Aleksijevič pra ruskuju litaraturu: Sapraŭdnaje mastactva nie adkazvaje za impierskija ambicyi
Piśmieńnica i nobieleŭskaja łaŭreatka Śviatłana Aleksijevič u śpiecvypusku TOKu adkazała na kamientaryi nakont svaich vykazvańniaŭ pra ruskuju litaraturu.
18.11.2024 / 09:00
Śviatłana Aleksijevič. Fota: «Naša Niva»
U vialikaj razmovie ŭ TOKu Śviatłana Aleksijevič zaŭvažyła: «Kali vy admoviciesia čytać Čechava i Dastajeŭskaha, to ŭpadziecie ŭ pravincyjnaść». Hetyja słovy vyklikali bolš za ŭsio emocyj u hledačoŭ i čytačoŭ. Mnohija ŭbačyli ŭ hetym imknieńnie Aleksijevič pastavić ruskuju litaraturu vyšej za litaratury inšych krain i ŭvohule suśvietnuju.
Tamu piśmieńnicu paprasili patłumačyć jaje staŭleńnie da ruskaj litaratury ŭ kantekście suśvietnaj i adkazać na pytańnie, ci vyšejšyja za inšych piśmieńnikaŭ Dastajeŭski i Čechaŭ.
Jana nahadała, jak źmianialisia adnosiny da niamieckaj kultury ŭ Jeŭropie:
«Kaliści paśla Druhoj suśvietnaj vajny nie słuchali niamieckuju muzyku, nie čytali vieršy, imknulisia nie razmaŭlać na hetaj movie. A siońnia muzyka Bietchoviena źjaŭlajecca himnam Jeŭrasajuza. Heta śviedčyć ab tym, što mastactva nie adkazvaje čaściej za ŭsio — kali heta sapraŭdnaje mastactva — ni za impierskija ambicyi, ni za tysiačy śmierciaŭ. Heta niama čaho stavić u vinu mastactvu».
Piśmieńnica adznačyła, što razumieje adnosiny da ruskaj movy i kultury, jakija ciapier prysutničajuć va ŭkrainskim hramadstvie.
«Ja razumieju nastroi ŭkrainskich siabroŭ — ja navat niekatorych ź ich zhubiła, — ich adčaj, ich ślozy, ich biaśsille, skažam tak. Jany šukajuć vinavatych usiudy, i mova taksama stanovicca vinavataj».
«Ja jašče raz nastojvaju — mova nie vinavataja ŭ tym, što adbyvajecca. I ja nie havaryła, što Čechaŭ i Dastajeŭski vyšejšyja za ŭsie litaratury. Heta niapraŭda. Tamu što heta nie tak. I heta nichto nie dazvolić sabie ź piśmieńnikaŭ skazać», — padkreśliła Aleksijevič.
U toj ža čas jana padzialiłasia svaimi nazirańniami pra adnosiny da ruskaj litaratury ŭ śviecie: «Voś ja abjechała ŭvieś śviet. I kali havaryć pra ruskuju litaraturu, to adrazu zhadvali Čechava, Dastajeŭskaha, Tałstoha. I navat vielmi vialikija zachodnija piśmieńniki havaryli ab tym, što vyraśli i z Tałstoha. Tak što hety fakt nichto nie pierakreślić. Što heta vialikaja litaratura, heta praŭda».
«Nie treba heta imknucca pierakreślivać. Inšaja reč, što nam treba znajści sa svajoj [biełaruskaj] litaraturaj miesca ŭ hetym vialikim śviecie», — paraiła piśmieńnica.
Hladzicie całkam:
Aleksijevič: Pad ściaham Pucina źbirajecca ŭsio fašystvujučaje ŭ śviecie
Aleksijevič: Dyktatura robić nas durniejšymi, bo my abmiarkoŭvajem heta varjactva
Aleksijevič: Ja viarnusia, kali narod vierniecca