Vučonyja vyjavili adzin z mahčymych šlachoŭ zapavolvańnia stareńnia
Praciahłaść žyćcia i pačatak stareńnia zaležać ad niaznačnych źmien u DNK, jakija nakoplivajucca z hadami.
Vučonyja z Univiersiteta Etvioša Łoranda ŭ Vienhryi dabilisia istotnaha praryvu ŭ razhadcy malekularnych miechanizmaŭ stareńnia. Pra svaje pośpiechi jany raskazali ŭ International Journal of Molecular Sciences.
Daśledčyki źviarnuli ŭvahu na miechanizm źmien u DNK mitachondryj, jakija časta nazyvajuć «elektrastancyjami kletak» z-za taho, što jany vypracoŭvajuć enierhiju, nieabchodnuju dla roznych bijachimičnych pracesaŭ.
Ličycca, što mitachondryi niekali byli asobnymi arhanizmami, jakich u pracesie evalucyi pahłynuŭ prodak sučasnych kletak. Jany zachavali svaju DNK, jakaja adroźnivajecca ad DNK jadra kletki, što dazvalaje im sintezavać niekatoryja sa svaich białkoŭ samastojna.
Mitachandryjalnaja DNK adyhryvaje klučavuju rolu ŭ raźvićci i žyćci arhanizma i pieradajecca vyklučna pa maciarynskaj linii.
Adnym ź pieršasnych miechanizmaŭ stareńnia na hiennym uzroŭni źjaŭlajucca epihienietyčnyja alteracyi, pry jakich adbyvajucca źmieny ŭ aktyŭnaści hienaŭ (kletka ich uklučaje ci vyklučaje), ale sama paśladoŭnaść DNK nie parušajecca. Adnym ź miechanizmaŭ, jaki zapuskaje źmieny aktyŭnaści hienaŭ, źjaŭlajecca ŭździejańnie źniešnich malekularnych mietak, jakija ŭstanaŭlivajucca pavierch DNK.
Vienhierskija vučonyja vyjavili adnu z takich mietak — N6-mietyładenin (6mA), jaki pastupova nazapašvajecca ŭ DNK mitachondryj pa miery stareńnia arhanizmu. Hety praces nazirajecca ŭ roznych vidaŭ, uklučajučy niematodu Caenorhabditis elegans, pładovuju muchu Drosophila melanogaster i sabak, što dazvalaje dapuścić jaho ahulnaść dla ŭsich žyvioł.
Aŭtary daśledavańnia nazyvajuć hety miechanizm «mitachandryjalnym epihienietyčnym hadzińnikam», jaki cikaje z roznaj chutkaściu ŭ zaležnaści ad praciahłaści žyćcia.
Vučonyja raspracavali sposab vymiareńnia 6mA u DNK mitachondryj i praviali daśledavańnie nad kruhłymi čarviakami C. elegans.
Dziakujučy hiennaj inžynieryi ŭ čarviakoŭ atrymałasia źmienšyć udvaja chutkaść nakapleńnia N6-mietyładeninu. U vyniku ich praciahłaść žyćcia pavialičyłasia ŭ dva razy. Cikava, što tyja ž fiermienty, jakija kantralujuć nazapašvańnie 6mA ŭ mitachandryjalnaj DNK, udzielničajuć i ŭ madyfikacyi DNK jadra.
Pa słovach aŭtaraŭ, vyniki ich daśledavańnia adkryvajuć novyja mahčymaści dla razumieńnia i patencyjnaha ŭmiašańnia ŭ praces stareńnia.
Akramia hetaha, novy mietad vyznačeńnia 6mA u DNK mitachondryj prakładaje šlach da budučych daśledavańniaŭ taho, jak faktary navakolnaha asiarodździa, dyjeta, fizičnaja aktyŭnaść, farmakałahičnyja ŭmiašalnictvy ŭpłyvajuć na chutkaść nakapleńnia N6-mietyładeninu.
Heta ŭ vyniku dazvolić raspracavać novyja stratehii sadziejničańnia bolš zdarovamu stareńniu i patencyjnamu pavieličeńniu praciahłaści žyćcia.
Kamientary