Dyziel moža pieramahčy elektramabili? Jak jeŭrapiejski aŭtapram akazaŭsia na miažy kryzisu
Jeŭrapiejski aŭtampram pieražyvaje składanyja časy. Prodažy elektramabilaŭ abvalilisia, a VW i Audi zadumvajucca pra zakryćcio niekatorych zavodaŭ u Jeŭropie. «Naša Niva» raźbirałasia, što pryviało da kryzisu.
03.10.2024 / 07:00
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Rekordny rost prodažaŭ
U Jeŭrasajuzie ŭ 2023 hodzie było pradadziena 10,5 miljona novych aŭtamabilaŭ, ź ich 1,54 miljona pryjšłosia na elektramabili.
Takim čynam, dola elektrakaraŭ skłała 14,6% ad ahulnych prodažaŭ. Adbyłosia heta na fonie 37%-ha rostu prodažaŭ elektramabilaŭ u paraŭnańni z 2022 hodam.
Tym nie mienš pa vynikach minułaha hoda najbolš papularnymi ŭ Jeŭrasajuzie zastavalisia bienzinavyja aŭto. Mašyny ź bienzinavym ruchavikom zaniali 35,3% rynku prodažaŭ novych aŭto ŭ ES. Druhimi pa papularnaści akazalisia mašyny z hibrydnymi ŭstanoŭkami — 33,5% (poŭnyja hibrydy 25,8%, płahin-hibrydy PHEV 7,7%).
Papularnaść dyzielnych aŭtamabilaŭ praciahvała źnižacca, ich dola skaraciłasia da 13,6% ad ahulnaj kolkaści, što na 3% mienš, čym u 2022-m.
Trendy źmianiajucca?
Adnak u hetym hodzie nazirajecca advarotnaja tendencyja — popyt na elektramabili pačaŭ padać. Kali letaś elektramabili choć minimalna, ale apiaredžvali dyzielnyja aŭto (14,6% suprać 13,6%), to ŭžo pa vynikach hetaha hoda dyziel maje ŭsie šancy abahnać «elektryčki».
Ilustracyjny zdymak. Fota: Getty Images
Pa vynikach 7 miesiacaŭ 2024 hoda dola elektramabilaŭ u ahulnaj statystycy prodažaŭ novych aŭto ŭ ES źniziłasia da 12,5%.
Hiermanija — hałoŭny antydrajvier
Najbolšaje źnižeńnie cikavaści da elektramabilaŭ nazirajecca ŭ Hiermanii. Pierš za ŭsio jano abumoŭlena tym, što z-za prablem u biudžecie ŭrad Hiermanii ŭ śniežni 2023 hoda admianiŭ vypłaty dziaržaŭnych subsidyj na ich kuplu.
U adkaz niekatoryja aŭtavytvorcy, naprykład, Tesla, pryniali rašeńnie kampiensavać subsidyi, jakija składali 6750 jeŭra, z ułasnaj kišeni. Ale bolšaść takich prapanoŭ dziejničała tolki da krasavika 2024 hoda. Tamu kali za pieršyja 4 miesiacy 2024 hoda prodažy elektrakaraŭ skaracilisia tolki na 15,9%, u mai — na 30,6%, a pa vynikach lipienia — užo na 36,8%.
Takim čynam dola elektramabilaŭ na niamieckim rynku novych aŭto źniziłasia z 20% u 2023 hodzie da 12,9%.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Nie tolki ŭ Hiermanii
Źnižeńnie popytu na elektrakary nazirajecca i ŭ inšych krainach Jeŭropy. Naprykład, u Šviejcaryi prodažy elektramabilaŭ u lipieni ŭpali na 19%, a ŭ Šviecyi — na 15%.
Žnivień 2024 hoda adznačyŭsia maksimalnym spadam prodažaŭ novych aŭto. Ahułam prodažy novych aŭto ŭ Jeŭrasajuzie ŭ hetym miesiacy skaracilisia na 18,3%. A prodažy elektramabilaŭ u ES abvalilisia adrazu na 43,9%.
Nie nadta papularnymi zastajucca elektramabili ŭ Italii. Tam na dolu elektramabilaŭ vypadaje tolki 4% prodažaŭ novych aŭto.
Praz skaračeńnie popytu na aŭtamabili, u pieršuju čarhu elektryčnyja, u VW zahavaryli pra nieabchodnaść zakryćcia na terytoryi Hiermanii jak minimum adnaho zavoda pa vytvorčaści aŭtamabilaŭ i adnaho pa vytvorčaści zapčastak. Taksama zahavaryli pra zakryćcio zavoda Audi u Bielhii, na jakim vyrablajuć elektryčny Audi Q8 e-tron.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Kitaj pieramahaje?
Składanaści, ź jakimi sutyknulisia jeŭrapiejskija aŭtavytvorcy, Bloomberg nazvaŭ paražeńniem Jeŭropy ŭ honcy elektramabilaŭ.
Reč u tym, što Jeŭrasajuz na zakanadaŭčym uzroŭni zabaraniŭ z 2035 hoda vypuskać aŭtamabili z ruchavikami ŭnutranaha zharańnia.
Hetyja miery razam ź dziaržaŭnymi prahramami pa stymulavańni pierachodu na elektramabili prymusili jeŭrapiejskich aŭtavytvorcaŭ inviestavać šmat sił i srodkaŭ u raspracoŭku elektramabilaŭ.
Apošnija, u svaju čarhu, kaštujuć značna daražej za anałahi z tradycyjnymi ruchavikami. Niekatoryja aŭtavytvorcy paśpiašalisia admovicca ad vypusku novych madelaŭ z DVS, zamianiŭšy ich elektryčnymi.
Tak adbyłosia z Peugeot Rifter i Citroen Berlingo. Francuzy vypuścili novaje pakaleńnie aŭto vyklučna z elektryčnymi ruchavikami. Ale praz padzieńnie popytu byli vymušanyja dadać u liniejku 1,5-litrovy dyziel. Pry hetym mašyny z dyzielem pad kapotam kaštujuć na 10 tysiač jeŭra tańniej, čym ich elektryčnyja anałahi.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Pra viartańnie tradycyjnaha paliva zajavili i ŭ Fiat. Adbyłosia heta paśla taho, jak prodažy całkam elektryčnaha Fiat e500 akazalisia kudy bolš ścipłymi, čym čakałasia. Tamu było pryniata rašeńnie dadać u liniejku hibrydnuju viersiju ź litrovym bienzinavym ruchavikom pad kapotam.
Na dumku Bloomberg, kryzis vyklikany adrazu tryma pryčynami: padzieńnie popytu padčas pandemii, cisk z boku kitajskaha aŭtaprama i nie poŭnaja akupnaść inviestycyj u raźvićcio elektratranspartu.
I pakolki Jeŭrasajuz na zakanadaŭčym uzroŭni zrabiŭ usio, kab popyt na elektramabili pavialičvaŭsia, miascovyja aŭtavytvorcy sutyknulisia ź jašče adnoj prablemaj — kitajskim aŭtapramam.
Kali z vytvorčaściu aŭto z ruchavikami ŭnutranaha zharańnia ŭ Kitaja atrymlivałasia nie vielmi, to ŭ halinie elektramabilaŭ jany dasiahnuli pośpiechu. Ich aŭtamabili vyhladajuć bolš pryvabnymi i dastupnymi na fonie darahich elektrakaraŭ jeŭrapiejskaj vytvorčaści. Pośpiechi amierykanskaj Tesla — taksama nie toje, čaho chaciełasia bačyć jeŭrapiejskim aŭtavytvorcam.
Ekałohija suprać ekanomiki
Situacyja z kitajskaj ekspansijaj pryviała da taho, što Jeŭrasajuz vyrašyŭ padniać impartnyja pošliny na mašyny, vyrablenyja ŭ Kitai, kab padtrymać svaju aŭtapramysłovaść.
Viasnoj hetaha hoda ZŠA ŭviali zaharadžalnyja pošliny na elektramabili z Kitaja, padniaŭšy ich z 27,5% da 102,5%.
Na hetym fonie ŭ ES usio čaściej pačynajuć hučać hałasy palitykaŭ, jakija vystupajuć za skasavańnie zabarony na rehistracyju novych aŭto z ruchavikami ŭnutranaha zharańnia paśla 2035 hoda.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Dniami ministr pa spravach pradpryjemstvaŭ i pradukcyi Italii Adolfa Urso zajaviŭ, što ekałahičnaja palityka Jeŭrasajuza pryviała da surjoznaha kryzisu jeŭrapiejskaha aŭtaprama.
Italjanski ministr adznačyŭ, što «elektramabili kaštujuć zanadta doraha ŭ paraŭnańni z dachodami jeŭrapiejcaŭ i italjancaŭ». Taksama, na jaho dumku, paśpiešnaje ŭkaranieńnie elektramabilaŭ u ES pryviadzie da taho, što ES stanie praźmierna zaležnym ad Kitaja.
Kitaj — absalutny lidar u vytvorčaści akumulataraŭ dla elektrakaraŭ. Akramia vytvorčaści samich batarej, jon kantraluje značnuju častku asnoŭnych resursaŭ dla vyrabu ich kampanientaŭ. Tak, na dolu krainy prypadaje 85% vytvorčych mahutnaściaŭ u anodach i 70% u katodach dla batarej. Kitaj apracoŭvaje bolš za 50% hrafitu, kobaltu i lityju, jakija vykarystoŭvajucca ŭ vytvorčaści, a taksama vałodaje 80% suśvietnych zapasaŭ hrafitu. Tamu pieraściarohi zrazumiełyja.
Kitajski aŭtapram zavajoŭvaje śviet. Nie biez dapamohi Zachadu