Matacyklist, vieršnik, skarpijon. Hety chłopiec źbiraje ŭnikalnyja žaleznyja rečy z aŭtachłamu
Paśla ramontu aŭtamabila, jak praviła, zastajecca niamała roznych detalaŭ, jakija ŭžo nielha vykarystoŭvać u jakaści kamplektujučych. Mietaličnyja kampanienty zdajuć na mietałałom abo paprostu vykidvajuć. Av.by raskazvaje pra niezvyčajnaha chłopca. Jon, naadvarot, ź vialikim entuzijazmam skuplaje ruchaviki, jakija adsłužyli svoj termin, karobki pieradač i inšy aŭtachłam i doryć zapčastkam druhoje žyćcio, pieratvarajučy ich u zajmalnyja štuki.
Žyvie chłopiec u Lubani. Navihatar davodzić da patrebnaj łakacyi. Na bramcy krasujecca skarpijon, stvorany z detalaŭ, jakija niekali byli važnymi składnikami niekalkich matacykłaŭ i aŭtamabilaŭ. Ciapier ža jany sabranyja ŭ vyhladzie pavukapadobnaj istoty i vykonvajuć funkcyju dekoru. Abo apaznavalnaha znaka?
Brama adčyniajecca, para pryvitalnych replik — i my ŭžo viedajem historyju stvareńnia mietaličnaha členistanohaha:
— Moj baćka zrabiŭ jaho niekalki hadoŭ tamu i padaryŭ majoj maci na dzień naradžeńnia. Čamu Skarpijon? Heta jaje znak zadyjaka, — uvodzić nas u kurs spravy Kirył.
— Jak maci adreahavała na taki niezvyčajny padarunak?
— Joj było vielmi pryjemna, — nie mirhnuŭšy vokam adkazvaje surazmoŭca, — ale ŭ chatni interjer suvienir nie ŭpisaŭsia, tamu vyrašyli pastavić jaho siudy. Ciapier voś vitaje haściej!
Na stoliku sa šklanym viercham i aporaj, jakaja pradstaŭlaje saboj błok cylindraŭ ruchavika HAZ-53, družna stajać tank, samalot, mietaličnaje serca i ŭśmiešlivy na ŭsie svaje try zuby poršań z padstaŭkaj dla jomistaści. Mabyć, zapalnaj abo haračylnaj…
«A taki stolik i ŭ sučasnaj kvatery kłasna b hladzieŭsia!» — łaŭlu siabie na dumcy i cikaŭlusia terminami vyrabu niezvyčajnych pradmietaŭ interjeru…
— Na stvareńnie nievialikich fihur (padobnych na tyja, jakija stajać na stale) sychodzić dzień-dva — u zaležnaści ad składanaści. Što tyčycca koštu, to, da prykładu, poršań aceńvaju ŭ 175 rubloŭ, zalitaje łakam serca — u 120, taki voś stoł — u 1000 rubloŭ.
— A jak prychodziać idei? Dzie čerpaješ natchniennje?
— U asnoŭnym klijenty prychodziać užo sa svaimi kanceptami, čaściakom — navat z malunkami. Maja sprava — stvaryć vyrab, maksimalna nabližanaha da patrabavańniaŭ zakazčyka. Darečy, dumka pra vyrab tanka naradziłasia padčas razmovy z tavaryšam — heta dla fanataŭ hulni World Of Tanks.
— Sam vykonvaješ łaziernuju hraviroŭku pa škle?
— Nie, tavaryš zajmajecca hetym prafiesijna. My ź im paznajomilisia jašče ŭ časy vučoby ŭ radyjotechničnym kaledžy. Jon, darečy, i emblemu zrabiŭ.
— A adkul biarucca ŭsie hetyja detali dla rabot?
— Raniej, kali heta było prosta chobi, chapała žalaziak, jakija valalisia ŭ haražy. Za hady ramontaŭ ich nazapasiłasia niamała! A ciapier užo davodzicca kuplać skryni pieradač, ruchaviki i inšyja aŭtamabilnyja kampanienty na razborkach. Dy i nie tolki aŭtamabilnyja — jość i zamki, naprykład. Usiaho chapaje.
— Kolki kaštujuć zvyčajna karobki pieradač, ruchaviki?
— KP abychodziacca mnie ŭ 50-100 rubloŭ za štuku, błoki cylindraŭ dla stałoŭ — u 200-300 BYN. Astatniaje kuplaju z raźliku 1 rubiel za 1 kiłahram.
— U jakich ahrehatach bolš za ŭsio patrebnych detalaŭ?
— Adnaznačna ŭ skryniach pieradač!
— Raskažy, jak heta ŭsio pačynałasia. Kali ty zrazumieŭ, što stvarać z žaleza takija ŭnikalnyja štuki — heta nie tolki zajmalna, ale i moža prynosić dachod?
— Z technikaj paznajomiŭsia ŭ vosiem hadoŭ. Baćka zajmaŭsia ramontam aŭtamabilaŭ i matacykłaŭ, a ja jamu dapamahaŭ. Nu jak dapamahaŭ… Prosta klučy patrebnaha pamieru padavaŭ! — śmiajecca chłopiec. — Pastupova ŭnikaŭ u sutnaść spravy i ŭrešcie staŭ paŭnavartasnym asistentam. Tata nie tolki ramantavaŭ — było niekalki prajektaŭ, jakija jon stvaryŭ svaimi rukami. Naprykład, «bahi» — transpartny srodak na bazie «dziaviatki» ad VAZa. Ja ŭdzielničaŭ u jaho stvareńni na praciahu paŭtara hadoŭ. Potym my razam katalisia na hetaj samarobcy pa sasnovym lesie — stolki emocyj atrymali!
— Praź niekalki hadoŭ byŭ stvorany druhi varyjant «Bahi», pradumany bolš staranna. Adsutnyja detali šukali pa abjavach, padviesku i ruchavik «dziaviatki» pierabirali sami. Tolki cylindry rastočvali nam u Minsku znajomyja śpiecyjalisty. Rul i ramiani biaśpieki zakazvali ŭ Rasii. U vyniku atrymaŭsia aŭtamabil vahoj 400 kh! Na ŭlik pastavić nie ŭdałosia — u les vazili na pryčepie. Tam i katalisia. Praź niekalki hadoŭ abodva asobniki byli pradadzienyja, adzin ź ich źjechaŭ u Hrodna.
— Byŭ u nas jašče adzin cikavy asobnik — «Trajk», stvarali jaho na bazie matacykła «Urał». Asablivaściu hetaha transpartnaha srodku źjaŭlalisia koły nizkaha cisku — usiaho 0,016 MPa, a taksama jaho zdolnaść płavać. Na «Trajku» my navat udzielničali ŭ rali ŭ Mahilovie! Praz dva hady paśla źjaŭleńnia na śviet jon byŭ pradadzieny, ale ciopłyja ŭspaminy zastalisia, — praciahvaje apovied Kirył.
— Ideja ab stvareńni fihur ź mietału pryjšła ŭ hałavu spantanna. Paśla čarhovaha letniaha siezonu ŭ haražy sabrałasia cełaja hara žalaziak — ź joj treba było niešta rabić! Hledziačy na «śviežańkija» i bliskučyja šaściarni, mižvoli zadumalisia ab stvareńni… robata! Spačatku siadzieli krukam nad im u volny ad pracy čas, ciahnułasia ŭsio davoli doŭha — kala hoda. Vynik spadabaŭsia, navat chacieli jaho ŭ siabie ŭ dvary pakinuć. Ale potym vyrašyli prapanavać adnamu z pradprymalnikaŭ — ciapier fihura staić u Salihorsku, kala restarana «Cieram». Pieršaje tvareńnie pradali my dosyć tanna — za 850 dalaraŭ.
— Pačynali ŭtroch: tata, mama i ja, — ale mamie chutka hetaja sprava nadakučyła. Pastupova ŭsio pierajšło ŭ maje ruki. Baćka dapamahaje z bujnymi fihurami. Jon majstar vialikija koły varyć. A maleńkija ja rablu całkam sam.
— Što čaściej za ŭsio zakazvajuć klijenty?
— Motatematyka pieravažaje. Metavaja aŭdytoryja — aŭtamabilisty i matacyklisty. Pakul u asnoŭnym dziejničaje sarafannaje radyjo, — uśmichajecca Kirył. — Padčas hutarak ź ludźmi, viadoma, raspaviadaju pra svaju dziejnaść, pakazvaju fota, prapanuju svaje ŭdałyja minułyja pracy.
— I kolki možna atrymać na takim śpiecyfičnym chobi?
— Najbolšaja kolkaść zakazaŭ prypadaje na ciopły siezon, a ŭ niejkija pieryjady ich zusim niašmat. Dumaju, u siarednim 1000 dalaraŭ na miesiac atrymlivajecca.
U pracesie razmovy płaŭna pieramiaščajemsia ŭ majsterniu, dzie sustrakajem sapraŭdnaha žaleznaha vieršnika — bajkiera ź mietału. Jon praktyčna zavieršany.
— I kolki kaštuje taki matacyklist?
— Dakładnaj ličby jašče niama. Dzieści ad dźviuch da troch tysiač dalaraŭ. Košt napramuju zaležyć ad składanaści zamovy.
— Kolki času spatrebiłasia na stvareńnie?
— Kala miesiaca. Hety pieryjad uklučaje ŭ siabie i pošuk «donara» dla asnovy matacykła. Sama praca paru tydniaŭ doŭžyłasia.
— A jakaja vaha ŭ bajkiera? I kolki žaleza pajšło?
— Prybliznaja vaha składaje 300 kh. Cpatrebiłasia paradku siami karobak pieradač ad lehkavikoŭ, adna KP — ad samazvała i 100 kh roznych drobnych detalaŭ inšych vuzłoŭ i ahrehataŭ.
Nalubavaŭšysia mietaličnym bajkieram, viartajemsia ŭ haraž, dzie zaŭvažajem novieńki padjomnik.
— Usio ž taki jość płany zajmacca ramontam aŭtamabilaŭ abo dla svaich patreb ustalavali?
— Adrazu my budavali haraž — dumaŭ zajmacca, jak i ŭsie ŭ akruzie, ramontam aŭto. Ale potym usio ž zrazumieŭ, što chaču pryśviacić siabie inšaj spravie — vyrablać fihury i roznyja inšyja klovyja štuki ź mietału! Tamu padjomnik vykarystoŭvajem vyklučna dla asabistych patreb. Dy vy i sami pahladzicie: jon jak novieńki!
**
Kirył padkreślivaje: daloka nie zaŭsiody z poršnia abo manstruoznaha błoka cylindraŭ V8 atrymlivajecca zrabić niešta hetakaje, jak zadumvałasia pieršapačatkova. A potym lohka i chutka pradać.
— Kali baču, što praces spyniŭsia, pakidaju ideju na čas, ničoha nie zadumvaju. Vychodžu na prahułku, čytaju. Naohuł nie dumaju ŭ hety pieryjad ab pracy, a zatym viartajusia da prajektu z padvojenaj siłaj i entuzijazmam — i tady ŭsio idzie jak pa maśle! — na pazityŭnaj nocie zakančvaje chłopiec, ź nieprychavanym zapałam pazirajučy na dźviery inšaj majsterni. Tam jaho čakaje niaskončany žalezny vieršnik. Chałodny mietał, jaki źmianiŭ usio jaho žyćcio. Sprava, da jakoj jon prykipieŭ usioj dušoj i jakaja ŭžo naŭrad ci kali-niebudź pakinie.
«Damokłaŭ Mieč». Kanał «Biełorusskij siłovik» nastolki prarasijski, što mnohija mierkavali, što heta rasijanie jaho viaduć. Nie, za im staić supierahient Łukašenki13
Kamientary