Беларускай незалежнай культуры далі 2 мільёны еўра. На што яны пойдуць?
Беларуская рада культуры прадставіла праект ArtPower Belarus, на які Еўрасаюз выдзяліў 2 мільёны еўра. Гэта першы раз, калі беларуская дэмакратычная супольнасць атрымлівае ад ЕС дапамогу на культуру ў такім памеры.
20.12.2022 / 17:30
Прэзентацыя праекта ArtPower Belarus. У сярэдзіне — кіраўнік Беларускай рады культуры Сяргей Будкін, другая справа — распрацоўніца праекта Таццяна Пашавалава
Праект ArtPower Belarus робіць Беларуская рада культуры ў супрацы з Дацкім інстытутам культуры. Датчане забяспечаць празрыстасць праекта, якасную справаздачу па ім і фінансавае кіраванне.
Як будуць размяркоўвацца грошы? Рада культуры абяцае публічна размяшчаць палажэнні конкурсаў, у якіх будзе прапісана, куды, як і ў якой форме падаваць заяўкі на грант. Потым кожны конкурсны праект будзе ацэньвацца не менш як двума незалежнымі экспертамі, якія не належаць да Рады культуры і не звязаныя з тымі, хто падае заяўкі.
Будуць і малыя праекты, і больш вялікія, верхняя мяжа для вялікіх — 60 тысяч еўра. Таксама грошы пойдуць на забеспячэнне пытанняў мабільнасці — падарожжаў творцаў у галіне культуры.
Як расказвае распрацоўшчыца праекта Таццяна Пашавалава, у межах ArtPower Belarus Рада культуры стварае ў Вільні Рэсурсны цэнтр — прастору для камунікацыі. І гэта не ўсё: «Мы таксама плануем правесці курс падрыхтоўкі менеджараў культуры, штогод ажыццяўляць міжнародныя культурніцкія канферэнцыі ды рыхтаваць рэгулярныя аналітычныя справаздачы. Пэўны адсотак ад грошай праекта разлічаны на экстранную дапамогу прадстаўнікам культуры».
Фота: Беларуская рада культуры
ArtPower Belarus разлічаны на 28 месяцаў. Меркавана, першая заяўка на грант з’явіцца ўжо ў студзені, калі паступяць першыя грошы ад Еўрасаюза. Як тлумачыць кіраўнік Беларускай рады культуры Сяргей Будкін, падчас праекта трэба рэалізаваць як мінімум 100 грантаў па мабільнасці і каля 50 праектаў конкурснага плана.
Стваральнікі праекта падкрэсліваюць, што прыдуманы ён як для беларускіх дзеячаў культуры, так і для іх аўдыторыі, і ўдзельнічаць у праекце могуць як творцы, што за мяжой, так і тыя, хто знаходзіцца ўнутры краіны. Пакуль што цяжка разлічыць, якім чынам артысты ўнутры Беларусі змогуць атрымаць гэтыя грошы, але ж галоўнае ў гэтым — чалавечая бяспека. Таццяна Пашавалава разважае: «І для творцаў, і для беларускіх дзеячаў культуры вялікі выклік — знайсці сродкі, магчымасці, каналы, каб беларусы ўнутры Беларусі маглі глядзець, чытаць ці неяк яшчэ атрымаць тое, што робіць беларуская культура».
Пашавалава таксама расказвае падрабязней пра крытэрыі адбору праектаў:
«Пры іншых роўных умовах прыярытэт — тым, хто знаходзіцца ўнутры Беларусі, яшчэ пытанне ў памеры праекта.
5% бюджэту мы можам патраціць на тэрміновыя праекты. Таксама мы можам даваць грошы не толькі на творчы праект, але і на падтрымку арганізацыі, каб яна выжыла: на арэнду памяшкання, бухгалтэрыю і гэтак далей. То-бок крытэрыі ў заяўцы пастаўленыя вельмі шырокія».
У радзе патлумачылі таксама, як будзе ажыццяўляцца кантроль за сродкамі. Яшчэ на этапе падачы заяўкі закладзеныя сродкі на знешнюю ацэнку і аўдыт. Вынікі аўдыту будуць публічныя.
«Еўрапейская камісія кантралюе расходаванне сродкаў некалькімі маніторынгавымі інструментамі. Гэта і маніторынгі падчас рэалізацыі, і пасля завяршэння праекта. Таксама праводзіцца шэраг маніторынгаў ацэнкі ўплыву праектаў».