiroŭvaje Mikałaju spravazdačy ab kantaktach z aktyvistami biełaruskaj dyjaspary. Jana pieradaje infarmacyju pra tych, chto dapamahaje ŭzbrojenym siłam Ukrainy. Kuratar zavalvaje ahientku novymi zadańniami i abiacaje, što paśla viartańnia ŭ Biełaruś jana atrymaje dobruju pracu z vysokim zarobkam, i śpiecsłužby bolš nie buduć jaje turbavać.
Pa instrukcyjach kuratara Darja pravakuje svaich kaleh na raskryćcio arhanizacyjnych zadańniaŭ. Na sustrečach jana pje ałkahol u praźmiernaj kolkaści i pravakacyjna zaklikaje da siłavych dziejańniaŭ suprać uładaŭ Biełarusi.
Mienš čym praz dva miesiacy takoj dziejnaści (za hety čas joj pieraviali prykładna $3500) Darja prosić svajho kuratara dazvolić joj viarnucca ŭ Minsk. Jana bolš nie choča być špijonkaj za miažoj, adčuvaje narastajučuju atmaśfieru padazreńniaŭ vakoł siabie i skardzicca, što kalehi joj užo nie daviarajuć. U adkaz Mikałaj zajaŭlaje, što centr čakaje ad jaje vykanańnia tolki adnaho apošniaha zadańnia: uvajści ŭ šerahi niefarmalnaj vajenizavanaj arhanizacyi «Biełaruskaja charuhva».
Pryznańnie
Darja zapaŭniaje ankietu dla dałučeńnia da hetaj hrupy, ale kateharyčna admaŭlajecca prajści pravierku na detektary chłuśni. Vykonvajučy zahad Mikałaja, jana sprabuje spakusić Paŭła S. i prosicca pažyć u jaho tydzień pad vyhladam pošuku novaha žytła. Pavieł adchilaje jaje padkaty.
U listapadzie 2023 hoda žančyna zaprašaje biełaruskich apazicyjanieraŭ u svaju zdymnuju kvateru ŭ Łodzi. Na pačatku sustrečy jana zajaŭlaje, što maje vielmi važnaje paviedamleńnie i prosić usich zdać telefony, kab nichto nie moh padsłuchać razmovu. Zatym na kuchni, mocna pjanaja (z butelkaj u rukach), pryznajecca, što źjaŭlajecca ahientkaj KDB.
Jana tłumačyć, što pahadziłasia supracoŭničać pad pahrozaj turmy, ale ciapier choča padmanuć kurataraŭ i prosić apazicyjanieraŭ dać joj iłžyvuju infarmacyju. Pavieł S. paviedamlaje pra heta polskim śpiecsłužbam.
U vyniku 9 studzienia 2023 hoda žančyna była zatrymana ŭ Łodzi. Paźniej jana pryznałasia, što padsłuchoŭvalnyja prystasavańni joj dapamahali stavić čatyry apieratyŭniki, ź jakimi jana kantaktavała čaściej za ŭsio praź Instagram i mabilnuju hulniu Gardenscapes.
Pa słovach śledčych, u ich skłałasia ŭražańnie, što Darja nie razumieje, nakolki važnaj była infarmacyja, jakuju jana pieradavała ŭ Minsk i jakuju aktyŭna vykarystoŭvała biełaruskaja prapahanda. Dla samoj žančyny najbolšaj prablemaj byŭ nie jaje špijanaž, a toje, što jana pakinuła ŭ Łodzi adzieńnie i vibratar. Jana nastojliva patrabavała terminova dastavić hetyja rečy ŭ jaje kamieru.
Praces u Akruhovym sudzie Varšava-Praha byŭ vielmi karotkim. Abvinavačanaja ŭ apošnim słovie vykazała škadavańnie, što tak biazdumna pahadziłasia na supracoŭnictva sa śpiecsłužbami.
«Jany prymusili mianie. Ja vieryła, što kali vykanaju zadańnie, paśla zmahu žyć u spakoi z maimi lubimymi žyviołami», — cytuje vydańnie słovy Darji.
Žančyna prasiła ab miakkim prysudzie, bo ŭžo paniesła pakarańnie: straciła ŭsio, uklučajučy svabodu i zdaroŭje. Prysud byŭ vyniesieny ŭ vieraśni 2024 hoda — hod i vosiem miesiacaŭ turmy.
Kamientary