Namier ministra adukacyi viarnuć vyvučeńnie historyi i hieahrafii Biełarusi pa-biełarusku vyklikaŭ niervovuju reakcyju ŭ Rasii
Finansavanyja ź dziaržbiudžetu rasijskija ŚMI i analityki nazvali heta «staŭkaj na radykalny nacyjanalizm».
21 studzienia novy ministr adukacyi Biełarusi Michaił Žuraŭkoŭ zajaviŭ: «Vyvučać hieahrafiju i historyju Biełarusi treba na biełaruskaj movie. Ja miarkuju, što pastupova sami dzieci pryjduć da taho, što zachočuć vyvučać pałovu ci bolšuju častku pradmietaŭ ahulnaadukacyjnaj škoły na biełaruskaj movie».
Hetaje vykazvańnie mała roźniłasia ad zajavaŭ raniejšaha ministra, Maskieviča. Havorka idzie nie pra ŭvieś kurs historyi i hieahrafii, a tolki pra historyju i hieahrafiju Biełarusi. Da 2000-ch ich vyvučali pa-biełarusku, ale paśla pieraviali praces na ruskuju movu. Choć ciažka sabie ŭjavić, kab, skažam, u Rasii hieahrafiju i historyju Rasii vyvučali nie pa-rusku, a na inšaj movie.
Raniejšyja pažadalnyja zajavy Maskieviča nijakich praktyčnych vynikaŭ nie mieli. Dyj, zdavałasia b, pytańni adukacyi — vyklučna ŭnutranaja sprava Biełarusi. Tym nie mienš, navat hetaha ścipłaha pažadańnia zrabić niešta, kab palepšyć viedańnie biełaruskaj movy maładym pakaleńniem, stała dastatkova, kab šerah finansavanych dziaržavaŭ ŚMI i analityčnych centraŭ Rasii ŭźniali vialiki šum.
«21 janvaria ministr obrazovanija Biełoruśsii Michaił Žuravkov zajavił, čto v bližajšieje vriemia priepodavanije istorii i hieohrafii na russkom jazykie v škołach budiet zaprieŝieno», — u charakternaj hiobielsaŭskaj maniery napisała infarmacyjnaje ahienctva «Rehnum». Jano, faktyčna, źjaŭlajecca instrumientam stvareńnia sietki ahientaŭ upłyvu ŭ byłym SSSR, zamaskiravany pad srodak masavaj infarmacyi.
«Piečalno konstatirovať, čto Biełoruśsija vierno śledujet antirośsijskim kursom. Vłasti riespubliki idut po puti nacionalizma ukrainskoho tołka. Poka eto nie stol javno, no situacija daleje budiet liš usuhublaťsia», — zajaviŭ namieśnik dyrektara Centra ŭkrainistyki i biełarusistyki Maskoŭskaha dziaržaŭnaha ŭniviersiteta Bahdan Biaspalka.
«V Biełoruśsii načałaś očieriednaja vołna dierusifikacii, eto fakt», — turuje kiraŭnik hałaślivaha internet-partała z pakazalnaj nazvaj «Impieryja» Juryj Barančyk, jaki pierajechaŭ žyć i pracavać u Maskvu ź Biełarusi.
«Impieryja» adyhrała važnuju rolu ŭ arhanizacyi biesparadkaŭ u Danbasie, jakija pieraraśli ŭ kryvavuju vajnu.
«Po suti, biełorusskoje rukovodstvo siejčas okončatielno sbrosiło maski, — strašyć Barančyk. — Jeśli situacija nie iźmienitsia, let čieriez piať biełorusskij nacionalizm možiet sravniaťsia po svojej krajnosti s ukrainskim».
Jak vidać z hetych vykazvańniaŭ, impierskija siły ŭ Rasii moža zadavolić tolki poŭnaja admova biełarusaŭ ad svajoj movy i kultury. Jany rychtujuć rasijskuju hramadskuju dumku da siłavoha ŭmiašańnia ŭ žyćcio našaj krainy pad pretekstam procidziejańnia vydumanym «nacyjanalistam».
Pakul ruki hetych siłaŭ źviazanyja Ukrainaj, jakaja akazała supraciŭleńnie płanam rasčlanieńnia krainy. Nacyjanalnaja śviadomaść ukraincaŭ akazałasia macniejšaj, čym mierkavali ŭ Maskvie. Paśla realizacyi svaich płanaŭ va Ukrainie ci ŭ vypadku ich kančatkovaha błakavańnia hetaja šacija moža pieraaryjentavacca na Biełaruś.
«Putiem sozdanija altiernativnoho ekśpiertno-obŝiestviennoho mnienija i opory na sotrudnikov śpiecsłužb Ukrainy, a tiepieŕ i Biełoruśsii (ibo v lubom słučaje dla rośsijskich intiehratorov na očieriedi imienno ona) možno sozdavať silnoje prorośsijskoje dvižienije, sposobnoje nie tolko okazyvať vozdiejstvije na obŝiestviennoje mnienije, no i iźmieniať politiku i rukovodstvo etich stran v nužnom Rośsii», — zaścierahaje były supracoŭnik Rasijskaha instytuta stratehičnych daśledavańniaŭ, doktar histaryčnych navuk Alaksandr Sycin u svaim artykule «Anatomija provała: O miechaniźmie priniatija vniešniepolitičieskich riešienij Kriemla». Heta analityčny centr pry Słužbie zamiežnaj vyviedki Rasii, jaki ciapier pierajšoŭ u padparadkavańnie Administracyi prezidenta RF.
U 1990-ja i 2000-ja Rasija ŭznaharodžvała Biełaruś ščodrymi naftahazavymi subsidyjami ŭzamien za vajenna-palityčny sajuz i palityku rusifikacyi. Adnak, jak pakazali padziei ŭ Krymie i Danbasie, doŭhaterminovaja meta Rasii — inkarparacyja tych susiednich krain ci ich rehijonaŭ, jakija dasiahnuli vysokaj stupieni abrusieńnia.
Va Ukrainie zahinuła 24-hadovaja biełaruskaja dobraachvotnica Maryja Zajcava20
Kamientary