Hetaja načnaja zvyčka bolšaści z nas vielmi niebiaśpiečnaja. Prablemy sa snom — najlepšaje z mahčymych nastupstvaŭ
Prablemy sa snom, depresiŭnyja razłady, atłuścieńnie i navat ryzyka dyjabietu i raku. Usio z-za adnoj zvyčki, pra jakuju my redka zadumvajemsia. Bolšaść z nas robiać heta štonoč.
10.07.2023 / 21:59
Praźmiernaje ŭździejańnie štučnaha śviatła nočču moža nie tolki vyklikać prablemy sa snom, ale i pavialičyć ryzyku takich zachvorvańniaŭ, jak hipiertanija, atłuścieńnie, depresija, dyjabiet i navat rak. Tak śćviardžaje ŭ svaich daśledavańniach dacentka fakulteta architektury Hdańskaha technałahičnaha ŭniviersiteta Karalina Zialinska-Dambkoŭska, jakaja šmat hadoŭ vyvučaje, jak načnoje štučnaje aśviatleńnie ŭpłyvaje na zdaroŭje čałavieka.
Śvietłavoje zabrudžvańnie maje surjoznyja nastupstvy
Paniaćcie «śvietłavoje zabrudžvańnie» ŭvajšło ŭ navuku jak suma ŭsich niehatyŭnych nastupstvaŭ praźmiernaha ŭździejańnia śviatła ŭ načny čas na navakolnaje asiarodździe i čałavieka.
Demantaž načnoha aśviatleńnia, naprykład, architekturnych słavutaściaŭ, jaki zrabili ŭ niekatorych jeŭrapiejskich haradach u vyniku enierhietyčnaha kryzisu, navukoŭcy ŭsprymajuć jak krok u pravilnym kirunku.
Adnak achoŭnyja miery možna pryniać i va ŭłasnych čatyroch ścienach: naprykład, zamiest jarkaha śviatła z vysokim utrymańniem siniaha koleru vykarystoŭvać krynicy ciopłaha burštynavaha śviatła.
«Praviedzienyja dahetul daśledavańni pakazvajuć, što praźmiernaje ŭździejańnie śviatła na čałavieka ŭ načny čas moža parušyć cyrkadnyja rytmy, u tym liku fizijałahičnyja, za košt abmiežavańnia sakrecyi miełataninu i parušeńnia snu», — cytuje Karalinu Zialinsku-Dambkoŭsku Onet.pl. Miełatanin, jak viadoma, harmon, jaki palahčaje praces zasynańnia.
Inšyja daśledavańni pakazvajuć, što štučnaje aśviatleńnie moža taksama pavialičyć ryzyku źjaŭleńnia ci abvastreńnia takich chraničnych zachvorvańniaŭ, jak dyjabiet i hipiertanija, bo mnohija z našych cialesnych funkcyj, u tym liku vypracoŭka harmonaŭ, rehulujucca i dyktujucca źmienaj dnia i nočy. Zanadta šmat štučnaha śviatła ŭ toj čas, kali pavinna być ciomna, parušaje hety naturalny rytm, a značyć, i pracu endakrynnaj sistemy.
Akramia ŭsiaho, uździejańnie śviatła ŭ načny čas nahružaje vočy: navat u ludziej, jakija śpiać, vizualnyja stymuły ŭsio adno mohuć zapuskać pracesy, što parušajuć klučavyja miechanizmy adnaŭleńnia ŭ arhaniźmie.
Patrebnyja kroki na ŭzroŭni dziaržavy
«Daśledavańni efiektaŭ uździejańnia śviatła ŭ načny čas malujuć tryvožnuju karcinu», — kaža suaŭtarka daśledavańniaŭ Karaliny Dambkoŭskaj, Jeva Šernchamier ź Vieny. Na jaje dumku, navukoŭcam treba sfarmulavać vartyja davieru rekamiendacyi pa vykarystańni vonkavaha aśviatleńnia ŭ načny čas i pierakanać palitykaŭ pryniać miery pa źnižeńni śvietłavoha zabrudžvańnia.
Taksama ekśpierty źviartajuć uvahu na nieabchodnaść pravieści dadatkovyja ekałahičnyja daśledavańni, na asnovie jakich možna było b sfarmulavać parady dla prajekciroŭščykaŭ i vytvorcaŭ śviacilniaŭ, kab štučnaje aśviatleńnie było bolš zdarovym i biaśpiečnym.
Čytajcie jašče:
Jak narmalna zasynać i dobra vysypacca: łajfchaki narodnyja i navukovyja
Dziesiać miescaŭ u vannym pakoi, jakija vy, chutčej za ŭsio, prybirajecie niedastatkova dobra
U kolki hadoŭ my dasiahajem maksimumu fizičnych zdolnaściaŭ, a ŭ kolki — razumovych?