«Jany ŭsie chočuć Saviecki Sajuz, ale pry hetym žyć jak siońnia». Siabar Łukašenki rezka raskrytykavaŭ savieckaje minułaje i jaho restaŭrataraŭ

«Ludzi majho pakaleńnia vyraśli ŭ pieryjad «adlihi» harbačoŭskaj. My byli maładyja ludzi. Kali ja pryjšoŭ u vytvorčaść (kali skončyŭ instytut), litaralna praz 2—3 hady pryjšła «adliha». Pačałasia arenda, arendnyja pradpryjemstvy, małyja pradpryjemstvy, pryvatnyja», — zhadvaje Michaił Huceryjeŭ u intervju jutub-kanału Forbes.

A da hetaha, jak adznačaje aliharch, byŭ «čas šerych ludziej», pry jakim

«zabivali inicyjatyvu, kali ty nie byŭ šerym»

«Ty moh być šerym, śvietła-šerym. Ty moh być šera-karyčnievym. Ty moh być šera-zialonym, ale ty abaviazkova musiŭ być šerym. Kali ty vychodziŭ z hetaj šeraj masy šera-zialonych, šerych ludziej, šera-karyčnievych, čyrvonym stanaviŭsia, ci biełym (kryj boža), ci stanaviŭsia błakitnym (koleram), to ty byŭ vorah hetaj krainy. Ty byŭ vorah hetych ludziej, jakich bolšaść była šerych, [kali] trochi vydzialaŭsia».

«Heta taki čas byŭ. Čas šerych ludziej, jakija trymali [krainu]. Tamu kraina i razvaliłasia», — adznačaje Huceryjeŭ i zhadvaje, što kali ŭ časy pierabudovy ŭ svaje 27 hadoŭ pačaŭ zajmacca vytvorčaściu, na jaho napisali 188 ananimak.

«Na mianie pisali. U Narodny kantrol SSSR, pryjazdžała kamisija, CK KPSS. Pisali ŭsim, kamu tolki nie pisali. Harbačovu pisali. Kamitet narodnaha kantrolu [SSSR]. Miascovy ŭžo stamiŭsia praviarać. Prychodzili kamisii, apytvali ludziej. Jany pisali, što ja złodziej, što ja prajdziśviet, što ja razbazarvaju sacyjalistyčnuju majomaść. ABCHSS [Adździeł pa baraćbie z raskradańniem sacyjalistyčnaj majomaści] heta byli jak dobry dzień».

Pa słovach aliharcha, kali ŭ 1988 hodzie «Harbačoŭ admianiŭ ananimki», jon na radaściach «napiŭsia, prosta da biaspamiactva».

Jon nahadvaje, jakim biednym i biazradasnym było žyćcio ŭ Savieckim Sajuzie: «Było try hatunki, try hatunki kiłbasy i try hatunki harełki», a «kab vyjechać za miažu, treba było vytrymać prynižalnuju praceduru». Huceryjeŭ ličyć prychilnikaŭ adnaŭleńnia SSSR abo nierazumnymi, abo kryvadušnikami. 

«Jany ŭsie chočuć Saviecki Sajuz, ale žyć chočuć jak siońnia. Kab była kaŭbasa. Kab była harełka. Kab było adzieńnie impartnaje. Kab było ŭsio dastupna. Kab možna było vyjechać za miažu, ale kab było jak u Savieckim Sajuzie — ilhoty, datacyi. Razumiejecie? Pijanierskija halštuki. Hetaha ŭžo nie budzie».

Pavialičyć

«I kali vyjechali… Pa roznych pryčynach, pa roznych pryčynach…»

Huceryjeŭ u miakka sfarmulavanych vyrazach acaniŭ situacyju ŭ rasijskaj ekanomicy jak krytyčnuju.

Tak, jon pryznaŭsia, što ŭ aktualnaj situacyi ŭ Rasii jon uvohule ničoha nie nabyvaje. Ciapier jaho kampanii pracujuć prosta nad tym, kab źnizić daŭhavuju nahruzku.

«Pry takich staŭkach niešta nabyvać — heta hłupstva. Pry takich kursavych roźnicach u skačkach kursa — siońnia kurs 85, a praz 3 miesiacy 100 — heta śmiešna niešta kuplać i nabyvać. Usia zadača siońnia, u pieryjad taki — źnižeńnie daŭhavoj nahruzki. (…) Jość ekanamičnyja pieradumovy da taho, kab siońnia ničoha nie nabyvać».

Huceryjeŭ pryznajecca, što jaho budaŭničyja kampanii adčuli deficyt kadraŭ. Jon miž słovaŭ namiakaje, što heta źviazana z vajnoju.

«My heta mocna, jaskrava adčuli na budaŭnictvie. U budaŭničych kampanijach našych. U pryvatnaści ŭ devełapmiencie, budaŭnictvie naftapierapracoŭčych zavodaŭ. U nas pastajanny deficyt [kadraŭ]. Nam davodzicca jeździć navat časam u inšyja krainy šukać zvarščykaŭ, šukać tam ślesaraŭ, tokaraŭ vysokakvalifikavanych».

Aliharch śćviardžaje, što sam adpraŭlaŭ ludziej na pošuki kvalifikavanych kadraŭ i vymušany byŭ u razy padymać zarobak: «Asabista ja adpraŭlaŭ ludziej. Jany damaŭlalisia i pryvozili. Pryjazdžali dla niejkich peŭnych rabot ślesary, mantažniki i zvarščyki. Pryčym davodziłasia im padnimać zarobak i nie ŭ adzin, i nie ŭ dva, i nie ŭ try razy, kab ich pryvieźci».

Huceryjeŭ źviartaje ŭvahu, što hublajecca pierajemnaść vopytu pamiž pakaleńniami, što ŭ budučym budzie ŭpłyvać na jakaść rabot: «Heta vialikaja prablema, jakaja i dalej, i dalej i dalej budzie ŭpłyvać, pryčym vielmi mocna budzie ŭpłyvać na jakaść budaŭnictva, na terminy budaŭnictva, na dośvied. Jon ža empiryčny, jaho treba ž pieradavać. Starejšaje pakaleńnie małodšamu. Heta pavinna być. Tak było zaŭsiody», — adznačaje aliharch i pryvodzić u prykład toje, što ciapier u Biełarusi zamoŭčvajecca: jak savieckija represii razburali ekanomiku.

«U 1944 hodzie, kali vysielili čačencaŭ i inhušaŭ, tam była vializnaja rymarskaja vytvorčaść, vyraby ź mietału, vyraby z kamieniu. I kali vysielili, razasłali ŭ roznyja terytoryi Kazachstana, Sibiry, Kirhizii, Uźbiekistana, ludzi starejšaha pakaleńnia pamierli. A moładź trapiła ŭžo ŭ inšyja terytoryi, u inšyja kultury, nacyjanalnyja.

I kali viarnulisia praz 20 hadoŭ, niemahčyma było adradzić. I tolki ŭ 1985 hodzie była pastanova Saŭmina Čačena-Inhušecii ab adradžeńni narodnych promysłaŭ čačena-inhušskaha naroda. I tolki tady pačynali. Vy razumiejecie, nie było vopytu pieradać starejšamu małodšamu».

Pa słovach Huceryjeva, padobnaja situacyja nazirajecca i ciapier: «Zvarščyki, starejšaje pakaleńnie rychtujuć małodšych, i heta pavinna iści. I kali vyjechali…

Zdavałasia b, zvarščyk. Usie kažuć prahramist, usio kažuć načalnik, usio kažuć juryst. Ale siońnia zvarščyk bolš kaštoŭny, čym juryst i prahramist.

Heta dakładna. Siońnia zvarščyk vysokakvalifikavany ŭ Rasii našmat bolš kaštoŭny i pavažany dla mianie, i patrebien mnie, tamu što ja čałaviek raźvićcia. Ja čałaviek madernizacyi pastajannaj. Ja čałaviek prahresu. Ja ŭvieś čas idu ŭ nahu z časam. Va ŭsim. Pačynajučy ad adzieńnia, dyzajnu i hetak dalej. I kab heta rabić, robiać ža ludzi, a nie hrošy. Hrošy ruchajuć tavarnyja patoki, nu a stvarajuć ludzi.

I hetyja ludzi pavinny być kvalifikavanymi. A ich, na žal, siońnia pa roznych pryčynach, pa roznych pryčynach stała mienš i kvalifikacyja ich vielmi nizkaja», — havoryć jon z prazrystym namiokam na vajnu i masavuju emihracyju.

«Televizar palityzavany. Niecikava hladzieć naviny»

Michaił Huceryjeŭ asudziŭ taksama cenzuru ŭ ŚMI.

«Televizar palityzavany. Niecikava hladzieć naviny. U internecie šmat fejkaŭ, šmat paskudstva, jakaja niapraŭda. I hetamu vieryć? Śmiešna», — narakaje aliharch i zaŭvažaje:

«Uvohule, usio stała śmiešnym. Surjoznych ludziej znajści, ź jakimi surjozna pahavaryć ab surjoznych spravach. Ab budaŭnictvie novaha zavoda ŭ poli, jak my budujem, koštam niekalki miljardaŭ. Ab budaŭnictvie biźnies-centra koštam 200 miljonaŭ dołaraŭ. Nie zastałosia.

Nie zastałosia budaŭnikoŭ, jakija takoje svoječasova jakasna pabudujuć. Nie zastałosia bankiraŭ, jakija mohuć: «Biary hrošy pad 25 [pracentaŭ]». Zahadzia viedaješ, što heta nie addajecca pad 25. Žadaješ — biary. U zastavu davaj.

«My heta bačyli. I znoŭ paŭtarajecca» 

I heta ŭsio robicca śmiešnym. Tamu ŭ hetaj śmiešnaj abstanoŭcy ja nie chaču raźvivacca. U hetaj śmiešnaj abstanoŭcy my źnižajem doŭh. (…) U hetaj abstanoŭcy nijakaha raźvićcia niama.

Dyj nie sadziejničaje siońniašniaja [situacyja]. Kali nie lhatavanyja, to vy ničoha nie možacie pabudavać. Prablemy z čyhunkaj, prablemy ź pieravozkami, prablemy štodzień».

U intervju Huceryjeŭ krytykuje płany pryniaćcia novych zabaranialnych i abmiežavalnych zakonaŭ i vyciskańnie ludziej za miažu represijami:

«Šmat zakonaŭ jość, jakija abaraniajuć tuju častku nasielnictva, jakaja maje patrebu. Ale zabaraniać, nie puskać, my ŭžo heta bačyli, heta pryviadzie da stahnacyi, heta pryviadzie da adtoku nasielnictva dumajučaha, myślačaha.

Kali my zaraz pačniom dalej «zamiežny ahient».

Šmat vyjechała vielmi talenavitych ludziej. (…) Šmat charošych, talenavitych chłopcaŭ i dziaŭčat. Ale ich čamuści vyhaniajuć, vyciskajuć. Užo paŭtareńnie vopytu. My heta bačyli pa savieckich hadach. I znoŭ paŭtarajecca».

• 20
• 0
• 3
• 1
• 0
• 1
• 0
• 0