Як выглядае эканамічнае супрацоўніцтва Польшчы з Беларуссю напярэдадні магчымага закрыцця межаў. Здаецца, Польшчы ёсць што губляць
Польшча разам з краінамі Балтыі разглядае варыянт поўнага замарожвання памежнага руху з Мінскам праз гібрыдныя пагрозы, што ідуць з усходу. Які гандаль звязвае сёння Польшчу і Беларусь, распавялі польскія эксперты.
28.08.2023 / 13:11
Польска-беларуская мяжа. Фота: Polska Straż Graniczna
Як адзначае польскае выданне Dziennik. Gazeta Prawna, асноўныя тавары польскага экспарту ў Беларусь — гэта садавіна, агародніна і прадукты харчавання. Таксама нам пастаўляюць паперу, палімеры, вырабы з пластмасы, лекі, металаканструкцыі з чорных металаў для аўтамабіляў і трактароў.
У сваю чаргу, асноўнымі таварамі беларускага экспарту ў Польшчу з'яўляюцца трамваі, драўнянастружкавыя пліты, багажныя, паштовыя і іншыя вагоны, калійныя ўгнаенні і каменны вугаль.
У гандлі з Беларуссю Польшча мае станоўчы гандлёвы баланс. Яна пастаўляе нам больш, чым набывае ў нас.
Так, кошт польскага экспарту ў Беларусь за ўвесь 2022 год дасягнуў узроўню прыкладна 7,1 млрд злотых (0,7% польскага экспарту). Цікава, што гэта больш, чым у 2019 і 2020 гадах. Імпарт з Беларусі складае каля 4,5 млрд злотых (0,4% польскага імпарту).
А што санкцыі?
Эксперты тлумачаць, чаму, нягледзячы на санкцыі, уведзеныя ў сакавіку 2022 года, назіраюцца такія лічбы.
Па-першае, у Беларусі да гэтага часу працуе мноства польскіх кампаній. Усяго некалькі гадоў таму іх было каля 400, але і цяпер многія з іх усё яшчэ працуюць.
Напрыклад, свой завод мае швейная кампанія CDRL (ёй належыць і сетка крам «Буслік») і Atlas Group — вытворца будаўнічай хіміі. Некаторыя польскія мэблевыя кампаніі, напрыклад, Szynaka Meble, таксама працуюць у Беларусі. Праз змены ў беларускім заканадаўстве гэтыя кампаніі не могуць прадаць ці перадаць свае актывы.
Па-другое, кампаніі з расійскім і беларускім капіталам могуць без абмежаванняў рэгістраваць кампаніі ў Польшчы, часам праз свае даччыныя кампаніі з іншых краін Еўрасаюза.
Такія кампаніі не падпадаюць пад санкцыі, яны бяруць на сябе ролю падсанкцыйных кампаній у ланцужку паставак, і экспарт на паперы павялічваецца.
У 2023 годзе гандаль Польшчы з Беларуссю павялічыўся. Так, за першае паўгоддзе польскі экспарт склаў 5,57 млрд злотых, што на 40% больш за паказчык мінулага года. Ён вырас у асноўным за кошт транспартных сродкаў, машын і абсталявання, а таксама прадукцыі хімічнай прамысловасці.
Што ж тычыцца імпарту з Беларусі, то лічбы гавораць аб дзеянні санкцый. Паводле звестак Галоўнага статыстычнага ўпраўлення Польшчы, у першым паўгоддзі гэтага года краіна імпартавала з Беларусі тавараў на суму крыху большую за 1 млрд злотых. Для параўнання, год таму яна складала 3,2 млрд злотых.
Сітуацыю ўскладняе прыпыненне з 1 чэрвеня 2023 года прыгранічнага руху праз мяжу з Рэспублікай Беларусь для грузавых аўтамабіляў, мотацягачоў, прычэпаў, у тым ліку паўпрычэпаў, і аўтапаяздоў, зарэгістраваных на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь або Расійскай Федэрацыі.
Далейшыя магчымыя санкцыі, безумоўна, абмяжуюць гандаль паміж дзвюма краінамі. Аднак гэта акажа большы ўплыў на эканоміку Беларусі.
«Вароты з Кітая ў Еўрапейскі саюз»
Іншае пытанне — транзіт праз Беларусь. Выданне нагадвае, што праз нашу краіну праходзяць як нафтаправоды, так і ўсё важнейшы гандлёвы маршрут з Кітая. Толькі за першае паўгоддзе 2021 года праз Беларусь праехала 380 тысяч кантэйнераў з Кітая.
Памежны вузел Малашэвічы на мяжы з Беларуссю ацэньваецца польскім лагістычным аператарам чыгуначных перавозак тавараў (PKP Cargo) як «вароты з Кітая ў Еўрапейскі саюз». Пытанне блакавання транзіту, безумоўна, можа стаць элементам ціску на беларускія ўлады.
Акрамя таго, як адзначае Dziennik. Gazeta Prawna, беларускі палітычны рэжым зарабляе на кантрабандзе цыгарэт і закрывае вочы на кантрабанду наркатычных рэчываў, якія ідуць праз краіну па маршруце Кабул — Амстэрдам. У першую чаргу гэта опіум і прадукты з яго, а таксама гашыш.
Закрыццё межаў, канечне, акажа негатыўны ўплыў на дзейную ўладу, хаця кантрабандысты ўжо выкарыстоўваюць, напрыклад, беспілотныя лятальныя апараты.
Ці едуць турысты?
Што да турыстычных паездак палякаў у Беларусь, то, нягледзячы на дзеянне бязвізавага рэжыму, якія ўвяла Беларусь да канца 2023 года, усё менш людзей, як адзначае польскае выданне, здзяйсняюць паездкі ў нашу краіну. Журналісты паведамляюць, што ў агенцтвах у Беластоку, якія калісьці прапаноўвалі паездкі, ім адказалі, што цяпер яны адбываюцца «вельмі рэдка» і «эпізадычна».
Чытайце яшчэ:
У Беларусі легалізуюць шэры імпарт для абыходу санкцый. Разбіраемся, што гэта значыць
У Польшчы выявілі рэкордны груз кантрабандных беларускіх цыгарэт — на $9,7 млн