Vusnyja prysudy. Asudžanym pavodle «palityčnych» artykułaŭ nie vydajuć sudovyja dakumienty
U jurydyčnych kołach raskazvajuć, što asudžanym z palityčnych matyvaŭ usio čaściej nie vydajuć kopij sudovych pratakołaŭ i pastanovaŭ, piša «Radyjo Svaboda».
Z kanca kastryčnika biełaruskija ŭłady źmianili taktyku ŭ aśviatleńni maštabu represij, jakija adbyvajucca ŭ krainie paśla padziej žniŭnia 2020 hodu. Źviazanyja ź siłavikami telehram-kanały bolš nie publikujuć tak zvanych «pakajalnych» videa z udziełam zatrymanych apanentaŭ ułady.
U raskładach sudovych pasiedžańniaŭ, jakija možna znajści ŭ ahulnym dostupie, stała značna mienš anonsaŭ spraŭ pavodle palityčna matyvavanych artykułaŭ Kryminalnaha kodeksu i Kodeksu ab administracyjnych pravaparušeńniach.
Jak stała viadoma «Svabodzie», heta nia ŭsie pieramieny, skiravanyja na abmiežavańnie raspaŭsiudu infarmacyi ab represijach. Adrazu niekalki niadaŭna asudžanych raskazali pra składanaści z atrymańniem sudovych dakumentaŭ. Infarmacyju pra toje, što sudy ciapier mohuć nie vydavać «palityčnym» svaje rašeńni, paćviardžajuć i krynicy siarod jurystaŭ, jakija pracujuć u Biełarusi.
Pryciahnuli da adkaznaści «vusna»
Biełaruska Antanina (imia źmienienaje dziela biaśpieki. — RS) raskazała Svabodzie, što na jaje siabroŭku ŭvosień zaviali kryminalnuju spravu za «abrazu» Łukašenki (artykuł 368 Kryminalnaha kodeksu). Spačatku žančyna trapiła ŭ izalatar na niekalki dzion. U vyniku joj pryznačyli mieru strymańnia ŭ formie padpiski ab niavyjeździe. Jak kaža Antanina, jejnaj siabroŭcy pry hetym nie dali na ruki nivodnaha dakumentu. Ni pra toje, što jana była ŭ izalatary časovaha ŭtrymańnia, ni pastanovy ab pryznańni jaje padazravanaj ci abvinavačanaj u kryminalnaj spravie.
«Sama jana nia nadta jurydyčna padkavanaja, na advakata nia maje hrošaj. Vidać, hetym i skarystalisia. Jana nia maje nivodnaj pozvy — śledčy vyklikaje na dopyty praz telefon. Kali paŭstanie pytańnie, što jana maje pieraśled, dyk čym dakazać? Abo jak abskardzić pastanovy?» — aburajecca Antanina.
Alena (imia źmienienaje dziela biaśpieki. — RS) raskazała «Svabodzie», što niadaŭna trapiła ŭ izalatar časovaha ŭtrymańnia za padpiski na «ekstremisckija» resursy. Joj, aproč «sutak», prysudzili štraf, taksama siłaviki kanfiskavali jaje telefon. Alena kaža, što nia maje ni kopii milicejskaha pratakołu, ni pastanovy sudu ab pryciahnieńni da adkaznaści. Ciapier navat kali b jana i chacieła abskardzić pastanovu sudu, to nie zmahła by hetaha zrabić.
«Na rukach maju tolki kvitancyju, što apłaciła štraf. Ale ŭ kvitancyi nia pišacca, što heta mienavita za «ekstremizm» (niama numara artykułu, pavodle jakoha byŭ asudžany čałaviek. — RS), — dadała surazmoŭca.
Siarhiej (imia źmienienaje. — RS) atrymaŭ štraf za padpiski za «ekstremisckija resursy», i taksama ni milicyja, ni sud nie dali jamu kopii pastanovaŭ. Siarhiej dadaŭ, što jon chadziŭ u kancylaryju sudu, sprabavaŭ atrymać papiery.
«Tam spačatku admachvalisia — maŭlaŭ, niama času, prychodźcie zaŭtra. Potym pryniali maju zajavu i praź niekalki dzion addali kopiju pastanovy», — patłumačyŭ Siarhiej.
«Paprasić možna, ale nia fakt, što daduć»
Advakat Maksim (imia źmienienaje dziela biaśpieki. — RS) kaža, što jahonyja klijenty, jakich pryciahvali pavodle «ekstremisckich» artykułach, taksama sutykalisia z adpaviednaj praktykaj. Maksim miarkuje, što takim čynam ludziam adrazajuć mahčymaść abskardzić rašeńnie sudu. Juryst kaža, što ŭ izalatarach «palityčnym» nie dajuć asadak i papiery z toj ža pryčyny — ludziej pazbaŭlajuć mahčymaści składać skarhi. Adzinaje, što skarhu moža napisać advakat, ale nia kožny čałaviek moža da zatrymańnia mieć padpisanuju damovu ź jurystam.
Pavodle nazirańniaŭ Maksima, milicyjanty časam dajuć zatrymanym pad rośpis dakument, dzie śćviardžajecca, što jamu vydali kopiju pratakoła ab zatrymańni. Adnak u realnaści čałaviek jaje nia bačyŭ.
«Paprasić kopiju možna, ale nia fakt, što jaje daduć. Nia kožny zatrymany budzie spračacca i patrabavać niečaha ŭ takoj sytuacyi», — zaznačyŭ Maksim.
Pavodle jurysta, pastanovu sudu varta sprabavać atrymać u sudovaj kancylaryi: hety sposab pakul spracoŭvaje.
«Ułada admoviłasia ad svajho abaviazku abaraniać hramadzian»
Pravaabaronca Leanid Sudalenka kaža, što nia varta šukać zdarovy sens u krainie, dzie piaty hod iduć tatalnyja represii. Jaho samoha asudzili pavodle pracedury «specyjalnaha viadzieńnia» zavočna na 5 hadoŭ kalonii. Pravaabaronca napisaŭ šerah skarhaŭ, zvarotaŭ u orhany i Ministerstva justycyi z metaj atrymać na ruki vyrak, ale paŭsiul atrymaŭ admovu. Na sudzie ŭ Sudalenki była advakatka, jakaja taksama admoviłasia dać svajmu «padabaronnamu» kopiju prysudu.
Leanid Sudalenka nahadaŭ, što pa specyjalnym viadzieńni sudzili ŭžo 120 čałaviek, i nichto ź ich nia viedaje źmiestu vyraku.
«Byli i da 2020 hodu vypadki, kali mahli nia dać na ruki dakumentaŭ. Ale tady ŭ krainie jašče dziejničali pravavyja mechanizmy, možna było pajści ŭ prakuraturu, naprykład. Ciapier źniščana prava, niama zakonu. Kali niešta tyčycca palityki, «ekstremizmu» — zakon nie pracuje. Jašče moža kali siamiejnyja sprečki ci susied z susiedam dzielać zabituju kurycu abo ziamlu. Ci niechta pieravysiŭ chutkaść, to ja dumaju, budzie niejki razhlad, buduć dakumenty na rukach u ludziej, jany zmohuć abskardzić», — vykazaŭsia pravaabaronca.
Pavodle jaho, ułada adkaznaja za toje, kab zabiaśpiečyć pravy ŭ tym liku i tych biełarusaŭ, jakija vyjechali z krainy, ale ž zastalisia jaje hramadzianami. «Ułada na siońnia admoviłasia ad svajho abaviazku abaraniać intaresy hramadzian», — ličyć Leanid Sudalenka.
Łukašenka ŭpieršyniu źjaviŭsia na publicy razam z mamaj Koli19
Kamientary