Jakija prahramy daručyli vykanać u kosmasie pieršaj biełaruskaj žančynie-kasmanaŭtu
Pieršaja žančyna-kasmanaŭt ź Biełarusi Maryna Vasileŭskaja realizuje na Mižnarodnaj kaśmičnaj stancyi siem prajektaŭ — dva adukacyjnyja i piać navukovych, paviedamiŭ načalnik upraŭleńnia aerakaśmičnaj dziejnaści aparata biełaruskaj Nacyjanalnaj akademii navuk Piotr Viciaź.
Start karabla «Sajuz MS-25» namiečany z Bajkanura na siońnia, 21 sakavika, u 16:21 (pa minskim časie). U składzie ekipaža, akramia Vasileŭskaj, kasmanaŭt Aleh Navicki i astranaŭt NASA Trejsi Dajsan.
Jak raskazaŭ pradstaŭnik akademii navuk, jany zacikaŭleny ŭ praviadzieńni navukovych ekśpierymientaŭ i daśledavańniaŭ u kosmasie. Na MKS jość śpiecmodul «Navuka», dzie možna pravodzić daśledavańni. Tam, pavodle jaho słoŭ, ustanoŭleny i biełaruskija prybory, piša «Sputnik».
U čym sutnaść prajektaŭ
Dva prajekty — hramadska-adukacyjnyja. U pryvatnaści, padčas palotu miarkujucca kantakty i znosiny kasmanaŭtaŭ z arbity sa školnikami i studentami. «Takija znosiny buduć karysnymi dla dziaciej, daduć mahčymaść pryciahnuć moładź da atrymańnia novych viedaŭ, da zaniatku navukaj i kosmasam», — rastłumačyŭ jon.
Astatnija piać prajektaŭ buduć navukovymi.
Tak, NAN pastaviła pierad Vasileŭskaj zadaču źniać peŭnyja ŭčastki ziamli Biełarusi, kab u akademii mahli supastavić vyniki, zdymki sa stancyi, sa spadarožnika dystancyjnaha zandavańnia Ziamli, z samalota, bieśpiłotnika i naziemnuju infarmacyju. Jak rastłumačyŭ Viciaź, heta daść mahčymaść praanalizavać źmianieńni, jakija adbyvajucca, i bolš dakładna apracoŭvać infarmacyju.
Jašče adno zadańnie tyčycca mikrabijałohii, vyvučeńnia bakteryj, ich upłyvu ŭ kosmasie na ludziej, materyjały, optyku i radyjoelektroniku, a taksama źmieny mikrabijoma čałavieka ŭ kosmasie i pa viartańni z palotu.
Taksama płanujecca vyvučyć źmianieńnie ŭłaścivaściaŭ łaktafierynu ŭ kaśmičnych umovach. Akramia taho, jość daśledavańnie, jakoje spłanavana instytutam fizijałohii, — jano datyčycca analizu stanu čałavieka ŭ kosmasie.
Jašče adno daśledavańnie spatrebicca instytutu miasamałočnaj pramysłovaści dla vyvučeńnia ŭpłyvu niekatorych praduktaŭ na arhanizm.
Stanie pieršaj biełaruskaj u kosmasie
Vasileŭskaja pavinna stać pieršaj u historyi niezaležnaj Biełarusi žančynaj, jakaja stała ŭdzielnicaj kaśmičnaha palotu.
Maryna Vasileŭskaja naradziłasia 14 vieraśnia 1990 hoda ŭ Miensku. Jana skončyła škołu numar 151. Z 2017 hoda pracavała bortpravadnicaj-instruktaram avijakampanii «Biełavija».
Rašeńnie ab tym, što pradstaŭnik Biełarusi adpravicca ŭ kosmas na rasijskim karabli, było pryniata pa prośbie Łukašenki ŭ Pucina. U śniežni 2022 hoda, ź niekalkich tysiač pretendentaŭ abrali šeść čałaviek. Jany nakiravalisia ŭ rasijski Centr padrychtoŭki kasmanaŭtaŭ, dzie prajšoŭ užo finalny etap.
U mai 2023 hoda vyrašyli, što asnoŭnym kasmanaŭtam budzie bortpravadnik «Biełavija» Maryna Vasileŭskaja, a jaje dubloram — dziciačy chirurh Anastasija Lankova.
Zapusk karabla budzie pryśviečany 90-hodździu z dnia naradžeńnia pieršaha kasmanaŭta Juryja Haharyna.
Dla Navickaha, jaki taksama ŭradženiec Biełarusi, hety kaśmičny palot stanie čaćviortym. U sumie jon pravioŭ na MKS 531 sutki i 23 hadziny, ździejśniŭ 3 vychady ŭ adkryty kosmas.
Dla Dajsan hety palot stanie trecim. Na siońniašni dzień jana praviała na MKS 189 sutak i 23 hadziny, try razy vychodziła ŭ adkryty kosmas.
Vasileŭskaja i Navicki praviaduć u kosmasie 12 dzion.
KDB vypadkova vydaŭ dvuch supracoŭnikaŭ, adkaznych za stvareńnie śpisa «terarystaŭ»22
Kamientary