U ZŠA ŭchvalili pieršy ŭ śviecie preparat na asnovie redahavańnia hienaŭ
Novy preparat, zasnavany na technałohii «hienietyčnych nažnic», raspracoŭščyki jakoj u 2020 hodzie atrymali Nobieleŭskuju premiju, dapamoža ŭ lačeńni sierpapadobnaj aniemii.
09.12.2023 / 13:10
Sierpapadobna aniemija. Erytracyty ŭ kryvi. Fota: Getty Images
Jak paviedamlaje The Wall Street Journal, Upraŭleńnie pa sanitarnym nahladzie za jakaściu praduktaŭ i miedykamientaŭ (FDA) ZŠA ŭchvaliła dva preparaty, jakija zasnavany na technałohii hiennaha redavahavańnia CRISPR. Technałohija była apisanaja ŭ 2012 hodzie, a ŭ 2020 jaje vynachodniki Emaniuel Šarpanćje i Dženifier Dudne atrymali Nobieleŭskuju premiju pa chimii.
Šlach ad adkryćcia da aficyjnaha ŭkaranieńnia zaniaŭ trochi bolš za 10 hadoŭ, što źjaŭlajecca vielmi karotkim pieryjadam dla pieratvareńnia fundamientalnaha daśledavańnia ŭ kamiercyjny pradukt.
Novy preparat — Casgevy — buduć vykarystoŭvać dla lačeńnia sierpapadobnaj aniemii. Heta spadčynnaja patałohija, źviazanaja z mutacyjaj hiena, jaki dapamahaje vypracoŭvać nieabchodny dla zabieśpiačeńnia tkanak kisłarodam hiemahłabin. U vyniku mutacyi erytracyty, jakija niasuć madyfikavany hiemahłabin, majuć charakternuju sierpapadobnuju formu.
Takija kletki stanoviacca žorstkimi i lipučymi, što pryvodzić da zakuporvańnia sasudaŭ, vyklikajučy mocny bol. Nastupstvam zjaŭlajecca vysokaja ŭsprymalnaść da siepsisu kryvi ŭ dziaciej da 5 hadoŭ, surjoznyja reśpiratornyja zachvorvańni, nyrkavaja niedastatkovaść, ślepata, insulty ŭ darosłych.
Sierpapadobnaja aniemija raspaŭsiudžanaja pieravažna siarod ludziej afrykanskaha ci afraamierykanskaha pachodžańnia. Va ŭsim śviecie hetaje zachvorvańnie majuć kala 20 miljonaŭ čałaviek. U ZŠA na jaho pakutuje kala 100 tysiač čałaviek. Ź ich 20 tysiač majuć ciažkuju formu.
Dla lačeńnia stvałavyja kletki pacyjentaŭ, atrymanyja ź ich kaściavoha mozhu, u łabaratornych umovach padviarhajucca hiennamu redahavańniu. Sami pacyjenty prachodziać niekalki dzion chimijaterapii, dla taho, kab u ich arhaniźmie vyzvaliłasia miesca dla madyfikavanych kletak. Zatym hetyja kletki pierasadžvajucca nazad. Paśla pierasadki čałavieku treba znachodzicca ŭ balnicy na praciahu niekalkich tydniaŭ dla adnaŭleńnia. Pracedura pravodzicca tolki adzin raz.
Jak adznačaje vydańnie, vykarystańnie novych preparataŭ na pačatkovym etapie chutčej za ŭsio budzie abmiežavanym z-za vysokaha koštu (ad 2,2 młn dołaraŭ), jaki nie pakryvajuć asobnyja płany miedyčnaha strachavańnia. Akramia taho, pacyjentaŭ moža strymlivać nieabchodnaść dastatkova praciahłaha (niekalki tydniaŭ) i pakutlivaha (chimijaterapija) lačeńnia, jakoje da taho ž moža pryvieści da biaspłodździa.
Jak paviedamlajecca, ciapier niekalki kampanij u śviecie viaduć raspracoŭki pa vykarystańni CRISPR-terapii pry lačeńni roznych zachvorvańniaŭ. U tym liku chvarobaŭ serca, raka i redkich hienietyčnych zachvorvańniaŭ.
Čytajcie jašče:
Vučonyja źmianili hieny drevaŭ. Navošta?
Amierykanskija navukoŭcy raspracavali novy mietad baraćby z rakam
U Jeŭropie chutka mohuć dazvolić šyrokaje vykarystańnie hienna-madyfikavanych raślin