Комментарии к статье

«Как понять белоруса, если он такой сложный». Беседа с автором первой истории Беларуси на литовском языке

  • Казік
    06.08.2023
    Ну хоць паспрабаваў зразумець, ужо добра. Але дзякуй, не трэба нам прыдумляць ідэнтычнасць. Мы літвіны, нашчадкі Вялікага Княства, як бы ад гэтага не падгарала у жыхароў краіны на поўнач ад нас. У якіх толькі пісьменнасць зʼявілася, калі Скарына ўжо кнігі друкаваў.
  • Дорожкин
    06.08.2023
    Казік, Скорина свои книги не на мове печатал.
  • рускія літары
    07.08.2023
    Дорожкин, на апошняй старонцы падручніка "Biełaruskaja hramatyka dla škoł" Браніслава Тарашкевіча 1918 года (pdf можа спампаваць з Беларускай Палічкі) было напісана:

    "Hétaha-ž aŭtara
    БЕЛАРУСКАЯ ГРАМАТЫКА
    для школ
    ruskimi litarami drukujecca
    i skora wyjdzie ŭ świét"

    Тлумачэнне тут простае:
        руская вера - праваслаўная вера
        рускія літары - кірылічныя літары

    Беларусы расейцаў "рускімі" не называлі. Для назвы гэтай ўсходняй суседняй нацыі нашы продкі мелі іншыя словы. Ды і нават самі расейцы называлі сябе "велікаросамі". Але ў 1933 годзе савецкія камісары зрабілі рэформу беларускай мовы і змянілі нашыя слоўнікі.
  • Вочы
    07.08.2023
    Дорожкин, Францішак Скарына ў Празе пачаў друкаваць кнігі Бібліі, паступова пераходзячы ад кніжнай царкоўнаславянскай да жывой беларускай мовы.
  • Казік
    06.08.2023
    “А калі якому народу сорамна права свайго не ведаць, асабліва нам, якія не чужой якой мовай, але сваёй уласнай правы запісаныя маем і ў любы час, што нам неабходна да адбіцця ўсякай крыўды, можам ведаць. ”

    Леў Сапега, 1588, зварот да ўсіх саслоўяў у прадмове да статуту ВКЛ.
  • Дорожкин
    06.08.2023
    Казік, а теперь на языке оригинала, пож-та.
  • Freddy
    08.08.2023
    Дорожкин, вот ты и пиши на татаро-монгольском, а не заимствованном. или на немецком на котором твои хозяева говорили.
  • Залатыч словы
    06.08.2023
    «У вашым грамадстве іншыя прынцыпы. У вас традыцыі парламенцкай краіны. У вас ёсць традыцыі шляхецкай свабоды, дэцэнтралізацыі. Вы — самі ў сабе дзяржава. У вас няма іерархіі. І калі зʼявіцца магчымасць, вы створыце дзяржаву, якая будзе вельмі цікавым праектам. І яна далёка пойдзе ў развіцці».
  • Гэля
    06.08.2023
    Мне падалося, што гэты гісторык беларусаў апісвае правільна. Амаль са ўсім згодна. Быў тут расейскі гісторык, які не толькі гісторыю Беларусі ведаў, але і культуру і, нават, мову. Але... Беларусаў так і не пазнаў. Не памятаю ўжо, што мяне ў яго словах насцярожыла. Тут гэтага адчування німа.
  • Ĺ
    07.08.2023
    U Lidzie i Paŭnočna-zachodniaj častcy Respubliki Bielaruś niama nijakich bielarusaŭ katolokaŭ. Heta - achryščanaje ŭ pačatku XV st. litoŭskaje nasieĺnictva.
  • Пеця
    07.08.2023
    Ĺ, не ўсе балты летувісы
  • Ĺ
    07.08.2023
    Piecia, nie ŭsie paliaki palianie, nie ŭsie bielarusy kryvičy, nie ŭsie ruskija viacičy, i h.d.
    Kankretna na paŭnočnym zachadzie sučasnaj Respubliki Bielaruś pražyvali dajnava, litva i naĺšany, jakija stali častkaj litoŭskaha naroda.
  • Каталік беларус з пад Ліды
    07.08.2023
    Ĺ, ідзі раскажы гэта Азаронку.
  • Пеця
    07.08.2023
    Ĺ, а з якімі балтамі тады змяшаліся славяне, каб даць беларусаў?
  • Katalik litoviec z Pavillia
    07.08.2023
    Katalik biełarus z pad Lidy , možaš siabie choć ruskim abazvać, alie kali tvoj rod miascovy i nie mianiaŭ relihiju - ty litoviec.
  • Адэкватны дзядзька.
    07.08.2023
    Пеця, шукаеш грушы на вярбе. Беларусы не існуюць для такіх. Гэтыя праведнікі вырашылі захраснуць недзе ў ІХ стагоддзі. Ім так прасцей цешыць сваю вышэйшасць над астатнімі.
  • таму што нязручныя мы ім
    07.08.2023
    "Гісторык адзначае, што ў Літве няма вялікай цікаўнасці да гісторыі асобных краін."
    ды якія ж гэта гісторыкі... казачнікі
  • наша гісторыя
    07.08.2023
    «Мы самі пішам сваю гісторыю. Адзінае, што можа змяніць наш падыход, гэта дыскусія. І гэтыя ініцыятывы павінны ісці знізу».

    гэта што? гэта ён нас лічыць нізам?


  • Адам Иосифович
    07.08.2023
    «У сваёй кнізе я ўжываю слова Gudija для нармальных, светлых перыядаў.»

    Ох уж эта романтизация средневековых феодальных государств. Быть белорусом в эти его светлые периоды часто означало либо погибнуть на войне, либо умереть ещё в детстве в результате какой-нибудь эпидемии, либо пахать на пана по 16 часов в сутки.
  • Freddy
    08.08.2023
    Адам Иосифович , то ли дело в совейско-марксисткие времена или под расейской империей? такая жисть была замечательная. 
  • асобая пачытательніца
    07.08.2023
    "аўтар першай кнігі па гісторыі Беларусі, разлічанай на літоўцаў"

    зрэшты яго развагі даволі слушныя

    Уважаемый редактор!  ̶В̶е̶д̶ь̶ ̶н̶е̶л̶ь̶з̶я̶ ̶ж̶е̶!̶ ̶—̶ ̶г̶о̶д̶ ̶п̶о̶д̶р̶я̶д̶
    ̶Т̶о̶ ̶т̶а̶р̶е̶л̶к̶и̶м̶и̶ ̶п̶у̶г̶а̶ю̶т̶
    ̶Д̶е̶с̶к̶а̶т̶ь̶,̶ ̶п̶о̶д̶л̶ы̶е̶,̶ ̶л̶е̶т̶а̶ю̶т̶
    ̶Т̶о̶ ̶у̶ ̶в̶а̶с̶ ̶с̶о̶б̶а̶к̶и̶ ̶л̶а̶ю̶т̶
    ̶Т̶о̶ ̶р̶у̶и̶н̶ы̶ ̶г̶о̶в̶о̶р̶я̶т̶!̶
    хацелася б вытрымкі з кнігі пачытаць )
  • Федзя
    07.08.2023
    Профессор вообще знает такое понятие мягкая сила?
  • наша гісторыя
    07.08.2023
    Федзя, дык жа быццам не прахвесар... але мне таксама "спадабалася"
    "дырэктар Інстытута Вялікага Княства Літоўскага"
    цэлы Інстытут Вялікага Княства Літоўскага.. аххаха
  • 1+1=3
    07.08.2023
    "Паглядзіце ў слоўнік літоўскай мовы, слова gudas там мае некалькі значэнняў. Ёсць негатыўныя і пазітыўныя значэнні. Сярод іх і «вопытны, дасведчаны», той, які ўмее рабіць. Я лічу, што чым даўжэйшая традыцыя ўжывання нейкага слова, тым больш розных нюансаў"

    там, дзе нюансы, там мана.. а беларус ён.. просты
    дык што такое gudas ? я так і не зразумело
  • я не сильна в истории
    07.08.2023
    але тое, што яны называлі нас гудамі, даўно ведаю...
    у выкладчыцы вышэйшай матэматыкі было прозвішча Гудзень
    яна адна з аўтараў слоўніка тэрмінаў па вышэйшай матэматыцы. выкладала вышэйшую матэматыку на мове і ў жыцці размаўляла натуральна што на мове

    было гэта на рубяжы тысячагодзяў... то бок у нулявыя
    памятаю, як казала яна - едзем мы з калегамі з БДУ у тралейбусе і працягваем абмяркоўваць слоўнік, як раптам чую здзіўленне ад пасажыраў -
    адзін кажа - а хто гэта? а чаго гэта яны размаўляюць на мове?
    а другі кажа - ды гэта пэўна артысты

    грусть печаль и все такое (

  • л - значыць логіка
    07.08.2023
    профессор может ответить - почему наши города старше летувисских городов минимум на 3 столетия ? (поправьте, если я ошибаюсь. я не сильна в истории))

    вось ён кажа - "якую літоўцы заваявалі ў сярэднія вякі"
    але як? як менш развіты народ можа заваяць больш развіты? так не бывае

    грабануць можа. у тым ліку і гісторыю. а заваяваць - не
  • Ĺ
    07.08.2023
    ł - značyć łohika, jak vas nie zachapić, kali vy zajmalisia mižusobicami i sparuchnieli jak dzaržava? Biary holymi rukami. Rymskaja impieryja - klasika
  • Вось
    07.08.2023
    л - значыць логіка, а ў летувіскай гісторыі “логіка” такая, што яны быццам бы “заваявалі” славянскія плямёны крывічоў (нашых продкаў), а потым ў “заваёваных” замовілі напісаць ім статуты (якія напісаны нашай мовай, бо летувісы ды жамойты іх нават і не змогуць прачытаюць). То бок логікі там няма. Як няма ў іх і разумення, што славянскія і балцкія плямёны асіміляваліся мірным шляхам, пераймалі нешта адзін ад аднаго, а не заваёўвалі.
  • л - значыць логіка
    07.08.2023
    Ĺ, не без цяжкасці прачытала вашы кручкі ) дарэчы навошта перапісалі сваімі кручкамі мой т.зв. нік? але не суть)

    што да Рымскай імперыі, і што летувісы ў тым ліку выводзяць свае т.зв. карані з рымскай імперыі, то чытала. ну тыпу - маўляў, раз у іх канчаткі на -s, то значыць яны прамыя нашчадкі рымлянаў 🤭
  • Адэкватны дзядзька.
    07.08.2023
    Гэтага доктара гуманітарных навук трэба будзе прызначыць Ганаровым Консулам.
    Дзе яшчэ такога знойдзем!
  • л - значыць логіка
    07.08.2023
    Першапачатковая назва Вільні - Крывы горад (г.зн. горад, места, заснаванае крывічамі). Гэтую назву мы сустракаем у так званых беларуска-літоўскіх летапісах. (radzima.org)
  • ад
    07.08.2023
    [Рэд. выдалена]
  • Охтас
    07.08.2023
    В литовском жаргоне слово "gudas" имеет несколько значений и само слово фактически жаргонное:

    Алкоголь: "Gudas" также используется в значении алкоголя. Это может относиться к различным видам спиртных напитков, таким как вино, пиво или крепкие спиртные напитки.

    Несчастный случай или плохое состояние: В некоторых случаях "gudas" может быть использовано для обозначения несчастного случая или неблагоприятного состояния, например, физической травмы или болезни.

    Неудачник / несчастливчик: В жаргоне "gudas" также может указывать на человека, которому не везет, неудачника или несчастливчика.
  • МАяЛІТВА
    07.08.2023
    к: В жаргоне

    Охтас
    , дзякуй за тлумачэнне. пра нешта падобнае зрэшты я і здагадвалася...

    а вось ў нас жа няма жаргоннай назвы для летувісаў? так?
    як зрэшты і для іншых народаў
  • он просто так поиздевался
    07.08.2023
    Был задан вопрос ИИ. ИИ ответил про этимологию слова "gudas".
    Цитата:
    Литовское слово “gudas”  происходит от юго-восточного диалекта gudėti, что означает “начать говорить на другом диалекте или языке”. Предполагается, что первоначальный смысл был “иностранец, не умеющий говорить на литовском языке”, также неудачник и простофиля. Позже слово “gudas” было узко специализировано и относилось к восточнославянским народам в пренебрежительном ключе.
  • Ды ліха з імі!
    07.08.2023
    Ну яны ж "не цікавяцца гісторыяй суседніх дзяржаў". У перакладзе з дыпламатычнай на нармальную - "яны фальсіыікуюць гісторыю суседніх дзяржаў, каб прасцей было выдумляць сваю прапаганду".
    Але цяпер раз усё цяжэй фальсіфікаваць, то і згадваць яе не будзем, халера з ёю, з гэтай гісторыяй, адны турботы, і без яе добра сядзім. Тое што акпўваецц6 працуе цэлы Істытут ВКЛ, дзе "не цікавяцца гісторыяй" то можна ўявіць што там за армада "неўацікаўленых". Такі галас падымуць, задзяўбуць любых цікаўных. Але ліха ў імі, нас прапагандысты таксама не цікавяць.
  • л - значыць логіка
    07.08.2023
    Пра старажытную назву нашай краіны ў літоўскай мове,

    якой-якой мове? ) і хай бы найперш з назвай сваёй краіны разабраліся

    у мяне яшчэ адно пытанне - чаму
    на старажытных манетах ВКЛ (на ўсіх!) напісана LITVA, але ні разу не Lietuva
    як прахвесар гэта тлумачыць?
  • Пеця
    07.08.2023
    Рэдакцыя, а куды прапаў гэты артыкул мае стужкі сайта? Што з ім не так?
  •