Что вы знаете об истории белорусского алкоголя? ТЕСТ

Як называўся беларуска-літвінскі аналаг віскі — якасны збожжавы (як правіла, жытнёвы) дыстылят, вытрыманы ў дубовых бочках?

Крамбамбуля

Не, крамбамбуля — гэта напой з гарэлкі, мёду і спецый. Яго не вытрымлівалі ў бочках.

Акавіта.

Акавіта была прадуктам двайнога ці нават трайнога перагону. Большая частка моцных напояў выкарыстоўвалася для настоек і прыгатавання лекаў.

Старка.

Так, слушна. Гэта гарэлка з чыстага жытнёвага спірту, вытрыманая ў дубовых бочках на працягу 5—10 гадоў. Такое доўгае даспяванне і дало назву напою. Старка, як і сучасны блізкі па тэхналогіі вытрыманаму віскі, з'явілася ў 1820-х гадах.

Жытуха.

Не, такога напою ўвогуле не існавала :)

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

Які акагольны напой лічыцца самым старажытным у гісторыі чалавецтва (не выключаючы і Беларусь)?

Збіцень.

Няправільна. Гістарычна збіцень — увогуле неалкагольны напой. Гэта адвар з зёлак і спецый, у які дадавалі мёд. Дадаваць у яго алкаголь дадумаліся толькі ў постсавецкія часы.

Пітны мёд.

Так. Антраполагі лічаць, што некалі старажытнаму чалавеку ў мёд дзікіх пчол, які ён назбіраў, трапіла вада. Пачалося браджэнне, чалавек паспрабаваў тое, што атрымалася, і адчуў невядомы дагэтуль вясёлы стан. Вось прыкладна так і пачаўся выраб пітнога мёду, а было гэта вельмі-вельмі даўно, ад 9 да 14 тысяч гадоў таму.

Піва.

Няправільна. Піва было другім па старажытнасці ў гісторыі чалавецтва алкагольным напоем. Яго пачалі варыць, ужо калі трывала ўсталявалася сельская гаспадарка. Прыкладна 6—7 тысяч гадоў таму. А самым старым быў пітны мёд, які ўзнік яшчэ ў старажытных збіральнікаў, ад 9 да 14 тысяч гадоў таму.

Брага.

Магчыма, брага (але не дыстылят з яе) — сапраўды даволі старажытны напой, але ён значна саступае піву і асабліва пітному мёду.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

Хто быў першым вялікім аматарам шампанскага ў Беларусі?

Кароль Станіслаў-Аўгуст Панятоўскі.

Апошні кароль Рэчы Паспалітай амаль не ўжываў алкаголю. А тысячы бутэлек шампанскага ў Нясвіж дастаўляліся для патрэб вядомага гарэзы Караля Радзівіла Пане Каханку.

Тадэвуш Касцюшка.

А вось і не. Касцюшка вёў даволі цвярозае жыццё. А тысячы бутэлек шампанскага ў Нясвіж дастаўляліся для патрэб вядомага гарэзы Караля Радзівіла Пане Каханку.

Кастусь Каліноўскі.

А вось і не. Тысячы бутэлек шампанскага ў Нясвіж дастаўляліся для патрэб вядомага гарэзы Караля Радзівіла Пане Каханку.

Караль Радзівіл Пане Каханку.

Так. Тысячы бутэлек шампанскага ў Нясвіж дастаўляліся для патрэб вядомага гарэзы Пане Каханку.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

Якія цэхі майстроў алкагольнай галіны існавалі ў сярэднявечнай і ранне-навачаснай гісторыі Беларусі?

Саладоўнікаў.

Праўда! Цэхі саладоўнікаў існавалі ва ўсіх значных беларускіх гарадах. Самая складаная тэхналагічная аперацыя ў піваварстве — гэта прыгатаванне соладу. Зварыць жа сякое-такое піва з гатовага соладу ўмела кожная хатняя гаспадыня і амаль любы дарослы чалавек.
Таму ў ВКЛ існавалі цэхі прафесійных саладоўнікаў, але не півавараў — што, зрэшты, не спрыяла росту якасці піва, як гэта адбывалася ў Германіі, Чэхіі ці Нідэрландах.

Медавараў.

Не. Самая складаная тэхналагічная аперацыя ў піваварстве — гэта прыгатаванне соладу. Зварыць жа сякое-такое піва з гатовага соладу ўмела кожная хатняя гаспадыня і амаль любы дарослы чалавек. Таму ў ВКЛ існавалі цэхі прафесійных саладоўнікаў, але не півавараў, магчыма, дзе-нідзе ў такія цэхі ўваходзілі і майстры іншых "алкагольных" прафесій.

Півавараў.

Не. Самая складаная тэхналагічная аперацыя ў піваварстве — гэта прыгатаванне соладу. Зварыць жа сякое-такое піва з гатовага соладу ўмела кожная хатняя гаспадыня і амаль любы дарослы чалавек. Таму ў ВКЛ існавалі цэхі прафесійных саладоўнікаў, але не півавараў, магчыма, дзе-нідзе ў такія цэхі ўваходзілі і майстры іншых "алкагольных" прафесій.

Усе пералічаныя вышэй існавалі.

Не. Самая складаная тэхналагічная аперацыя ў піваварстве — гэта прыгатаванне соладу. Зварыць жа сякое-такое піва з гатовага соладу ўмела кожная хатняя гаспадыня і амаль любы дарослы чалавек. Таму ў ВКЛ існавалі цэхі прафесійных саладоўнікаў, але не півавараў, магчыма, дзе-нідзе ў такія цэхі ўваходзілі і майстры іншых "алкагольных" прафесій.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

У XIX стагоддзі склаўся ідэальны вобраз гэтага напою: «Чорны, як наваградскі анёл [на гербе], салодкі, як ковенскі мёд, моцны, як турэцкая пяхота»

Дубняк.

Не, дубняк — гэта пітны (зброджаны) мёд, слабаалкагольны напой, настоены ў дубовых бочках. А гутарка ідзе пра крупнік — традыцыйны моцны напой з гарэлкі, мёду і спецый.

Пітны мёд.

Пітны (зброджаны) мёд, слабаалкагольны напой, настоены ў дубовых бочках. А гутарка ідзе пра крупнік — традыцыйны моцны напой з гарэлкі, мёду і спецый.

Крупнік.

Так, салодкасць крупніку забяспечваў мёд, а мацунак — гарэлка, на аснове якой ён рабіўся.

Пунш.

Не, пунш — гарачы слабаалкагольны кактэйль з фруктамі і спецыямі індыйскага паходжання. А гутарка ідзе пра крупнік — традыцыйны моцны напой з гарэлкі, мёду і спецый.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

У прывілеі якому беларускаму гораду ўпершыню ў ВКЛ згадвалаcя гарэлка?

Берасцю.

Не, Полацку. У прывілеі вялікага князя Аляксандра на магдэбургскае права Полацку ў 1498 годзе запісана: «Теж придаем в моц войтовскую вси горелого вина делатели теж продавцы». Гарэлае віно ў Берасці і нават у Вільні ўпершыню згадваецца на некалькі гадоў пазней.

Полацку.

Так! У прывілеі вялікага князя Аляксандра на магдэбургскае права Полацку ў 1498 годзе запісана: «Теж придаем в моц войтовскую вси горелого вина делатели теж продавцы».

Наваградку.

Не, Полацку. У прывілеі вялікага князя Аляксандра на магдэбургскае права Полацку ў 1498 годзе запісана: «Теж придаем в моц войтовскую вси горелого вина делатели теж продавцы». Гарэлае віно ў Наваградку і нават у Вільні ўпершыню згадваецца на некалькі гадоў пазней.

Горадні

Не, Полацку. У прывілеі вялікага князя Аляксандра на магдэбургскае права Полацку ў 1498 годзе запісана: «Теж придаем в моц войтовскую вси горелого вина делатели теж продавцы». Гарэлае віно ў Горадні і нават у Вільні ўпершыню згадваецца на некалькі гадоў пазней.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

У традыцыйнай шляхецкай гаспадарцы XVII—XIX ст. так называлі чалавека, адказнага за падтрыманне асартыменту алкагольных напояў

Панна аптэчковая

У вялікіх дамах за выраб налівак ды настоек адказвалі асобныя супрацоўнікі, часцей за ўсё жанчыны, прычым часта шляхецкага паходжання. Называлі іх «паннамі аптэчковымі». Усе запасы «аптэчак» тым працавітым паннам належала своечасова папаўняць і быць гатовымі ў любы момант даць справаздачу гаспадарам.

Кухмістр.

Не, кухмістр — гэта галоўны кухар пры двары, а таксама самы вядомы ў свеце рэстаран беларускай кухні.

А за падтрыманне асартыменту алкагольных напояў адказвала аптэчковая панна. Усе запасы «аптэчак» тым працавітым паннам належала своечасова папаўняць і быць гатовымі ў любы момант даць справаздачу гаспадарам.

Ключніца вінная.

Не, ключніца — гэта блізкае паняцце, але ўсё ж з рускай гісторыі. А за падтрыманне асартыменту алкагольных напояў менавіта ў шляхецкіх дамах адказвала аптэчковая панна. Ключніца ж была адказная, каб падрабіцца пад панну аптэчковую.

Лентвойт.

Лентвойт быў намеснікам войта ці старасты пад прывілеем горада. А за падтрыманне асартыменту алкагольных напояў адказвала аптэчковая панна. Усе запасы «аптэчак» тым працавітым паннам належала своечасова папаўняць і быць гатовымі ў любы момант даць справаздачу гаспадарам.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

Як называўся посуд для піцця, пры дапамозе якога на баляваннях гасцей прымушалі піць болей?

Раструхан.

Раструхан — гэта адна з найбольш старых экзатычных пасудзін для пітва. Як правіла, раструханам надавалі форму нейкай жывёлы: каня, аленя, ільва, страуса, арла — і выкарыстоўвалі на надзвычай урачыстых бяседах. Ды і дазволіць іх сабе маглі толькі вельмі багатыя асобы.

Прынука.

Не, бо гэта нават не посуд. Прынука — звычай настойлівага запрашэння, упрошвання, ледзь не прымушэння госця да ежы і пітва.

Куляўка.

Так, куляўка — шкляны ці керамічны келіх без падстаўкі, які немагчыма было паставіць, не выпіўшы папярэдне ўвесь наліты ў яго напой (іначай рэшту давялося б выліць на абрус ці падлогу). Часам куляўкі, прамовіўшы тост і выпіўшы напой, адразу ж дэманстратыўна разбівалі аб падлогу. Гэта рабілася, каб падкрэсліць, што ўрачыстая нагода, у гонар якой пілі, больш ніколі не паўторыцца, а значыць, выпіць з гэтага начыння паўторна — ускосна прынізіць таго, каму хацелі аказаць гонар.

Недаткнёнца.

Не, гэта тое ж, што па-руску «недотрога».

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

Як на Беларусі называлі апошнюю чарку?

Капытковая.

«На адыходзіны капытковую выпіць не шкодзіць. Капытковую да дна!» — так пісаў Рыгор Барадулін пра звычаі роднай Ушаччыны.

А правільныя ўсе тры адказы!

Аглаблёвая.

Яе ўзгадваюць пісьменнікі з розных рэгіёнаў — ад Касцюковічаў да паўночна-заходняй Віленшчыны. А таксама ў песні пра чарку на пасашок.

А правільныя ўсе тры адказы!

Расхадуха.

Такую назву ў сваіх творах пакінулі Анатоль Клышка, Міхась Скобла і Янка Брыль.

А правільныя ўсе тры адказы!

Усе адказы слушныя.

Так! Пра капытковую пісаў Барадулін, пра аглаблёвую спавяў ансамбль «Бяседа», а расхадуху ўзгадвалі Клышка, Скобла і Брыль.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі

Раней не маглі варыць піва круглы год, было ўсяго два сезоны: зімовы і летні. У які месяц варылі «марцовае» піва?

Май.

Не. Раней варылі піва толькі ў два сезоны: зімні і летні. Першы — з верасня па красавік — сканчвалі на Юр'я, што прыпадаў на 23 красавіка. Гэта была апошняя важная нагода зварыць піва са збожжа старога ўраджаю.

Але хмель і солад да красавіка заставаўся не ва ўсіх. Таму масава варылі піва ў сакавіку (март/march). Адсюль і назва.

Кастрычнік

Не. Раней варылі піва толькі ў два сезоны: зімні і летні. Першы — з верасня па красавік — сканчвалі на Юр'я, што прыпадаў на 23 красавіка. Гэта была апошняя важная нагода зварыць піва са збожжа старога ўраджаю.

Але хмель і солад да красавіка заставаўся не ва ўсіх. Таму масава варылі піва ў сакавіку (март/march). Адсюль і назва.

Верасень.

Не. Раней варылі піва толькі ў два сезоны: зімні і летні. Першы — з верасня па красавік — сканчвалі на Юр'я, што прыпадаў на 23 красавіка. Гэта была апошняя важная нагода зварыць піва са збожжа старога ўраджаю.

Але хмель і солад да красавіка заставаўся не ва ўсіх. Таму масава варылі піва ў сакавіку (март/march). Адсюль і назва.

Сакавік.

Так! Раней варылі піва толькі ў два сезоны: зімні і летні. Першы — з верасня па красавік — сканчвалі на Юр'я, што прыпадаў на 23 красавіка. Гэта была апошняя важная нагода зварыць піва са збожжа старога ўраджаю.

Але хмель і солад да красавіка заставаўся не ва ўсіх. Таму масава варылі піва ў сакавіку (март/march). Адсюль і назва.

Далей

Праверыць

Паказаць вынікі