Vučonyja vyjavili suviaź mikrapłastyku z šeraham ciažkich zachvorvańniaŭ
Mikrapłastyk pavialičvaje ryzyku raźvićcia mužčynskaha i žanočaha biaspłodździa, raku pramoj kiški, a taksama chraničnaha zapaleńnia lohkich, jakoje moža pieraraści ŭ rak lohkich.
21.12.2024 / 22:06
Mikrapłastyk. Fota: Wikimedia Commons
Mikrapłastyk, pamier čaścinak jakich składaje mienš za 5 milimietry, šyroka raspaŭsiudžany ŭ navakolnym asiarodździ. Bolš za ŭsio jaho ŭtvarajecca pry treńni aŭtamabilnych šyn ab darožnaje pakryćcio. Mikrapłastyk uklučaje roznyja palimiery i maje roznyja formy, takija, jak frahmienty-abłomki, šaryki i vałokny. Tak, miljony mikravałoknaŭ traplajuć u vadu pry myćci sintetyčnych tkanin.
Jak piša The Washington Post, pavodle acenak, z 2000-ch hadoŭ abjom suśvietnaj vytvorčaści płastyku padvoiŭsia, i miarkujecca, što da 2060 hoda jon pavialičycca ŭtraja. Za apošnija niekalki hadoŭ mikrapłystyk byŭ vyjaŭleny ŭ jaječkach, płacencie, lohkich i mnohich inšych orhanach jak čałavieka, tak i žyvioł.
Amierykanskija navukoŭcy z Kalifarnijskaha ŭniviersiteta ŭ San-Francyska znajšli suviaź pamiž mikračaścinkami płastyku, jakija ŭ naš čas znachodziacca praktyčna ŭsiudy — u pavietry, jakim my dychajem, vadzie, jakuju my pjom, i ježy, jakuju my spažyvajem, i ciažkimi zachvorvańniami. Daśledavańnie apublikavana ŭ navukovym časopisie Environmental Science & Technology.
Śpiecyjalisty praanalizavali kala 3000 papiarednich daśledavańniaŭ, praviedzienych jak na myšach, tak i na ludziach, kab daviedacca, jak mikrapłastyk moža nanosić škodu trom asnoŭnym sistemam čałavieka — stravavańnia, dychańnia i repradukcyi.
Jany šukali prykmiety źmien u orhanach, a taksama prykmiety chraničnaha zapaleńnia i akiślalnaha stresu — stanaŭ, pry jakim parušajecca bałans antyaksidantaŭ u arhaniźmie, što moža spryjać raźvićciu zachvorvańniaŭ, uklučajučy rak.
Analiz dazvoliŭ zrabić vysnovu, što mikrapłastyk pavialičvaje ryzyku raźvićcia mužčynskaha i žanočaha biaspłodździa, raku pramoj kiški, a taksama chraničnaha zapaleńnia lohkich, jakoje moža pieraraści ŭ rak lohkich.
Akramia taho, daśledavańnie, praviedzienaje ŭ hetym hodzie, pakazała, što ŭ pacyjentaŭ ź vialikaj kolkaściu mikrapłastyku ŭ adnoj z asnoŭnych arteryj była bolš vysokaja ryzyka pieranieści infarkt, insult abo pamierci pa luboj pryčynie.
Daśledavańnie amierykanskich navukoŭcaŭ — tolki adzin z krokaŭ u doŭhim pracesie ŭstanaŭleńnia taho, što mienavita mikrapłastyk robić sa zdaroŭjem čałavieka. U toj čas jak adny navukoŭcy pryznali jaho značnym krokam napierad, inšyja adznačyli, što vysnovy mohuć nie całkam adlustroŭvać realnuju karcinu ŭździejańnia mikrapłastyku.
Jany źviartajuć uvahu na toje, što bolšaść daśledavańniaŭ, achoplenych ahladam, byli pryśviečanyja vyvučeńniu tolki adnaho typu mikrapłastyku — śfieryčnych šarykaŭ, jaki lahčej vyvučać u łabaratoryi. U realnym žyćci mikrapłastyk čaściej pradstaŭleny takimi formami, jak frahmienty-abłomki i vałokny, i jany mohuć mieć inšyja niehatyŭnyja nastupstvy dla zdaroŭja.
Mikrapłastyk moža traplać u mozh i vyklikać źmieny ŭ pavodzinach — novaje daśledavańnie
Navukoŭcy znajšli mikrapłastyk u abłokach. Heta moža nieści surjoznyja nastupstvy dla śvietu
Butylavanaja vada zabrudžanaja mikrapłastykam u kałasalnym maštabie — vučonyja