«Культура Беларусі вельмі падобная да традыцый роднай Афрыкі». Іншаземны танцор, які жыве ў Мінску, расказаў, за што любіць Беларусь
Жан-Жаку 45 гадоў, больш за 30 з якіх ён танцуе. У Беларусь ён прыехаў тры гады таму, калі ў Еўропе пачалася пандэмія. Сюды яго запрасіла партнёрка па сальсе, каб патрэніравацца і падрыхтаваць выступ да чарговага фестывалю. «Я закахаўся ў Беларусь і вырашыў тут застацца», — прызнаецца артыст. «Анлайнер» пагаварыў з іншаземцам пра тое, колькі трэба ўкладанняў, каб прафесійна займацца танцамі на міжнародным узроўні, як прыняла яго Беларусь і што больш за ўсё яго чапляе ў нашай ментальнасці.
22.09.2023 / 18:49
«Танцы былі проста для выражэння эмоцый»
Нарадзіўся Жан-Жак у Конга, а пасля заканчэння школы пераехаў у Бельгію вучыцца ва ўніверсітэце.
«У Афрыцы так прынята, што дзеці ідуць следам за сямейнымі традыцыямі, бацькі нас накіроўваюць. Мой бацька быў прадпрымальнікам у сферы IT. Я таксама заўсёды марыў працаваць у IT, атрымаў профільную адукацыю і знайшоў працу, — расказвае мужчына. — А танцы — гэта другая, паралельная частка жыцця.
У Афрыцы танцы асацыююцца са штодзённасцю і зносінамі. З іх дапамогай мы выказваем эмоцыі, калі нам сумна або радасна, калі мы вяселімся або крыўдзімся. Танцы — гэта спосаб зносін з прыродай і незямнымі істотамі».
Яшчэ ў Конга Жан-Жак займаўся ў тэатры і школе мастацтваў, выступаў на святах. Танцаваць пачаў з 12-ці гадоў, а ўжо да 15-ці ў яго з'явіліся свае групы. Аднак усё гэта былі гулі, лічыць артыст, прафесійным танцорам ён стаў ужо ў Бельгіі.
«У дзяцінстве я быў маленькі і шчупленькі, танцы былі проста для выражэння эмоцый. Так, гэта запал і любоў, але яшчэ павінна быць тэхніка».
Калі Жан-Жаку споўнілася 22, ён трапіў на выступ італьянскіх артыстаў, якія танцавалі сальсу. Хлопец падышоў да трэнера і спытаў, ці можа таксама пачаць займацца танцамі. Той даў дабро, а ўжо праз некаторы час прапанаваў Жан-Жаку стварыць уласную групу ў Бельгіі.
«З гэтай групай я пачаў выступаць на міжнародных фестывалях. Першы быў у Сібіры. Потым усё так закруцілася: я пачаў мець зносіны з іншымі выкладчыкамі, сапраўднымі прафесіяналамі. Яны прапаноўвалі прыехаць да іх у краіну, папрацаваць там і абмяняцца вопытам. Дзякуючы танцам я стаў заводзіць новыя знаёмствы, наведваць новыя краіны і месцы».
З часам танцор пачаў удзельнічаць у спаборніцтвах прафесіяналаў. Першым такім выпрабаваннем стаў чэмпіянат па сальсе ў Бельгіі, дзе ён перамог.
Жан-Жак аб'ездзіў паўсвету, каб пабываць на фестывалях ці паўдзельнічаць у спаборніцтвах. Ён выступаў у Італіі, Балгарыі, Венгрыі, Арменіі, Казахстане, Грузіі, Расіі, Японіі — спіс можна працягваць доўга.
«Калі хочаш стаць прафесіяналам, гэта каштуе велізарных грошай»
«Калі я прыехаў у Беларусь, планаваў застацца тут на два-тры тыдні, патрэніравацца, паглядзець краіну і з'ехаць, — прызнаецца Жан-Жак. — Але потым пазнаёміўся з людзьмі і зразумеў, што мне тут вельмі падабаецца — настолькі, што я ўжо двойчы падаўжаў працоўную візу. Паступіла прапанова ад беларускай школы танцаў застацца і выкладаць сальсу».
І мужчына пагадзіўся. Ён адразу разумеў, што зарабіць на танцах у Беларусі не атрымаецца. Але сальса для яго ніколі не была інструментам для ўзбагачэння. Жан-Жак выразна падзяляе грошы і танцы. Зарабляе ён у IT, а душу ўкладае ў заняткі сальсай.
«Энергію, якую даюць мне танцы, немагчыма вымераць грашыма. Сальса дазваляе мне расці, рухацца наперад, развівацца, і гэта неацэнна. У новай краіне ты знаёмішся з культурай, людзьмі, традыцыямі — і ўсе гэтыя рэчы робяць цябе настолькі багатым, што грошы тут і побач не стаяць. Я шчаслівы не ў той момант, калі атрымліваю заробак, а калі бачу, што людзі сыходзяць з заняткаў шчаслівымі».
Жан-Жак прызнаецца, што займацца танцамі прафесійна — гэта вельмі дорага.
«Калі хочаш стаць прафесіяналам, гэта каштуе велізарных грошай. Каб развівацца, трэба рэгулярна бываць на фестывалях у розных пунктах свету, а гэта пералёты, пражыванне, аплата саміх майстар-класаў і курсаў у выкладчыкаў найвышэйшага ўзроўню».
Артыст кажа, што цяпер траціць на танцы ў сярэднім 1500 еўра ў месяц. Напрыклад, наведванне трохдзённага фестывалю ў Еўропе каштуе каля 150 еўра. Адна гадзіна заняткаў на майстар-класе крутога танцора будзе каштаваць прыкладна столькі ж, усё залежыць ад узроўню выкладання. Кошт самага дарагога курсу, які даваў ён сам, склаў 550 еўра за паўтары гадзіны.
Прыбытак, які артыст атрымлівае ад танцаў, ён адразу ж інвестуе ў новыя творчыя праекты. Самым вялікім дасягненнем апошніх гадоў лічыць тое, што ўдалося падрыхтаваць тры выступленні для сусветных фестываляў з камандай з Беларусі.
«Я не лічу танцы працай»
Раніца Жан-Жака пачынаецца з асноўнай працы ў IT. Ён садзіцца за камп'ютар і займаецца справамі прыкладна да чатырох гадзін дня. Прычым працуе мужчына кожны дзень, без выхадных.
Потым ён пачынае рыхтавацца да заняткаў па танцах. Праходзяць яны па вечарах тры разы на тыдзень. У дні без танцаў Жан-Жак трэніруецца самастойна, бо трэба падтрымліваць сябе ў форме. Сальсе надае як мінімум 15 гадзін на тыдзень.
У рэдкія вольныя гадзіны Жан-Жак запісвае відэа з рэпетыцый, рыхтуе творчыя нумары, познім вечарам можа сустрэцца з сябрамі. Мінімум два разы на месяц танцор з'язджае на фестывалі за мяжу. Звычайна такая паездка займае тры дні — з пятніцы па нядзелю. У рэдкіх выпадках мужчына дазваляе сабе застацца ў новай краіне, каб пагуляць там і пазнаёміцца з культурай.
Некалькі разоў на год да Жан-Жака ў Бельгію прыязджае сям'я з Афрыкі. На сустрэчу з роднымі мужчына таксама закладае час і адпачынак.
«Танцы для мяне — гэта хутчэй запал і экспрэсія. Я не лічу танцы працай, мне не трэба ад іх адпачываць. Адпачываць буду, калі памру», — жартуе артыст.
Жан-Жак прызнаецца, што хоча адкрыць у Беларусі ўласную школу танцаў і ўжо працуе над гэтым праектам. Яна будзе складацца з дзвюх груп. Першая — гэта выкладчыкі, якіх трэнер будзе навучаць і перадаваць ім свой вопыт, а другая — каманда, якая будзе рыхтавацца да праектаў і выступленняў па ўсім свеце, удзельнічаць у спаборніцтвах.
«Я ўжо дастаткова добра пазнаёміўся з людзьмі, культурай, грамадствам, мясцовымі правіламі і законамі. Зараз гатовы дзяліцца сваім вопытам і рэалізоўваць гэты праект. Ужо ў наступным месяцы стартуе мой курс для матываваных людзей, якія хочуць выступаць мэтанакіравана. А ўжо ў наступным годзе ўсё гэта перарасце ў школу».
«Калі з'язджаю адсюль, мне сумна»
Жан-Жак упэўнены: тое, што ён застаўся ў Беларусі, крута памяняла яго жыццё. Яму вельмі падабаецца размаўляць з беларусамі. Мужчына прызнае, што мы крыху закрытыя, спакойныя і неэмацыйныя, затое заўсёды гатовыя прыйсці на дапамогу і вельмі мэтанакіраваныя.
Мужчына расказвае, што культура Беларусі вельмі падобная да традыцый яго роднай Афрыкі.
«Для вас таксама важныя сямейныя каштоўнасці, як і ў мяне на радзіме. Я бачу, што беларусы жывуць самастойна, але як толькі наступаюць выхадныя, усе вяртаюцца дадому, да бацькоў, у сям'ю. А яшчэ вы гатовыя аддаць госцю самае лепшае — у Афрыцы тое ж самае. У нас прыезд новага чалавека адзначае ўвесь горад».
Разам з зычлівасцю і гасціннасцю Жан-Жак адзначае беларускую кансерватыўнасць, закрытасць і асцярожнасць. Мы баімся спрабаваць нешта новае, эксперыментаваць. Гэта адчуваецца нават у танцах: калі выкладчык паказвае новую тэхніку, звязаную з культурай і традыцыямі іншых краін, вучням гэта даецца няпроста.
А на адным з апошніх фестываляў перад выступам трэнер дастаў касцюмы і здзівіўся: дзяўчаты павінны былі апрануцца ў строгія мужчынскія касцюмы, а ўборы хлопцаў утрымлівалі ружовыя элементы.
«Хлопцы проста запалі ў ступар, маленькая дэталь рэзка спыніла іх. Я сам па сабе вельмі адкрыты, эмацыйны і камунікабельны, але тут сутыкаюся з закрытасцю людзей, нават падчас заняткаў. Калі я пытаюся, ці ёсць пытанні, усе маўчаць, шэпчуцца і баяцца нешта сказаць, а мне так хочацца пагутарыць.
Вядома, з часам я пачаў разумець беларусаў, ваш менталітэт. Але мне таксама хочацца, каб вы ішлі насустрач і разумелі мае асаблівасці, што я іншы і што са мной трэба мець зносіны крышачку інакш».
Прафесіянал таксама адзначае, што беларусам трэба больш часу, каб схопліваць новыя тэхнікі і інфармацыю. Той матэрыял, які ён прывык даваць за месяц, нашымі вучнямі засвойваецца за некалькі месяцаў.
Таксама мужчына звярнуў увагу на прыгажосць беларускіх дзяўчат. Пакуль не знайшлося чалавека, які падзяліў бы з ім качавы лад жыцця. Жан-Жак прызнаецца, што хоча сустрэць у Беларусі другую палову, якая б зразумела і прыняла ягоны запал да танцаў, жыццё, дзе шмат руху і падарожжаў.
Першая цяжкасць, з якой сутыкнуўся Жан-Жак у нашай краіне, — гэта строгія правілы, якія ўсе выконваюць. Каб атрымаць працоўную візу, яму давялося сабраць вялікі пакет дакументаў і прайсці шмат інстанцый. У Еўропе з гэтым усё прасцей і хутчэй.
Затое герой адзначае сэрвіс і ўзровень абслугоўвання ў беларускіх установах. Яго здзіўляе, што ў нас можна знайсці месца, дзе паесці, у любы час сутак. Мужчына звяртае ўвагу і на якасць прадуктаў. Калі ў краме ці на рынку бачыць бульбу з зямлёй, радуецца: значыць, прадукт сапраўдны.
Пра цэны мужчына адгукаецца добра. Прызнаецца, што не мае патрэбы ў нейкіх дарагіх далікатэсах або VIP-абслугоўванні ў рэстаранах — яму дастаткова баршчу і кавалачка мяса.
Жан-Жак адчувае, што ў Беларусі можа рэалізаваць свой патэнцыял як танцора. Тут ёсць людзі, з якімі ён можа дзяліцца майстэрствам і расці разам з імі, тут гэта запатрабавана.
«Хачу, каб усё гэта было нездарма, каб людзі больш са мной размаўлялі, каб я мог працягваць дзяліцца з імі тым, што люблю і ўмею».
Чытайце таксама:
Пігмеі, малярыя і палігамія. Беларуска расказала пра жыццё на афрыканскім экватары