Mikrapłastyk moža traplać u mozh i vyklikać źmieny ŭ pavodzinach — novaje daśledavańnie
Myšy padviarhalisia ŭździejańniu mikrapłastyku ŭ pitnoj vadzie. Vyniki vyklikajuć surjoznuju tryvohu ŭ navukoŭcaŭ.
10.09.2023 / 16:52
Fota: vecteezy
Naša płanieta zavalenaja adkidami z płastyka. Jon razburajecca i stanovicca mikrapłastykam — malusieńkimi kavałačkami pamieram mienš za 5 mm. U novym daśledavańni, vyniki jakoha byli apublikavanyja ŭ International Journal of Molecular Science, navukoŭcy pasprabavali zrazumieć doŭhaterminovy ŭpłyŭ mikraspłastyka na zdaroŭje. I vyniki hetyja, miakka kažučy, vyklikajuć tryvohu.
Daśledčyki z University of Rhode Island padviarhali myšej uździejańniu roznych ŭzroŭniaŭ mikrapłastyku praź pitnuju vadu, kab daśledavać upłyŭ na pavodziny i toje, jak jon nazapašvajecca ŭ arhaniźmie. Daśledčyki zaŭvažyli, što mikrapłastyk nazapašvaŭsia ŭ tkankach roznych orhanaŭ, u tym liku pa-za miežami stravavalnaj sistemy myšej.
Daśledčyki kažuć, što byli ździŭlenyja, ubačyŭšy, kolki mikrapłastyku nazapasiłasia ź ciaham času. Tak jon apynuŭsia nie tolki ŭ centry stravavalnaha trakta, ale i ŭ jaho tkankach. Navukoŭcy znajšli jaho jak u fiekalijach žyviołaŭ (što zusim nie dziŭna), ale i hłyboka ŭnutry kletak piečani, sielazionki i nyrak, a taksama ŭ mozhu.
Pakolki płastyk byŭ znojdzieny ŭ samych roznych orhanach, heta aznačała, što šmat kavałačkaŭ prahłynutaha mikrapłastyku trapiła ŭ kroŭ. Heta dazvoliła jamu prabicca ŭ orhany za miežami stravavalnaha trakta.
Kamanda daśledčykaŭ taksama vyvučyła źmieny ŭ pavodzinach myšej. Paśla troch tydniaŭ užyvańnia zabrudžanaj vady myšej pratestavali. Žyvioły daśledavali słaba aśvietlenuju kamieru na praciahu 90 chvilin, a ich spantannyja ruchi ŭ hety čas adsočvalisia daśledčykami, raspaviadaje Gizmodo.
Zvyčajna myšy nie stajać u čakańni, pakul ich schopić drapiežnik. Jany adčuvajuć siabie ŭ bolšaj biaśpiecy ŭzdoŭž ścienak kamiery. Padčas testa myšy, jakija mieli bolšuju kancentracyju mikrapłastyku ŭ svajoj vadzie, z bolšaj vierahodnaściu apynalisia na «adkrytaj prastory», a ich ruchi byli bolš biazładnymi i chaatyčnymi ŭ paraŭnańni z myšami, jakija nie padviarhalisia ŭździejańniu, a taksama tymi, jakija mieli mienšaje ŭździejańnie mikrapłastyku. Heta było asabliva prykmietna ŭ starych myšej.
Adroźnieńni ŭ pavodzinach vyklikali tryvohu, asabliva tamu, što myšy prymali pavyšanyja dozy mikrapłastyku ŭsiaho tolki try tydni.
Fota: vecteezy
Taksama daśledčyki zaŭvažyli zapaleńnie ŭ hałaŭnym mozhu žyviołaŭ i zafiksavali źnižeńnie hlijalnaha fibrylarnaha kisłaha białku (taksama viadomaha jak GFAP). Hety białok padtrymlivaje kletkavyja pracesy ŭ hałaŭnym mozhu, a jaho nižejšy ŭzrovień źviazany z rańnimi stadyjami niekatorych niejradehienieratyŭnych zachvorvańniaŭ, uklučajučy myšynyja madeli chvaroby Alchiejmiera.
Kamanda nie čakała nastolki drennych vynikaŭ i ciapier maje namier pravieści dadatkovyja daśledavańni, kab lepiej zrazumieć rolu mikrapłastyku ŭ nieŭrałahičnych razładach i zachvorvańniach, žyćciovy cykł mikrapłastyku ŭ arhaniźmie i nakolki jon moža ŭpłyvać na zdolnaść mozhu padtrymlivać hamieastaz.
Navukoŭcy spadziajucca, što hetuju niadaŭna apublikavanuju pracu možna abjadnać ź inšymi namahańniami pa baraćbie z zabrudžvańniem, kab pastupova admovicca ad niepatrebnych płastykavych vyrabaŭ. Daśledčyki kažuć, što daŭno treba pierahledzieć, jakija vidy płastmas my vykarystoŭvajem i ad jakich možam admovicca, asabliva kali razmova idzie pra adnarazovyja vyraby, kštałtu płastykavych pakietaŭ ci posudu. Tamu nastupnym razam, kali budziecie brać u kramie płastykavy pakiet, kab pakłaści tudy pakupki, padumajcie trojčy.
Čytajcie taksama:
Mikrapłastyk — adna z hałoŭnych pahroz zdaroŭju ŭ XXI stahodździ. Ale navukoŭcy znajšli rašeńnie