Mierkavańni11

«Heta nie pra pakarańnie, a pra zapužvańnie». Navošta patrebny damokłaŭ mieč ekstremizmu?

Abapirajučysia na statystyčnyja źviestki, sacyjołah Hienadź Koršunaŭ ŭ Centry novych idej analizuje, jak u sučasnych biełaruskich umovach funkcyjanuje taki nieadjemny składnik dziaržaŭnych represij, jak Respublikanski śpis ekstremisckich materyjałaŭ.

Tolki što zaviaršyŭsia fars sa smažankami, samadziejnaściu na pustych učastkach i daterminovym hałasavańniem, jaŭka na jakim u dva razy pieravysiła pakaźnik asnoŭnaha dnia «niedavybaraŭ». Paśla hetaj śpiecyjalnaj sacyjalna-palityčnaj apieracyi kraina ciapier viartajecca na stacyjanarnuju arbitu z usimi spadarožnymi atrybutami.

Tak, naprykład, dziaŭčynu zatrymali za videa z vybarčaha ŭčastka, vuličnaha muzyku — za toje, što nasupierak usiamu hraŭ «Razbury turmy mury»… Pieršaj «šyjuć» pierasyłku videa ekstremisckamu resursu, druhomu — raspaŭsiud ekstremisckich materyjałaŭ.

Kraina ekstremistaŭ — jana takaja, ekstremizm za kožnym kustom. Paśla 2020 hoda i asabliva paśla 2021-ha hetym užo nikoha nie ździviš, bo ŭ Biełarusi amal usie majuć datyčnaść da ekstremizmu, navat kali jany sami pra heta i nie zdahadvajucca.

Takoje mahčyma praz toje, što ekstremizm staŭ novaj normaj biełaruskaha žyćcia. Dakładniej — abvinavačvańni ŭ im, bo atrymać prysud za tuju ci inšuju datyčnaść da ekstremizmu siońnia možna ŭ dva mihi. Režym u Biełarusi nastolki volna vykarystoŭvaje antyekstremisckaje i kontrterarystyčnaje zakanadaŭstva, što patrapić pad pieraśled pa kankretnym artykule moža faktyčna kožny.

Voźmiem, naprykład, samy niepradkazalny varyjant — «raspaŭsiud ekstremisckich materyjałaŭ», za jaki ŭ Biełarusi praduhledžanaja pakul tolki administratyŭnaja adkaznaść (štraf ci aryšt na sutki).

Varyjant niepradkazalny, bo paśla 2020 hoda kolkaść ekstremisckich materyjałaŭ u Biełarusi raście amal pa ekspaniencie. Sam śpis ekstremisckich materyjałaŭ papaŭniajecca niekalki razoŭ na miesiac, i, zrazumieła, nichto rehularna nie adsočvaje jaho aktualizacyju, kab adpisacca ad adpaviednych resursaŭ.

Dy i prostaja adpiska ad «ekstremisckich materyjałaŭ» nie zvalniaje ad pahrozy pieraśledu. Adkaznaść za raspaŭsiud infarmacyi z krynic, uniesienych u śpis ekstremisckich, maje zvarotnuju siłu biez abmiežavańniaŭ pavodle terminu daŭniny. Heta značyć, što ŭ 2024 hodzie čałaviek moža stać, da prykładu, ekstremistam praz łajk, pastaŭleny ŭ 2020 hodzie, ci praź pierapost, zrobleny, skažam, u 2009-m.

Pazbavicca ŭsich suviaziaŭ (padpisak, łajkaŭ, pierapostaŭ i h. d.) z tym, što biełaruskija sudy pryznali ekstremisckimi materyjałami, naŭrad ci mahčyma.

Na druhuju pałovu lutaha 2024 hoda ŭ śpisie ekstremisckich materyjałaŭ byli ŭžo 920 resursaŭ. Absalutnaja bolšaść ź ich — 847 — źjavilisia paśla 2020 hoda. Heta vynik bolš za 2100 sudovych pasiedžańniaŭ ad pačatku 2021-ha da lutaha 2024-ha, ciaham jakich ekstremisckimi było pryznana amal 4000 telehram-kanałaŭ i čataŭ, staronak u sacyjalnych sietkach, muzyčnych kampazicyj i sajtaŭ u internecie.

Darečy, na hrafikach bačna, što pieršy ŭsplosk «baraćby z ekstremizmam» adbyŭsia nie paśla 2020 hoda ŭ Biełarusi, a paśla padziej 2014 hoda va Ukrainie. Kaniešnie, maštaby nieparaŭnalnyja, ale vidavočna, što pakrysie miechanika adpracoŭvałasia jašče tady.

Takim čynam, ciapier u śpisie bolš za 4700 krynic. I što z hetym rabić, kali čałaviek žyvie ŭ Biełarusi ci čas ad času pierakročvaje biełaruskuju miažu?

Adkaz niepasredna na hetaje pytańnie lepš pakinuć śpiecyjalistam, tym bolš što varyjanty jość — ad partyzanskaha «Telehrama» da pieryjadyčnych čystak telefona. Adnak uvahi patrabuje nastupnaje:

— pa-pieršaje, padajecca małavierahodnym, što roznaha kštałtu praviaralniki trymajuć u hałavie amal 5 tysiač pazicyj ekstremisckaha śpisu.

Jany, chutčej, mohuć reahavać na klučavyja słovy typu: «…dla žyćcia», «…za pieramieny», «97%», «Łuka», «prafsajuz», «pratest» i navat prosta «Biełaruś». Prynamsi da takich vysnoŭ možna pryjści, analizujučy toje, što sudy adnosiać da ekstremisckich materyjałaŭ;

— pa-druhoje, navat sami sudovyja słužboŭcy nie vielmi ŭvažliva adsočvajuć toje, što traplaje ŭ śpis ekstremisckich materyjałaŭ, naprykład, ad kaleh ź inšych abłaściej. U vyniku adnaja i taja ž krynica, telehram-čat ci instahram-staronka mohuć niekalki razoŭ traplać u «ekstremisty».

Cikava, što kali da 2018-2019 hadoŭ raboty pa ŭparadkavańni śpisu pravodzilisia (heta bačna ŭ pieranosach infarmacyi ab roznych sudovych pasiadžeńniach u adnu jačejku pobač z adpaviednym «ekstremisckim materyjałam»), to ciapier sudy prosta «honiać vał», nie zvažajučy ni na što, u tym liku i na paradak;

— pa-treciaje, voś hetaja ŭstanoŭka «hnać vał» stvaraje situacyju, kali važna nie toje, što ŭklučana ŭ śpis, a kolki. Treba ŭrazić pamierami i maštabami, to-bok prymusić ludziej dumać, što patencyjna ekstremisckaje — usio; što lepiej adpisacca ad usiaho staroha i nie padpisvacca na ništo novaje. A raptam jano ŭžo ekstremisckaje? Ci chutka stanie takim?

U vyniku možna kazać, što ŭ Biełarusi baraćba z ekstremizmam — prynamsi, u varyjancie śpisa ekstremisckich materyjałaŭ — heta, chutčej, nie pra pakarańnie, a pra zapužvańnie.

Kamientary1

  • ..
    28.02.2024
    i navat prosta «Biełaruś»
    😯

Pabačyŭšy vajnu, nie viedaŭ, jak žyć dalej. Manałoh biełaruski, jakaja pieražyła suicyd muža2

Zdaroŭjejak dapamahčy tym, u kaho pajšoŭ blizki?2

Pabačyŭšy vajnu, nie viedaŭ, jak žyć dalej. Manałoh biełaruski, jakaja pieražyła suicyd muža

Usie naviny →
Usie naviny

Asudžanamu na 20 hadoŭ anarchistu dadali jašče dva hady

Vierasień znoŭ staŭ rekordnym pa śpiocy. Pahladzieli, nakolki paciapleła ŭ Biełarusi za apošnija 25 hadoŭ3

Pucin faktyčna zaprasiŭ Łukašenku na svoj dzień narodzinaŭ5

Aryna Sabalenka vylecieła z turniru ŭ Piekinie4

U minskich kvaterach stali ŭklučać aciapleńnie

Łukašenka zajaviŭ, što ŭ Biełarusi treba pastavić pomnik karovie13

Futbalista, jaki prałamaŭ nahoj patryjatyčny baner, dyskvalifikavali na adnu hulniu

Ceśler raskazaŭ, čym admietny jaho boršč10

Bažena Jaremič pachvaliłasia, što Nacyjanalnaja škoła pryhažości vučyć budučych nastaŭnikaŭ stylu1

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Pabačyŭšy vajnu, nie viedaŭ, jak žyć dalej. Manałoh biełaruski, jakaja pieražyła suicyd muža2

Zdaroŭjejak dapamahčy tym, u kaho pajšoŭ blizki?2

Pabačyŭšy vajnu, nie viedaŭ, jak žyć dalej. Manałoh biełaruski, jakaja pieražyła suicyd muža

Hałoŭnaje
Usie naviny →