Chadziŭ žart, što ŭ łukašystaŭ historyja pačynajecca z 1917 hoda. Vyjaviłasia, što heta nie žart

U pačatku 2021 hoda Instytut sacyjałohii NAN pravioŭ sacyjałahičnaje apytańnie pa stanie histaryčnaj pamiaci biełarusaŭ. Vyjaviłasia, što jana abapirajecca ŭ sučasnaha biełarusa na dva staŭpy — časy Vialikaha Kniastva Litoŭskaha i šlach BSSR da niezaležnaj Biełarusi. U ludziej nazirali stanoŭčaje staŭleńnie da časoŭ VKŁ i Rečy Paspalitaj, a taksama da bieł-čyrvona-biełaha ściaha i hierba «Pahonia». A voś da epizodaŭ nakštałt 17 vieraśnia 1939 hoda, jak vyśvietliłasia, staŭleńnie abyjakavaje.

I vyrašyŭ režym, što čas pierałamać trend.

2022-y abviaścili Hodam histaryčnaj pamiaci i stvaryli pad hetuju spravu kamisiju, jakuju i ŭznačaliŭ hienierał Sierhiejenka. Nabrali tudy roznych ludziej nakštałt Marzaluka, nie zabyŭšysia i na Hihina. I kab było zusim dobra, paklikali historyka ad Słužby zamiežnaj raźviedki Rasii Alaksandra Dziukava. Jon daŭno žyvie na našaj palanie, zaviazaŭ kantakty z archivami.

Pa šabłonach hetaha Dziukava i budujecca praca histaryčnaj palityki biełaruskaha režymu. Dziukaŭ — śpiecyjalist pa vojnach pamiaci. I zachodzić jon praz hienacyd. Vy ž voś suprać hienacydu? I Dziukaŭ suprać. I tamu jon vam raskaža, jak u bałtyjskich krainach ci Polščy padčas vajny pravodzili hienacyd. Spačatku vy pahodziciesia, a potym raz — i vy suprać bałtaŭ i palakaŭ i adnačasova za Rasiju. A voś Hitler i nacyjanał-sacyjalizm tut akazvajucca ŭ baku. Takaja manipulacyja z praŭdaj.

Praz hod pracy svajoj kamisii Sierhiejenka zahavaryŭ ab stvareńni mietadyčki pa historyi.

Nie treba mieć iluzij: havorka idzie pra cenzuru. «Navukovaja» asnova pad hetuju mietadyčku zakładzienaja ŭ manahrafii BISI nakładam 99 asobnikaŭ, jakuju pieradali prystojnyja ludzi.

Hruba kažučy, tam prapanujuć padzialić historyju Biełarusi na destruktyŭnuju i kanstruktyŭnuju dla «nacyjanalnaha adzinstva».

Da «destruktyŭnych» padziej adnosiać:

• 25 sakavika 1918
  1863
  1830
  1569.

Da «kanstruktyŭnych»:

• 1994
  1945
  17 vieraśnia 1939
  1919 — utvareńnie BSSR.

Kaliści byŭ žart, što ŭ łukašystaŭ historyja pačynajecca ŭ 1918 hodzie, a vyjaviłasia, što heta zusim nie žart.

I zajava Sierhiejenki pra Kalinoŭskaha — heta krok da raspaŭsiudžvańnia razbureńnia mahił sałdat polskaha antyfašysckaha supracivu časoŭ Druhoj suśvietnaj vajny taksama na mahiły paŭstancaŭ 1863—64 hh. Niezdarma Dziukaŭ usio pościć pra heta paŭstańnie.

U kančatkovym vyniku łukašenkaŭcy chočuć, kažučy ich ptušynaj movaj, «pierafarmatavać histaryčny kod», «pieraprašyć nacyjanalnuju śviadomaść». I ŭ hetym jany paśladoŭnyja: spačatku ŭ krainie začyścili biełaruskaje pole, ciapier jaho chočuć napoŭnić svaimi savieckimi siužetami.

Hetaja sproba nanoŭ admianić biełaruskuju historyju — vyklik dla niezaležnych historykaŭ. Treba zakasać rukavy i pisać bolš.

• 15
• 11
• 32
• 1
• 6
• 122