Хто тыя людзі, якіх Лукашэнка адпусціў з-за кратаў па памілаванні? Складзены агульны партрэт
У ліпені, жніўні і верасні 2024 года каля ста палітвязняў выйшлі на волю па памілаванні. Выданне «Люстэрка» прааналізавала іх гісторыі і склала абагулены партрэт вызваленых.
23.09.2024 / 20:08
На сайце праваабарончага цэнтра «Вясна» ёсць імёны людзей, якія вызваліліся ў 2024 годзе ў выніку памілавання або амністыі. Палітвязні выйшлі ў выніку ўказаў Лукашэнкі ад 16 жніўня (30 чалавек), 4 верасня (30 чалавек) і 16 верасня (37 чалавек).
Варта адзначыць, што ў рэдкіх выпадках даныя праваабаронцаў няпоўныя: у нейкіх, напрыклад, невядомы прысуд, у іншых — узрост палітвязняў. Аднак нават такая інфармацыя дазваляе скласці некаторую агульную карціну пра тых, каго ўлады вырашылі адпусціць з-за кратаў.
Тэрмін
Бадай, галоўнае пытанне: ці праўда, што Лукашэнка адпускае ў асноўным тых, каму заставалася пасядзець зусім няшмат? І так, і не.
Па даных «Люстэрка», у сярэднім вызваленыя людзі ўжо адбылі 68% сваіх тэрмінаў, у зняволенні ім заставалася правесці ў сярэднім па 456 дзён. Аднак гэта, зразумела, вельмі сярэдні паказчык. Калі выдаліць з разлікаў семярых палітвязняў з самымі вялікімі неадседжанымі тэрмінамі (пра іх дэталёва пойдзе гаворка ніжэй), то лічбы зменяцца: 70% і 343 дні.
Сумарна ў выніку памілавання і амністыі ў 2024 годзе палітвязням «даравалі» больш за 88 гадоў пазбаўлення волі. Да моманту вызвалення гэтыя людзі сумарна правялі ў няволі больш за 138 гадоў.
Некалькі чалавек былі адпушчаныя, практычна адседзеўшы ўвесь вызначаны судом тэрмін.
Менш за ўсё заставалася «дасядзець» Вользе Стаброўскай, Паліне Палавінцы, Віталю Жылінскаму і Міхаілу Нямцову: для іх выхад на волю чакаўся літаральна ў найбліжэйшыя тыдні, а памілаванне паскорыла вызваленне на лічаныя дні.
Найбольшы неадбыты тэрмін заставаўся ў Ксеніі Луцкіной, Аляксандра Бараноўскага і Наталлі Пятровіч — больш за тры гады ў кожнага. Рыгору Кастусёву і Васілю Берасневу «даравалі» каля шасці гадоў пазбаўлення волі.
Сярэдні тэрмін, да якога былі прысуджаныя памілаваныя Лукашэнкам палітвязні, — 3,5 года. Самыя працяглыя тэрміны — у Ксеніі Луцкіной (восем гадоў), Васіля Бераснева (дзевяць гадоў) і Рыгора Кастусёва (дзесяць гадоў). Самыя «кароткія» — у Вольгі Стаброўскай (адзін год і тры месяцы), Алега Зыкуна і Ірыны Санкоўскай (па 1,5 года).
Варта адзначыць, што сярод палітвязняў у СІЗА, турмах і калоніях у цэлым больш мужчын. Паводле даных праваабаронцаў, да гэтага моманту ў зняволенні застаецца 1156 мужчын і 168 жанчын.
Узрост
Сярэдняму вызваленаму было 41,7 года. Самая масавая ўзроставая група сярод вызваленых — ад 30 да 49 гадоў.
Лукашэнка памілаваў таксама 17 чалавек, старэйшых за 50 гадоў. На волю выйшлі і двое самых пажылых палітвязняў: 76-гадовая Наталля Таран і 74-гадовы Васіль Бераснеў.
Артыкул
У 2024 годзе адпускалі людзей, асуджаных па розных артыкулах. Некаторыя з іх атрымлівалі тэрміны адразу па некалькіх. Вось самыя частыя:
- арт. 361-2 (фінансаванне экстрэмісцкай дзейнасці);
- арт. 130 (распальванне расавай, нацыянальнай, рэлігійнай альбо іншай сацыяльнай варожасці або варажнечы);
- арт. 368 (абраза Лукашэнкі);
- арт. 293 (масавыя беспарадкі);
- арт. 361-4 (садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці);
- арт. 342 (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх);
- арт. 367 (паклёп у дачыненні да Лукашэнкі);
- арт. 361 (заклікі да мер абмежавальнага характару (санкцый);
- арт. 369 (абраза прадстаўніка ўлады).
Напрыклад, Таццяну Бірулю асудзілі адразу па пяці артыкулах:
- арт. 361 (заклікі да дзеянняў, накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь);
- арт. 341 (апаганьванне збудаванняў і псаванне маёмасці);
- арт. 130 (распальванне варожасці або варажнечы);
- арт. 367 (паклёп у дачыненні да Лукашэнкі);
- арт. 361-4 (садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці).
Суд прысудзіў жанчыну да шасці гадоў пазбаўлення волі, пазней яна трапіла ў спіс памілаваных і выйшла на волю. Паміж яе затрыманнем і вызваленнем прайшло паўтара года.
Мужа Таццяны, Аляксандра Бірулю, судзілі па тых жа артыкулах і таксама прысудзілі да шасці гадоў пазбаўлення волі. На гэты момант ён застаецца за кратамі.
Яшын: Лукашэнка абменьвае палітвязняў на дэталі для самалётаў «Белавія»
Назвалі імёны апошніх палітвязняў, вызваленых 16 верасня
Гарбунова: «Не мужчынам, якія з'ехалі ў 2020-м, расказваць мне пра рэпрэсіі і катаванні»
Вызваленнем новай групы палітвязняў Лукашэнка пасылае яшчэ адзін сігнал. Каму і навошта?