Вёску ў Белавежскай пушчы наведаў вельмі рэдкі жук. Што за ён і чым адметны?
Рэдкія віды жывых істот часам можна сустрэць проста ў сябе на парозе. Так, супрацоўнік навуковага аддзела Нацыянальнага парку «Белавежская пушча» Уладзімір Каплінскі аднойчы раніцай знайшоў у сябе дома ў Камянюках Камянецкага раёна даволі буйнога масіўнага жука, які аказаўся экзэмплярам рэдкага жука-пустэльніка (Osmoderma barnabita), пішуць на сайце Белавежскай пушчы.
У самой Белавежскай пушчы хапае месцаў, у якіх гэты від можа жыць — гэта і высокаўзроставыя дубровы, і проста старыя дубы ды ліпы ў пушчанскіх вёсках. Ён тут сустракаецца нават у старых дуплістых пладовых дрэвах. Аднак самога жука можна ўбачыць нячаста, паколькі ён вядзе вельмі затоены лад жыцця, за што і атрымаў сваю назву.
Пустэльнік — адзін з найбольшых жукоў у Еўропе. Памеры дарослага жука перавышаюць 3 см, а лічынкі — больш за 7 см. у цэлым гэта досыць рэдкі ў Еўропе прадстаўнік сямейства пласцінчатавусых жукоў, да якіх таксама адносяцца і ўсім вядомыя хрушчы, бранзоўкі і гнаевікі.
Гэты від не толькі занесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь, але таксама ахоўваецца ў многіх іншых краінах Еўропы. Жукі і лічынкі жывуць у дуплах буйных лісцевых дрэў. Іхняя рэдкасць звязаная з тым, што людзі часта высякаюць старыя дуплістыя дрэвы.
Акрамя таго, гэтыя жукі досыць марудлівыя і слаба перамяшчаюцца, не вельмі аддаляючыся ад родных дрэў, хоць часам і лётаюць цёплымі вечарамі. Толькі каля 15% жукоў пакідаюць бацькоўскае дрэва, на якім яны развіваліся.
Самцы вядуць больш утоены лад жыцця, таму на адкрытым паветры можна часцей сустрэць самак. У гэтых жукоў, у адрозненне ад многіх іншых насякомых, самкі шукаюць самцоў, а не наадварот.
Самцы вылучаюць моцна пахкі ферамон для прыцягнення самак. Адным людзям яго пах нагадвае сунічны ці абрыкосавы водар, іншым — пах скуры, а некаторыя наогул лічаць яго непрыемным. Але адно можна адзначыць дакладна: нават чалавек здольны яго ўлоўліваць на адлегласці да 30 метраў. А самкі пачуюць значна далей.
Па паху шукаць пустэльнікаў навучыліся і іх ворагі, напрыклад, шчаўкун іржава-чырвоны (Elater ferrugineus). Ягоныя лічынкі сілкуюцца лічынкамі пустэльнікаў. Лічынкі жывуць у трухлявых дрэвах. Яны сілкуюцца парахнёй і грыбніцамі, якія на ёй развіваюцца. Жывым дрэвам яны не шкодзяць. Пры гэтым, абмяжоўваючы развіццё грыбоў, яны, наадварот, запавольваюць рост дупла. Дарослыя асобіны практычна не харчуюцца.
Жукоў можна сустрэць на адкрытым паветры з мая па верасень, аднак часцей за ўсё ў сярэдзіне лета.
Лічынкі развіваюцца 3-4 гады, а дарослыя жукі жывуць значна менш: самцы — усяго 2-3 тыдні, самкі да 3 месяцаў. Іх асноўная функцыя — гэта размнажэнне і рассяленне, а ў лічынак — рост і набор пажыўных запасаў для дарослай стадыі.
Белавежская пушча — асноўны еўрапейскі рэзерват жывых арганізмаў, звязаных са старымі дрэвамі і мёртвай драўнінай. У ёй знайшлі прытулак дзясяткі відаў, якія сталі рэдкімі або зніклі ў раўніннай Еўропе.
Гэтага майскага жука лепш не чапаць. Чым ён небяспечны і дзе водзіцца ў Беларусі?
Ці каштавалі мяса саранчы? А яно ўжо прадаецца ў Польшчы. Знайшлі беларуса — фаната такой ежы
У Белавежскай пушчы знайшлі прадстаўніка самага буйнога з еўрапейскіх відаў хрушчоў
У Белавежскай пушчы сустрэлі рэдкага жука. Ён ахутаны мноствам містычных павер’яў
Каментары