Зміцер Дашкевіч: Пяць слоў пра любоў
20.07.2017 / 11:41
Сцішыліся жарсці па навязванні «малака» — і я падумаў, што зараз можна без лішніх эмоцый падзяліцца з вамi адным сваім назіраннем.
«Мова яна ў душы, і любоў да Беларусі. І нацыянальная самасвядомасць», — напісала пад адным з маіх пастоў у ФБ ініцыятар заварушкі па (не) навязванні Ганна Бонд. І справа тут зусім не ў Ганне (можа быць, яна вельмі нават добры чалавек, тым больш потым напісала, што за беларускую мову як адзіную дзяржаўную), але ў тым, што ў сучасным свеце больш дэфармаванага слова, чым «каханне», не знайсці — і вось тут уся праблема.
Я крыху раней запінаўся, калі мне казалі, маўялў, «навошта ты кажаш пра веру, бо гэта справа асабістая, яна павінна быць у душы». Але неяк перада мной паўстала такая карціна. Прыходзіць хлопец у сям'ю да сваёй дзяўчыны прасіць у бацькоў яе рукі. Расхвальвае свой бізнэс, дзеліцца планамі на шчаслівае жыццё і перспектывамі. І тут бацька кажа яму: «Усе гэта класна, але ці любіш ты маю дачку так, як я яе люблю?» — «Вы ведаеце, — адказвае жаніх, — любоў, яна ў душы, гэта асабістае».
Менавіта таму псалмовец Давід піша: «Ад паўнаты сэрца гавораць вусны». Калі ты любіш — ты не будзеш маўчаць, ты будзеш казаць, ты нават будзеш крычаць і скакаць ад паўнаты пачуццяў. Апостал Ян, які, як мне здаецца, найбольш поўна выказаў у Новым Запавеце праўдзівы сэнс слова «любоў», піша: «Дзеці мае! Будзем любіць не словам альбо языком, а ўчынкамі і праўдаю »(1 Яна 3:18).
Але ў сучасным свеце чамусьці ўсё больш людзей думаюць, што любоў павінна быць толькі дзесьці там у душы, але ніяк не спавядацца вуснамі і пацвярджацца ўчынкамі.
«Татуся, ты любіш мяне?» — спрабуе дзіця залезці на калені бацькі. «Люблю», — ківае ён, адштурхвае дзіця ўбок і ідзе з суседам у бар. «Мілая, я люблю цябе, выходзь за мяне замуж!» — стаіць на адным калене закаханы хлопец. «І я цябе люблю, але пакуль хачу пабыць свабоднай», — адказвае яна і ўцякае дадому. «Ты любіш Беларусь?» — пытаецца на выпускным адзін захмялелы школьнік другога. «Вельмі люблю, — ківае той, — але жыць трэба валіць у Швейцарыю».
Сябры, хіба гэта не ідыятызм? Але чаму тады мы на поўным сур'ёзе лічым, што можна і любіць беларускую мову, і на ёй адначасова маўчаць? Прыйшоў той час, калі мы павінны ўсвядоміць, што маўчаць нельга! Нельга любіць словам і языком, можна любіць толькі справай!
На жаль, мы ўсе выраслі ў такой ненармальнай краіне, дзе нас вучылі грэбаваць сваім, родным. Так, я памятаю школу — мы практычна ўсе ненавідзелі беларускую мову. І ўжо потым, у 20 з лішнім гадоў, мяне накрыла любоў — я ламаў свае савецкія комплексы і пераходзіў на мову Скарыны і Купалы. Таму ніхто не кажа, што гэта так проста — пачаць размаўляць. Але калі любоў не можа маўчаць, калі любоў нашая патрабуе дзеянняў, то трэба ж пачынаць з чагосьці?!
І я прапаную пачаць проста з некалькіх слоў!
1. Дзякую! — самае галоўнае слова найінтэлігентнейшых беларусаў! Што перашкаджае нам, нават размаўляючы на рускай, дзякаваць кур'еру па дастаўцы ежы, касіру ў банку, афіцыянту ў кавярні і ўсім астатнім — дзякаваць гэтым словам-песняй — дзякую!
2. Калі ласка, няма за што, звяртайцеся! — самае важнае слова гасціннага беларуса! Чаму б нам не замяніць гэтае цяжкае «пожалуйста» меладычным «калі ласка»?!
3. Дзень добры! — ключавое слова Беларусі, бо ўвесь дзённы час, калі ён можа кагосьці павітаць — гэта дзень, працоўны дзень працаголіка-беларуса. Ды і навошта напружвацца з гэтым нагрувашчваннем зычных «здравствуйте», калі мы можам зноў праспяваць песню - «добры дзень»?!
4. Сябар! — самае характэрнае слова прыязнага беларуса. Што перашкаджае нам замяніць усіх таварышаў і прыяцеляў на сяброў?! Але і нават гэты «друг», фрыкатыўнае «г» якога ўсё роўна выдасць вашу нацыянальнасць! Дык ці не лепш адразу сказаць з узнятай галавой: «Гэта мая сяброўка»?!
5. Ну, і нарэшце, ключавое слова сезона — малако! Бо хацеў бы я паглядзець на таго беларуса, які ў краме скажа: «Дайце мне пакет молока»! — няма сярод нас такіх, ня-ма! Усе мы п'ём малако — і яно ўжо з грудзей маці робіць з нас беларусаў!
Рускамоўныя патрыёты Беларусі, нават калі ў вас не будзе магчымасці пайсці далей за гэтыя пяць слоў, то і гэтыя пяць будуць вялікаю праявай вашай любові да мовы і Беларусі. Той сапраўднай любові, якая не можа маўчаць і не мае права бяздзейнічаць.
І хто ведае, можа, той ручаёк любові, які сёння пальецца з вашага нутра, заўтра перарасце ў шырокую, імклівую раку, што на чоўне радасці панясе вас у край рэк і азёр, у краіны нашай агульнай з вамі мары.