«Bai pad Zaparožžam i Bachmutam — heta nie paŭtor Pieršaj suśvietnaj, a vysadka ŭ Narmandyi»

«Chopić paraŭnoŭvać Ukrainu ź Pieršaj suśvietnaj». Z takim zahałoŭkam vyjšaŭ novy artykuł Foreign Policy, u jakim pryvodzicca bolš adpaviednaja histaryčnaja paralel.

21.07.2023 / 18:21

Tranšei kala ŭkrainskaha Bachmuta. Fota: John Moore / Getty Images

Aŭtary artykuła vydańnia Foreign Policy ad 18 lipienia vystupili z adkrytaj krytykaj masava papularnaha paraŭnańnia bajavych dziejańniaŭ va Ukrainie z anałahičnymi padčas Pieršaj suśvietnaj vajny.

Prychilniki takoha paraŭnańnia zvyčajna pryvodziać u jakaści dovadaŭ praktyčna zafiksavany front, biaskrajnija pali, usiejanyja zharełymi drevami i šmatlikimi varonkami ad bombaŭ, fatahrafii pramokłych, zadubiełych sałdat, jakija stajać u tranšejach pa kalena ŭ hrazi.

Hetyja padabienstvy, na dumku Foreign Policy, prymušajuć mnohich dumać, što ciapierašniaja situacyja na froncie va Ukrainie takaja ž manalitnaja i tupikovaja, jak i bolš za stahodździe tamu, i što ŭkrainski kontrnastup asudžany na pravał u kantekście adsutnaści hłybokaha i imklivaha prasoŭvańnia ŭ stan voraha. Ale heta nie zusim tak.

Ukrainskija vajary viaduć boj u tranšejach kala Bachmuta. Fota: Libkos / AP

Sałdaty brytanskaj armii ŭ tranšejach u 1916 hodzie padčas Pieršaj suśvietnaj vajny. Fota: Pen and Sword Books / Getty Images

«Heta nie akopnaja vajna, heta Narmandyja 1944 hoda i bai ŭ pryharadach»

Aŭtary niadaŭniaha artykuła pryvodziać inšy histaryčny prykład, jaki, pa ich mierkavańniach, lepš padychodzić dla paraŭnalnaha analizu i tłumačeńnia pavolnaha prasoŭvańnia ŭkrainskich vojskaŭ padčas kontrnastupu.

Havorka idzie pra vysadku sajuźnikaŭ u Narmandyi padčas Druhoj suśvietnaj vajny, a taksama pra doŭhija i, na pieršy pohlad, tupikovyja bai armii ZŠA ź niemcami kala francuzskaha horada Sen-Ło na poŭnačy Francyi.

Tady ŭ 1944 hodzie amierykanskija sałdaty šeść tydniaŭ ź ciažkimi bajami i biez asablivaha prasoŭvańnia sprabavali prabić abaronu niemcaŭ, kab kančatkova zajści ŭ Sen-Ło dla stvareńnia płacdarma dla dalejšaha nastupleńnia. U vyniku, jak tolki amierykancy źniasilili i złamali niekatoryja «nieprystupnyja» linii abarony niemcaŭ, tyja adrazu ž pačali poŭnaje adstupleńnie, i dalej front ruchaŭsia ŭžo imkliva.

Čamu tak adbyłosia i jak mienavita tyja padziei suadnosiacca ź ciapierašnim stanoviščam fronta va Ukrainie?

  1. U adroźnieńnie ad Pieršaj suśvietnaj, u bajach pad francuzskim Sen-Ło i ŭkrainskim Bachmutam ŭ bakoŭ kanfliktu nie było technałahičnaha tupiku, kali nie było techničnaj mahčymaści całkam vykuryć supiernika z abarončych miež, bo ŭsie vałodali adnolkavym uzroŭniem raźvićcia vajskovych technałohij i nie mahli adzin adnaho pieraadoleć. A ŭžo padčas Druhoj suśvietnaj i vajny va Ukrainie zachodnija krainy stabilna vykarystoŭvali ŭsio bolš prasunutyja technałohii dla praryvu.

  2. Terytoryja. Vojski ZŠA i Ukrainy, niahledziačy na ​​roźnicu ŭ amal 80 hadoŭ, vajavali na adnolkavaj miascovaści, jakaja pieravažna ŭjaŭlała saboj uzhorystyja pryharady z mnostvam ručajoŭ, rek, dreŭ i daroh. Heta zvodzić na ništo pieravahu sucelnych i hihanckich linij abarončych tranšej, bo sałdaty nie mohuć bačyć daloka za miežami svajho frontu i fłanhaŭ, jakija z pryčyny miascovaści značna lahčej abyści abo raźbić.

  3. Ščylnaść vojskaŭ. Dla taho, kab vieści akopnuju vajnu, nieabchodna vielizarnaja kolkaść sałdat na adnu milu (1,6 kiłamietraŭ) abarončych pazicyj. U pieršuju suśvietnuju takaja ščylnaść składała pa 10 tysiač sałdat na milu, ale padčas Sen-Ło niemcy mieli pakazčyk u 1000 čałaviek na milu, a rasijanie pad Bachmutam — ŭsiaho 700. Maleńkaja ščylnaść stvaraje vielmi ŭraźlivyja miescy ŭ abaronie, bo z-za miascovaści sałdat nielha raźmierkavać raŭnamierna.

  4. Maralny duch sałdat, jakija abaraniajucca. Pierad tym, jak prarvać linii abarony niemcaŭ pad Sen-Ło, amierykancy mietadyčna i pavolna vyniščali ich žyvuju siłu i techniku, źnižali ich maralny duch. Zaniapadu duchu jašče spryjali papiarednija niaŭdačy na ​​froncie, tamu kali amierykancy prarvalisia, usia abarona niemcaŭ adrazu ž pasypałasia. Toje ž samaje adbyvajecca i va Ŭkrainie, kali rasijanie imkliva hublajuć terytoryi, jakija zavajoŭvali miesiacami, i kali u tyle adbyvajucca turbulentnaści, nakštałt miaciažu Pryhožyna.

  5. Čas. Ukrainie dapamahaje Zachad, jaki naŭprost u vajnie nie ŭdzielničaje, tamu mienš schilny da ŭnutranaj niestabilnaści i stomlenaści ad vajny. Zachad nie adpraŭlaje svaje vojski, straty ŭ jakich zaachvočvali b ich hramadstva terminova patrabavać i šukać šlachi adychodu. U Zachadu, u adroźnieńnie ad Rasii, jość čas i mahčymaść pastupova pavyšać staŭki i naroščvać dapamohu Ukrainie, čyje bajcy z-za zmahańnia za rodnuju ziamlu i ludziej majuć bolš matyvacyi nie spyniacca da adnaŭleńnia svajoj terytaryjalnaj cełasnaści i spraviadlivaści. U Rasii padobnaha času, z pryčyny vializnych strat, značna mienš.

Armija ZŠA padčas šturmu pazicyj niemcaŭ kala francuzskaha horadu Sen-Ło, leta 1944 hoda. Fota: AP

Ukrainskija sałdaty padčas kontrnastupu pad Bachmutam, leta 2023 hoda. Fota: Alex Babenko / AP

Čytajcie taksama:

Vajna, jakaja nikoli nie skončycca? 

USU pačali vykarystoŭcać kasietnyja bojeprypasy — Washington Post

Ci źmiryŭsia Zachad z tym, što Biełaruś u łapach Rasii, i jakija vybary rychtuje Łukašenka?

Mark Rychter