U Tatarstanie ŭpieršyniu vyjšła tatarskamoŭnaje realici-šou.
Pad impierskim ciskam
Małyja narody Rasii znachodziacca ŭ asabliva składanaj situacyi. Kreml pravodzić palityku moŭna-kulturnaj ŭnifikacyi krainy, u vyniku jakoj abmiažoŭvajecca nacyjanalnaja adukacyja i vyciaśniajucca nacyjanalnyja movy. Hramadska-palityčnaja dziejnaść pad nacyjanalnymi ściahami ciapier amal niemahčymaja.
Adnak takaja palityka, jak pakazvaje praktyka, niaredka pryvodzić da advarotnaha efiektu: jana padšturchoŭvaje niekatoryja narody da bolš aktyŭnaj abarony svajoj tojesnaści. Prykładam moža słužyć kiniematahrafija Jakucii, jakaja pieratvaryłasia ŭ sposab samaśćviardžeńnia i stała fienomienam, ź jakim ličacca i ŭ Maskvie.
Jašče adzin narod, jaki vyłučajecca stojkaściu ŭ abaronie svajoj kultury, — tatary. Biełaruski historyk, jaki pabyvaŭ u Tatarstanie, zaznačyŭ: «Prykład 500-hadovaha adstojvańnia svajho «ja» natchniaje».
Niadaŭna źjaviŭsia jašče adzin prykład takoha adstojvańnia — kreatyŭnaha i adaptavanaha da realij sučasnaści: tatarskamoŭnaje realici-šou.
Pracaŭnica bujnoha pradpryjemstva jedzie ŭ viosku, a traktarystka — u Kazań
Jak paviedamlaje «Riealnoje vriemia», na tatarskim dziaržaŭnym telebačańni źjaviŭsia ŭnikalny prajekt — pieršaje tatarskamoŭnaje realici-šou. Sama nazva duža krasamoŭnaja: «Asyłybyzha kajtu», što značyć «Viartańnie da vytokaŭ».
U šou dźvie žančyny mianiajucca sacyjalnymi rolami: pamočnica dyrektara bujnoha pradpryjemstva na niekalki dzion pierajazdžaje ŭ viosku, a traktarystka-miechanizatarka — ź vioski ŭ stalicu respubliki Kazań.
Farmat šou nahadvaje padobnyja prajekty ŭ inšych krainach, jak, naprykład, «Abmien žonkami» ŭ Rasii ci «Rolnik szuka żony» («Fiermier šukaje žonku») u Polščy.
Adnak hałoŭnaja ideja tut — pakazać, što tradycyi tatarskaha naroda žyvyja i mohuć natchniać sučasnaje pakaleńnie. Prajekt maje metu pakazać važnaść minułaha i nacyjanalnych tradycyj dla žyćcia siońnia.
Respublikanskija ŭłady padtrymali
Ideja prajekta atrymała padtrymku jašče ŭ 2023 hodzie ad Kamisii pry raisie (kiraŭniku respubliki, jaki da kanca 2022 hoda mienavaŭsia «prezidentam») pa zachavańni i raźvićci tatarskaj movy. A hałoŭnych hierainiaŭ šou šukali nie praz kastynh, a siarod znajomych i siabroŭ.
Fota: Skrynšot z sajta Dziaržaŭnaj teleradyjokampanii «Tatarstan» / Riealnoje vriemia
Pa słovach aŭtarki i viadučaj prajekta Elmiry Zalajevaj «Nam było važna, kab udzielnicy byli ščyrymi, jak u žyćci. Heta dazvoliła b hledačam adčuć sapraŭdnaść ich emocyj i hłybiej akunucca ŭ tatarskuju kulturu».
«Dumaju i razmaŭlaju na tatarskaj»
Adnoj z udzielnic stała viadomaja błohierka Huziel Habidulina, jakaja papularyzuje tatarskuju movu. Jana ŭsio žyćcio pražyła ŭ vioscy i dobra viedaje sielskaje žyćcio.
«Spačatku ja bajałasia, što zdymki buduć na ruskaj movie, bo dumaju i razmaŭlaju na tatarskaj. Ale, daviedaŭšysia, što mova budzie rodnaj, ja adrazu pahadziłasia», — pryznałasia Huziel.
Druhoj hierainiaj stała Dynara Nihmatulina, žycharka Kazani, jakaja pracuje pamočnicaj dyrektara na pramysłovym pradpryjemstvie i haduje traich dziaciej.
Hieraini vykonvali zadańni, što pakazvali, jak tradycyi pieraplatajucca z sučasnaściu. Adnym z najbolš cikavych zadańniaŭ było abrać nacyjanalny ŭbor: Huziel dapamahali stylisty, a Dynara šukała jaho ŭ «babulinaj skryni».
Jak zaznačyła Elmira Zalajeva: «My stvarajem budučyniu, hruntujučysia na minułym».
Źniaty videamateryjał byŭ padzieleny na šeść sieryjaŭ, jakija buduć utvarać «pieršy siezon». Vypuski buduć pakazvacca kožnyja vychadnyja na dziaržaŭnym respublikanskim telebačańni «Tatarstan». Pieršaja sieryja vyjšła ŭ subotu 30 listapada.
Maładuju supracoŭnicu «Pielenha» aryštavali za «zakliki da naniasieńnia škody Biełarusi». Joj pahražaje da 12 hadoŭ3
Kamientary