Забыты на дзесяцігоддзі антыбіётык можа стаць зброяй супраць супербактэрый
Даследчыкі вярнуліся да вывучэння антыбіётыку, ад якога адмовіліся з-за яго таксічнасці, з мэтай выкарыстання яго супраць грамадмоўных бактэрый. А як жа таксічнасць?
11.11.2024 / 20:39
Грамадмоўныя Enterobacteriaceae з'яўляюцца часткай нармальнага мікрабіёму кішэчніка чалавека і іншых жывёл можа быць прычынай розных інфекцый. 3D-візуалізацыя: Serg Myshkovsky / Getty Images
Прыкладна палова сучасных антыбіётыкаў — гэта мадыфікацыі злучэнняў, вынайдзеных амаль сто гадоў таму, у «залатое стагоддзе» адкрыццяў у гэтай галіне. Адзін з такіх антыбіётыкаў, стрэптатрыцын, быў выдзелены ў 1940-х гадах і паказаў патэнцыял у барацьбе з грамадмоўнымі бактэрыямі, якія асабліва цяжка паддаюцца лячэнню.
Грамадмоўныя бактэрыі, у адрозненне ад грамстаноўчых, не маюць трывалай клеткавай сценкі, што робіць іх лячэнне складаным. У 2017 годзе Сусветная арганізацыя аховы здароўя апублікавала спіс самых небяспечных патагенаў з лекавай устойлівасцю, большасць з якіх аказаліся грамадмоўнымі бактэрыямі. Пошук эфектыўных альтэрнатыў для барацьбы з гэтымі патагенамі — адна з галоўных задач фармацэўтычнай індустрыі.
Стрэптатрыцын, нягледзячы на яго антыбактэрыяльны патэнцыял, не атрымаў шырокага выкарыстання з-за таксічнасці для нырак, і даследаванні былі прыпыненыя.
Аднак, як піша Science Aler, навукоўцы з Гарвардскага ўніверсітэта вырашылі аднавіць даследаванні гэтага прыроднага антыбіётыку, які выпрацоўваецца глебавымі бактэрыямі і ўяўляе сабой сумесь злучэнняў, такіх як стрэптатрыцын F (S-F) і стрэптатрыцын D (S-D).
Даследаванне, вынікі якога апублікаваны ў часопісе PLOS Biology, паказалі, што таксічным эфектам на ныркі валодае кампанент S-D, але гэтага не адбываецца з кампанентам S-F.
У доследах на мышах S-F паспяхова знішчыў штам бактэрый, якія не паддаюцца ўздзеянню многіх сучасных прэпаратаў, пры таксічнасці, якая была мінімальнай ці ўвогуле адсутнічала.
Гэты вынік адкрывае магчымасць стварэння новага пакалення антыбіётыкаў, здольных змагацца з супербактэрыямі.
«Бактэрыі, што жывуць у глебе, імкнучыся абараніць сваю тэрыторыю, за шмат гадоў эвалюцыі навучыліся ствараць антыбіётыкі, якія здольныя пранікаць праз абарону грамадмоўных бактэрый. Стрэптатрыцыны — адзін з вынікаў гэтай «гонкі ўзбраенняў», якая працягваецца. Гэтыя злучэнні прапануюць унікальнае рашэнне для пранікнення ў ахоўныя механізмы грамадмоўных узбуджальнікаў», — цытуе выданне словы аднаго з аўтараў даследавання Джэймса Кірбі (James Kirby).
Дакладныя механізмы дзеяння стрэптатрыцыну пакуль не высветлены, але мяркуецца, што антыбіётык звязваецца з грамадмоўнымі бактэрыямі і ўздзейнічае на іх механізм сінтэзу бялку не так, як іншыя лекі. Калі даследчыкам удасца зразумець, як гэта працуе, яны змогуць распрацаваць зусім новы клас прэпаратаў для лячэння бактэрый, што пакуль праяўляюць высокую ўстойлівасць.
Што трэба есці пасля прыёму антыбіётыкаў?
Вучоныя стварылі нанаматэрыял, які забівае больш за 99% бактэрый
Пазбегнуць заражэння інфекцыямі, якія перадаюцца палавым шляхам, дапамагае даўно вядомы антыбіётык