Комментарии к статье

«Искать подпорки для своей национальной идентичности в недрах Средневековья — дело неблагодарное». Нужно ли нам эксклюзивное право на ВКЛ?

  • Жар
    26.07.2022
    Эксклюзўны, ці не эксклюзіўны, але што такі шлях дзіны натуральны - дакладна й неаспрэчна.
  • Valadzimir
    26.07.2022
    Бязглуздая прафанацыйная спрэчка працягваецца...!
    Ізноў паведамляю беларускім (і не толькі) інтэлектуалам (і не вельмі): Вялікае Княства Літоўскае стварылі НЕ "литовцы" і НЕ "беларусы",  а літва-літвіны - нашчадкі заходніх палабскіх славянаў ЛЮЦІЧАЎ!
    Аб тым, што літва - гэта нашчадкі люцічаў, ізноў паўтару, "жалезабетонна" сьведчыць запіс у Хлебнікаўскім сьпісе Іпацьеўскага летапісу: "… а от тѣхъ Лѧховъ прозвашасѧ
    Полѧне Лѧховѣ . друзии Лютичи Литва. инии Мазовшане . а нии Поморѧне…”
     
    І не толькі ён.
  • Бондар
    26.07.2022
    Спрачацца і ня трэба, бо ў кожнага свае міты. Хай літоўцы жывуць з сваімі, рускія з сваімі, а нам пакіньце права на нашыя і ўсё.
  • гердзень
    27.07.2022
    няўдзячная справа, гэта вынаходзіць новы ровар, як гэта робіць аўтар артыкула. бяда наша ў тым, што мы, літвіны, лічым сябе надта разумнымі, а па-хвакту пастаянна сядзім у дупле
  • Святарог
    27.07.2022
    ПРОТОКОЛ ГОРЫ АУКШТОЯС

    Мы, собравшиеся этой ночью на горе Аукшто́яс, постановляем:

    1. Республика Беларусь является главной геополитической угрозой для Литовской Республики и литовской нации.
    2. Мы не должны допустить официального, академического признания прямой правопреемственности истории ВКЛ, как составной части истории Беларуси, так как это приведёт к краху всего литовского национального мифа.
    3. Нельзя допускать интеграции Республики Беларусь в структуры Европейского Союза и Трёхморья, так как Беларусь автоматически займёт геополитическое и логистическое положение, занимаемое сейчас Литвой.
    4. Диверсификация Беларусью внешней торговли, диверсификация поставок энергоносителей и достижение энергетической самодостаточности являются для нас недопустимыми.
    5. Следует неявно, но всячески содействовать интеграции Республики Беларусь в состав Российской Федерации.
  • Тудаўлянiн
    27.07.2022
    Valadzimir,

    Па першае:
    Тэорія пра люцічяў мае права на існаваньне. Але ж акрамя яе ёсьць і другія. Напріклад ёсьць прусская леґенда пра кіммеріцаў што валадарілі у Гародні у землях яцьвягаў пад кіраўніцтвам Літфо (на мой погляд гэта таксама кампліментарна тэоріі палітычьнага паходжяньня ліцьвінаў, яцьвягаў і пруссаў ад плямені ґотаў, што як раз жылі водле). А ёсьць погляд што і самі славяне-люцічі паходзілі ад ґотаў, калі узяць некаторыя імёны люціцкіх князёў.

    Па другое:
    Адкуль бы не пайшоў назоў Літва, у пачятку другога тысячягоддзя ён замацаваўсе за балтыцкім племенем. Абсалютная большасьць імёнаў ВК князёў - балтыцкага паходжяньня. Хоцеж ёсьць і ґотскія (Рінґольд, Кейстут).

    Па трецяе:
    Абсалютна ўсе плямёны РБ до распаўсюджяньня славянскіх моваў размаўлялі на балтыцкіх мовах. У гэтым сэнсе літвіны ніяк не выдзяляюцьсе зь іншых.

    Па чяцьвёртае (самае галоўнае):
    Літвіны былі паўднёвымі аўкштайтамі, а не паўночьнымі як кажуць летувісы. А гэта заходнія балты. І жылі яны ў Заходняй РБ. 
  • Тудаўлянiн
    27.07.2022
    Valadzimir,

    Пятае:
    Сапраўдная старалітоўская мова - гэта толькі паўднёвааўкшатскій дыялект (большасьцю у Летувіі, але і ў РБ таксама засталосе трошкі). І то, ад яго толькі вымаўленьне засталосе, а лексіка зьнікла бо зь цягам чясу зьліласе з летувісскаю. Астатнія літвіны перейшлі на славянскія мовы: беларускую (ад дрегавічяў), украінскую (т. зв. заходнепалесскую, ад валынян), ну і польскую (у раёне Вільні). 
  • Ян Норман
    27.07.2022
    Святарог, Valadzimir, "Lutuania",а не "Lituania"-так пазначаны тэррыторыі ВКЛ на некаторых сярэднявечных мапах.Лютавер-так звалі бацьку князёў Віценя,Война і ...Гэдэміна.Люцічы,Лютва,Лютуанія,Лютавер...Лютавер-гэта "літовское" імя? Прабачце.

     Да Святарога пытанне-што за людзі зьбіраліся на гары?Што за "пратакол обшчэва сабранія"?Можна падрабязней?
  • Тудаўлянiн
    27.07.2022
    Святарог,

    Летувійскій міф не абрушыцьсе поўнасьцю, а толькі зьлезе з незаконнага пьедэсталу, бо нікому не належыць ставіць адніх літвінаў вышэй за другіх. Усе грамадзяне позняга ВКЛ маюць аднолькавае права на нашую агульную спадчіну. 
  • Н+Н
    27.07.2022
    Святарог,

    Забаўна: адэпты Ермаловіча, Шкялёнка, Тараса, Дзеружынскіх і К не саромеюцца дзеля абгрунтавання літвінісцкіх казак ужо нават проста выдумляць з нуля фэйкі тыпу «Протоколов сионских мудрецов» (некалькі хвілінаў правёў у Гугле ў пошуках хоць чагосьці паводле запыту «Протокол горы Аукштояс» або 'Aukštojo kalno protokolas'). Ужо не кажучы пра пафаснае псеўдаязычніцкае імя Святарог)) А слабо назвацца Конем, Быком, Кабаном – мянушкамі, якія рэальна існавалі ў звычайных сялянаў і баяраў у часы ВКЛ XIV–XV стагоддзяў?) А то куды ні плюнь, паўсюль усе крутыя, з крутымі імёнамі тыпу Святарог, а звычайных няма...
  • Rusin
    27.07.2022
    Святарог, Ты обезумел от ненависти.
  • Rusin
    27.07.2022
    Valadzimir, Доктор исторических наук, автор «Нарыса гісторыі Беларусі ад старажытнасці да канца XVІІІ ст.» Геннадий Саганович: Радикальные «литвины» подозрительно наивные. Ученые первоначальную балтскость Литвы не ставят под сомнение.
    Нет
    никаких оснований для того, чтобы подвергать сомнению факты
    существования литовцев как балтского этноса.  Позицию радикальных
    литвинистов, выступающих против историзации названия Беларусь, твердящих
    о «литвинскости» белорусов как настоящих наследников истории ВКЛ и
    отказывающих в этом литовцам, называя их жамойтами, считаю не просто
    антиисторической и подозрительно наивной (ведь как можно изменить
    название? повернуть вспять процесс формирования нации?), но и
    деструктивной.

  • Грыф
    27.07.2022
    Гора маё, гісторыкі.
    Беларускі этнас узнік на стыку славян і балтаў. 
    Тыя балты ёсць даўно і моцна забытыя яцвягі - літва, дайнава, судава, нальшчаны ды і дзяволтва.
    Беларусы - адзіныя нашчадкі яцвягаў. Адсюль нашая некампліментнасць да ўсіх пагалоўна суседзяў, бо ўсе нам чужыя.
    Адсюль нашае ўпартае імкненне выжыць. І выжывем. І не забудзем, што ў ВКЛ былі два асноўныя народы: ліцвіны і русіны, а жмудзіны і ўкраінцы былі народамі "прыслухоўваючымі", амаль бяспраўнымі. І ніякі "прыслухоўваючы" гісторык не будзе нам казаць, якая частка спадчыны ВКЛ беларуская. Яна ўся наша.
  • Тудаўлянiн
    27.07.2022
    Rusin,

    Старалiтва былi балтамi аўкштайтамi, але паўднёвымi, а не паўночнымi. А гэта заходнiя балты, а не усходнiя. I гэта землi памiж вiлiяй i прiпяцьцю.
  • Святарог
    27.07.2022
    Ян Норман, ну гэта напісана як пародыя на "Пратакол сіёнскіх мудрацоў", але як падаецца - у гэтым жарце ёсць вялікая доля праўды.
  • feafania
    27.07.2022
    Тудаўлянiн, гэта якая абсалютная большасьць. Назавіце канкрэтныя імёны.
  • Святарог
    27.07.2022
    H+H

    Святарог (польск.: Свінтарог) - легендарны літоўскі князь, сын Уценуса — унук Кукавойта, прапрадзед Даўмонта.

    Паводле легенды пражыў 98 гадоў і правіў у 1268-1271 гадах. Яму прыпісваецца заснаванне традыцыі пахавальнага рытуалу трупаспалення пры ўпадзенні рэчкі Вільні ў Вілію (літ. Neris).

    Паводле паданняў, зафіксаваных у летапісах, Святарог, выбраўшы месца ў вусці Вільні, наказаў свайму сыну Скірманту (Гермонт, Кгірмонт; ) пасля смерці спаліць тут яго цела і надалей толькі ў гэтым месцы ажыццяўляць абрадавыя спалення трупаў літоўскіх князёў і баяраў. Па яго імяні месца ў гістарычным цэнтры сучаснага Вільнюса атрымала назву Даліна Святарога, якая ўключае Кафедральную плошчу і тэрыторыю парку вакол Замкавай гары з вежай Гедыміна і Кафедральнага сабора.

    Паводле легенды, пазней князь Гедымін, пасля палявання заначаваўшы ў гэтым святым месцы, убачыў цудоўны прарочы сон і заснаваў сталіцу - Вільнюс.

    Імя Святарога носіць кароткая вуліца Швянтарагё (Šventaragio g. , у перыяд паміж сусветнымі войнамі Марыі Магдалены, ulica Marji Magdaleny, у савецкі час вуліца Юлюса Яноніса) уздоўж паўднёвага боку Кафедральнай плошчы.
    ***
    Святарог - літоўскі князь, які ўладарыў у канцы XIII ст., прыкладна ў 1272 г. пабудаваў недалёка ад утокі ракі Віленкі ў Вілію малельню язычніцкага бога Перуна, у 1387 г. Ягайла разбурыў яе і на тым месцы загадаў пабудаваць Віленскі кафедральны сабор.
  • Rusin
    27.07.2022
    Тудаўлянiн, Балты - это лингвистический термин (как и славяне). И они (между ними восточные аукштайты и южные аукштайты) говорили и говорят на одном из балтских языков. И вам не нужно обманывать ни себя, ни других.
  • Вопрос
    27.07.2022
    Кто подскажет мне не разумному, на каких картах Европы я смогу увидеть слово Беларусь, Белоруссия или по другому написанию.
    Пожалуйста, только не на картах СССР.
  • Тудаўлянiн
    27.07.2022
    Н+Н, да нармалёвае iмя Сьвятарог. Гучiць па народнаму: 
    Грамадзянiн вялiкага князства Сьвятарог Даждзьбогавiчь.
  • Тудаўлянiн
    27.07.2022
    Вопрос,

    Magnus Ducatus: Lithuaniae et Russia Alba

    Белая Русь - гэта быў толькi тэррiтарiяльный назоў у раёне верхнiх Дзьвiны i Дняпра, а не назоў племенi або этнасу. Як i Аўкштойць - гэта проста земля у басейне Вiлii i верхняга Нёмана. 
  • Літвак Мойша
    27.07.2022
    Усім можна, а беларусам як заўжды не, украінцы будуюць сваю ідэнтычнасць не на вясковых лапатніках, а на казаках, тамтэйшай шляхце, літоўцы не маючы на тое поўнага права выбудоўваюць сваё паходжанне ад літвінаў ды ВКЛ, а вас імкнуцца спіхнуць у вясковае балота дзе мужык беларус пан сахі ды касы і толькі. Народзе беларускі, хочаце і далей быць халопамі ці на пабягушках у суседзяў? Будзьце, а вашая велічная спадчына пяройдзе іншым суседзям у рукі, а вы і далей будзіце марна намагацца даказаць усім у тым ліку суседзям на ўсходзе, што вы самастойныя, а не народ з пад сахі...
  • Абыр
    27.07.2022
    Беларусь, это довольно древнее название, скорей всего монгольского происхождения. Значит времен Неврюя и Тютеня примерно.
    Вот на их картах наверное было.
    Значит дословно "западная русь" .
    Еще была северная-черная и южная-красная.
    А синей-восточной вроде бы не было. Возможно, она называлась "ближняя" русь, или просто русь.
    А этническая литва эт примерно +- гродненская область. На историческую предтечу всей сегодняшней РБ она никак не может претендовать.
    Да и в ВКЛ литовских земель и соответственно литвинов было относительно немного. Как и жамойтов. Это было в основном русское по этносубстрату государство. Князья же там как и везде были "того" варяжских фамилий.
  • падпанак ў зіпуне
    27.07.2022
    Почему ни у кого не вознкиает вопросов чьим государством было средневековая Англия? Там ведь сразу викинги из Скандинавии занялись государственным устройстовм и долгое время сущестовало Датское парво на определённой территории. Затем те же викинги, но уже офранцузенные из французской Нормандии взяли Англию под свой контроль. Веками английская знать говорила исключительно на французском языке, в судопроизводстве французский язык использовался до 17-го века. Да у них и сегодня на гербе Великобритнаии надпись по-французски Dieu et mon droi. Но никому в башку не придёт заявить, что Средневекая Англия не была государством англичан, а была государством французов. Хваит уже уничижаться и топтать свою историю в угоду соседей и мнимой "истины". ВКЛ это государство беларусов и точка.
  • Тварог
    27.07.2022
    Святарог, ніякай там "долі жарту" няма. Проста бздура
  • Valadzimir
    27.07.2022
    падпанак ў зіпуне, тутэйшы народ, жыхары расейскай правінцыі "Северо-Западный край", пачалі пераўтварацца ў "мужыцкую нацыю" пад назвай "белоруссы" ў сярэдзіне 19 ст.. Сцьвярджаць, што ВКЛ было "іхнай" дзяржавай - поўнае глупства. (І яны нідзе і ніколі не абвяшчалі аб сваёй правапераемнасьці з ВКЛ). І гэтую недарэчную "канцэпцыю" лічу прафанска-правакатарскай, бо яна вельмі карысна расейскім великодержавным шавіністам і ліетувіскім нацы...яналістам-фальсіфікатарам, бо дазваляе ім, са свайго боку. абвінавачваць беларусаў у дылетанцтве і фальсіфікацыі гісторыі.
  • Максим Дизайнер
    27.07.2022
    Все правилно. Беларусь придумали немцы и Ульянов в 1922-м году
  • Тудаўлянiн
    27.07.2022
    Rusin,

    Штаа?
    Балты размаўляюць на аднае з балтыцкіх моваў? А небалты на другой? Спадарь Русiн, перчітайце, што вы напісалі.

    Аўкштойць - гэта наўпрост Верхаземьме на балтыцкіх мовах, а не неякая асобнае маналітнае племя. Розьдзел паміж заходнімі і ўсходнімі балтамі праходзіў па сяредзіне Аўкштойці - паміж Віліяй і Нёманам.

    І не зусім разумею што вы маеце на ўвазе - плямёны якія размаўлялі на балтыцкіх мовах ніколі не переходзілі на славянскія мовы? 
  • Valadzimir
    28.07.2022
    Тудаўлянiн, ставячы на
    адну дошку тэорыю пра люцічаў і прускую легенду, Вы, як гаворыцца, блытаеце божы
    дар з яешняй. Старажытныя легенды, вусныя паданьні захоўваюць памяць пра рэальныя
    падзеі, але яны звычайна настолькі скажоныя, што іх вызначыць надзвычай цяжка ці
    немагчыма. А вось запіс у Хлебнікаўскім летапісы "лютичи
    литва"
     - гэта  абсалютна канкрэтнае, дакладнае паведамленьне,
    якое таксама мае даволі дакладную часовую прывязку - да перыяду рассяленьня славянскіх
    плямёнаў. А калі прыгадаць
    ужо абсалютна дакладны, дакументальна зафіксаваны факт - што ў лістах папы Інакенція
    IV літоўскі князь
    Міндоўг тройчы названы каралём Лютавіі (Luthawie), і ізноў паўтару, што іньшых пераканаўчых пацьверджаньняў вельмі шмат, - то,
    як здаецца, іньшыя шматлікія легенды і версіі паходжаньня літвы ў параўнаньні з
    заходнеславянска-лютіцкай канцэпцыяй, не вартыя, каб іх разглядаць усур’ёз.

    А наконт нібыта
    "балцкага" паходжаньня назвы Літва і імёнаў літоўскіх князёў, то гэта
    хлусьня, таму што, як пераканаўча засьведчылі дыскусіі на гістарычных форумах,
    - паўтару гэта ў чарговы раз, - ліетувісы на сваёй калбе патлумачыць іх НЕ могуць. 
  • падпанак ў зіпуне
    28.07.2022
    Valadzimir,А что вы ещё хотели после вековой оккупации, когда не было общего образования, где преподавали историю и не было интернета? Кто им там мог рассказать про ВКЛ. про литвинов? Их государство ликвидировали и стёрли из памяти все упоминания. Естетвенно они не могли называть себя наследниками ВКЛ, поскольку вообще были не в курсе. А вы тут подаёте, как будто белорусы жили в ВКЛ и намерннно отказались от него по каким-то своим убеждениям. Да не отказывались они от него, у них забрали их государство и стёрли им память. А взмен накидали в головы бред про мужицкую нацию под гнётом литовско-польских князей. Вон ту же Францию основали франки, германское племя, дали своё название гсоударству и всему французскому народу. Сами быстро ассимилировались. И никто даже не заикается, что французы были под гнётом немецких князей.
  • basilio
    28.07.2022
    Што значыць
    "шукаць падпоркі сваёй ідэнтычнасці ў нетрах сярэднявечча справа
    няўдзячная"? А дзе шукаць апору ў гісторыі КПСС альбо СССР. Беларусы магчыма
    адзіная нацыя ў Еўропе, якая нікуды з месца свайго ўзнікнення спачатку ў
    выглядзе рода-племянных утварэнняў, а затым і нацыянальных, нікуды ніколі не
    сыходзіла. Тут сфармавалася, фармуецца і будзе ў далейшым развівацца беларуская
    нацыя. І ВКЛ гэта наша дзяржава разам з літоўцамі і ўкраінцамі і палякамі.
    Менавіта на гэтым падмурку і павінна будавацца беларуская ідэнтычнасць. Усё
    астатняе, у тым ліку і тое, што прапагандуюць самыя зласлівыя ворагі беларусаў
    "заходнерусісты" гэта хлусня.
  • Valadzimir
    28.07.2022
    Rusin, паўтару, што фактаў, якія абвяргаюць "балтскость" літвы (а не "литовцев") вельмі шмат. І з пазіцыяй "радикальных литвинистов" я таксама катэгарычна не згодны, таму што яны надта спрашчаюць, прымітывізуюць, і гэтым фактычна фальсіфікуюць гісторыю Літвы.
    Бондар, праблемка ў тым, што ліетувісы лічаць свае міфы, згодна зь якімі яны былі гаспадарамі "бедолаг"- белорусов, яны лічаць сапраўднай гісторыяй, і менавіта так "агульнапрызнана" ва ўсім сьвеце. 
    Абыр, ніякога "русского этносубстрата" ў старажытнасьці не існавала. У ВКЛ пад "рускасьцю" разумелася, найперш, праваслаўнае веравызнаньне.
    Святарог, цалкам згодны - у гэтай шутке есть доля шутки.
  •