Što treba viedać pra hurt Tor Band — muzykaŭ, jakich pakarali žachlivymi terminami za ich chity

Pieśni rahačoŭskaha hurta Tor Band byli narodnymi chitami ŭ 2020 hodzie. Ich klipy sabrali miljony prahladaŭ. Aŭtarytetny muzyčny krytyk Arciemij Troicki nazyvaŭ pieśni Tor Band samaj jaskravaj źjavaj u biełaruskaj muzycy 2020-ha. U vyniku ich aryštavali za ich tvorčaść. Siońnia muzykam ahučyli prysud — ad 7,5 da 9 hadoŭ źniavoleńnia.

31.10.2023 / 17:48

Hurt Tor Band i muzyka Juryj Stylski. Fota: sacsietki

Fatohraf, hukarežysior i nastaŭnik

«My nie bydło, stado i trusy,
My živoj narod, my biełorusy!» 

Hetyja radki Tor Band stali pa-sapraŭdnamu narodnymi.

Hurt stvaryli fatohraf i hukarežysior z rahačoŭskaha Doma kultury, Dźmitryj Hałavač i Jaŭhien Burło.

40-hadovy Dźmitryj — aŭtar piesień, vakalist. Vučyŭsia ŭ Mahilovie, a paśla źjechaŭ u Maskvu. Tam jon pražyŭ 12 hadoŭ i viarnuŭsia ŭ Rahačoŭ. Jaho žonka Julija była pres-sakratarkaj hurta.

32-hadovy Jaŭhien — barabanščyk. Mužčyna hraŭ u hurcie i praciahvaŭ pracavać u rahačoŭskim Domie kultury.

Bas-hitarystam u hurcie byŭ 30-hadovy Andrej Jaremčyk. Jon vykładaŭ historyju ŭ škole.

Jak stvarali samy viadomy svoj chit

V 2020-m Tor Band zapisaŭ adzin z najviadomiejšych svaich chitoŭ «My nie narodiec», jaki virusiŭsia i siarod jabaciek — tyja zapisvali videa ŭ tyktok na hetuju pieśniu.

«Ja prynios pieśniu ŭ krasaviku — tady jašče nie było nijakich pratestaŭ, nikoha nie zakryvali, usio było dobra i roŭna, — kazaŭ lidar hurta Dźmitryj Hałavač pra stvareńnie pieśni ŭ intervju ŭ 2020-m. — Pa sutnaści, my nie mahli płanavać takuju reakcyju, tamu što pieśnia pieršapačatkova nie płanavałasia jak pratestavaja. Ludzi nam pišuć: «Kłasny pratestavy trek!» Ale jon patryjatyčny, a nie pratestavy. Heta pieśnia pra toje, što nasamreč dumajuć pra siabie ludzi. Frazy pra «narodziec» vyklikali abureńnie i ŭ mianie, i ŭ vielizarnaj kolkaści ludziej. Heta vielmi mocna ŭdaryła pa samalubstvie biełaruskaha naroda».

Viadomaść zdabyli taksama inšyja tvory hurta: «Žyvie», «Uchodi», «Kto, jeśli nie ty?». U 2021—2022 hadach muzyki vypuścili pieśni «Dead Moroz», «My staniem silniej!», «Rodnaja ziamla», «Ja naradziŭsia tut».

Aŭtarytetny muzyčny krytyk Arciemij Troicki nazyvaŭ pieśni Tor Band samaj jaskravaj źjavaj u biełaruskaj muzycy 2020-ha.

Siemji zatrymali, klipy vydalili

Paśla taho jak pieśni hurta zjaŭlalisia ŭ internecie, muzykam zvanili rahačoŭskija čynoŭniki i prasili nie pieć ich.

«Jany chacieli, kab Rahačoŭ ni ŭ jakich ŚMI i pieśniach nie fihuravaŭ. Była adna fraza: «My chočam, kab u Rahačovie było cicha», — kazaŭ Dźmitryj Hałavač.

Dźmitryja Hałavača, Jaŭhiena Burło i Andreja Jaremčyka zatrymali pa administracyjnaj spravie 28 kastryčnika 2022 hoda. Razam ź imi tady zatrymlivali i žonak.

U listapadzie z aficyjnaha jutub-kanała Tor Band źnikli ŭsie videaklipy, jakija muzyki raźmiaščali ciaham niekalkich hadoŭ. Ahułam prahlady videa pieravysili 5 miljonaŭ razoŭ.

Imavierna, da kanała atrymali dostup siłaviki. 

Tryma miesiacami raniej homielski sud pryznaŭ «ekstremisckimi materyjałami» sacyjalnyja sietki, łahatyp i niekalki piesień hurta. Za kožnuju ź ich muzykantam davali pa 15 dzion administracyjnaha aryštu.

U adnym z pratakołaŭ, składzienych na Hałavača, fihuravała pieśnia «Rodnaja ziamla». Muzyku za jaje pryznali vinavatym u raspaŭsiudžvańni ekstremisckaj infarmacyi. Tady jaho ŭtrymlivali pad vartaj užo miesiac.

16 studzienia 2023 hoda KDB pryznaŭ Tor Band «ekstremisckim farmavańniem». U jaho składzie značylisia Dźmitryj Hałavač, jaho žonka Julija, Jaŭhien Burło i Andrej Jaremčyk. Na toj momant heta byŭ pieršy muzyčny kalektyŭ, jaki staŭ «ekstremisckim».

24 studzienia suprać troch udzielnikaŭ hurta Tor Band zaviali kryminalnyja spravy, ich pieraviali ŭ homielski SIZA.

Zakryty sud i muzyka na mylicach

U źniavoleńni ŭ Jaŭhiena Burło zdaryŭsia recydyŭ niekrozu tazabiedranych sustavaŭ i jaho nakiravali ŭ miedsančastku śledčaha izalatara.

Na ahučvańni prysudu pa kryminalnaj spravie muzykant byŭ na mylicach, paviedamlała «Radyjo Svaboda». 

U vieraśni źniavolenym muzykam vystavili abvinavačańni ŭ «źniavazie Łukašenki», «dyskredytacyi Biełarusi», a taksama «raspalvańni varažniečy» dy «stvareńni ekstremisckaha farmavańnia».

Sud nad imi pačaŭsia 14 vieraśnia ŭ zakrytym režymie. Pra padrabiaznaści spravy i sutnaść abvinavačańnia ničoha nie viadoma.

Ahučvańnie prysudu zrabili adkrytym. Na im byli svajaki. Adna ź ich u čas ahučvańnia prysudu straciła prytomnaść.

Muzyki nie płanavali źjazdžać, u svaich intervju padkreślivali, što jany tolki muzyki, jakija pišuć i vykonvajuć pieśni. Padčas pieratrusaŭ u ich byli kanfiskavanyja muzyčnyja instrumienty. A pakarańnie za chity, jakija pajšli ŭ narod, akazałasia nadzvyčaj surovym.

U Biełarusi praciahvajucca masavyja represii, jakich nivodnaja kraina Jeŭropy nie bačyła za apošnija 50 hadoŭ. Kiraŭnictva Śledčaha kamiteta paviedamlała pra 12 tysiač kryminalnych spraŭ pa «ekstremisckich artykułach» — heta łukašenkaŭski eŭfiemizm dla palityčnych spraŭ. Heta aznačaje, što ich fihurantami stali dziasiatki tysiač ludziej.

Jašče dziasiatki tysiač ludziej prajšli praz zatrymańni, byli zvolnienyja z pracy. Sotni tysiač byli vymušanyja pakinuć krainu.

Hladzicie taksama:

«Spačatku zajšła sansłužba, paśla MNS, a potym — milicyja». Zatrymańni na Zybickaj paśla vykanańnia pieśni «Akijana Elzy» — što viadoma?

«Z vašaj rytorykaj možna skazać, što i Łukašenka lubić Biełaruś». Słovy Apiejkina ŭ fejsbuku ŭźniali sprečku

«Kali mužčyna śpiavaje, jon adčuvaje siabie mocnym». Siaržuk Doŭhušaŭ stvaraje novy mužčynski chor

Vasil Vaščyła