Hramadstva22

Halucynacyi, dumki pra suicyd. Ekśpierty raskazali, što adbyvajecca ź biełaruskimi palitviaźniami ŭ ŠIZA

«Turmoj u turmie» pravaabaroncy nazyvajuć štrafnyja izalatary (ŠIZA), karcary i pamiaškańni kamiernaha typu (PKT), jakija stali častkaj turemnaj sistemy Biełarusi. Ci mahčyma vypravić stanovišča, abmierkavali pravaabaroncy i ekśpierty z abjadnańnia «Lekary za praŭdu i spraviadlivaść», piša «Svaboda». 

 Razbureńnie psychiki

Psycholah Volha Vialička na padstavie vyvučeńnia 120 spravaŭ palitviaźniaŭ i asabistych razmoŭ z 37 byłymi viaźniami praanalizavała ŭpłyŭ ŠIZA na psychiku i stan zdaroŭja čałavieka. Pavodle daśledčycy, 91% aryštantaŭ adčuvali tryvožnaść i nervovaść, 41% bačyli halucynacyi, šmat chto jak pra adzinaje vyjście z ŠIZA dumaŭ ab sprobie suicydu.

Psycholah Volha Vialička

Psycholah Volha Vialička

Dośvied doŭhaha znachodžańnia ŭ adzinočnaj kamery niepaźbiežna adbivajecca na dalejšym psychičnym zdaroŭi čałavieka, a taksama na jahonych kahnityŭnych zdolnaściach, miarkuje Volha Vialička. Voś tolki nievialikaja častka «dumak i pieražyvańniaŭ» aryštantaŭ ŠIZA, jakija pryviała ekspertka:

  • 1-3 dzień. Adbyvajecca ŭśviedamleńnie miesca, źjaŭlajecca karusel dumak: «A navošta heta ŭsio, za što heta mnie?»

  • 3-5 dzień. Dumki skančajucca, i heta žachlivaje adkryćcio. Prychodzić adčuvańnie, što pačynaješ varjacieć. Achoplivaje hnieŭ. Reakcyi paharšajucca ad fizyčnaj stomlenaści, prablem sa snom, pakut ad choładu.

  • 6-7 dzień. Pačućcio izalavanaści abvastrajecca. Čałaviek znachodzić sabie istotu, ź jakoj moža pahavaryć. Prykładam, pavuka. Ci prydumlaje kaho dla dyjalohu. Psychična mocnyja ludzi składajuć hrafik taho, čym siabie zaniać, i ŭ hetym znachodziać padtrymku. Ale vyprabavańni nie zakančvajucca. Napieradzie jašče šmat žachlivaha«, — papiaredžvaje psycholah.

Volha Vialička adznačaje, što psychalahičnyja nastupstvy doŭhaha znachodžańnia ŭ ŠIZA dla mužčyn i žančyn adroźnivajucca. A voś što da fizijalahičnych nastupstvaŭ, tut šmat ahulnaha.

«Biessań, boli ŭ sustavach, paharšeńnie zroku, drenny apetyt, strata vahi, časta dyjareja, apatyja i słabaść, dryhotka, tryvałaje adčuvańnie choładu», — pieraličaje ahulnyja nastupstvy Volha Vialička. Pavodle lekarki, u bolšaści jaje surazmoŭcaŭ abodvuch pałoŭ mienavita pačućcio choładu zastałosia asnoŭnym uspaminam pra ŠIZA.

Što raskazali śviedki-siadzielcy

ŠIZA — prablemnaja terytoryja ŭ kalonijach nia tolki paśla 2020 hodu, prosta na hetuju temu źjaviłasia bolš śviedčańniaŭ, miarkujuć pravaabaroncy. Ich vysnovy paćvierdzili praź videasuviaź udzielniki kanferencyi, byłyja viaźni Dźmitry Dziehciaroŭ i Hanna Višniak.

Dźmitry Dziehciaroŭ adbyvaŭ pakarańnie ŭ mahiloŭskaj kalonii № 15 u kancy 2010-ch. Ahułam były viazień pravieŭ u ŠIZA 90 dzion. Voś jak Dźmitry apisaŭ tahačasnyja ŭmovy ŭ ŠIZA, pryčyny, ź jakich tudy možna było trapić, i lačeńnie tam chvorych. Heta mała čym adroźnivajecca ad taho, što raskazvajuć pra ŠIZA palitviaźni pačatku 2020-ch, pryznaje jon.

«Spali na padłozie, prycisnuŭšysia adzin da druhoha, hetak było choładna. Zimoj batarei amal nia hreli, a ŭ mižsezońnie byli ledź ciopłyja. Trapić u ŠIZA možna było za što zaŭhodna. Dla achoŭnikaŭ nieachajny vonkavy vyhlad — heta niezašpileny huzik ci biełaja futbołka pad robaj. Za heta atrymaŭ dva razy zapar ŠIZA, a potym PKT. A niekatorym paśla hetaha pavodle 411-ha artykułu dajuć jašče hod kalonii. Ja na dva dni vyjšaŭ u PKT — i znoŭ trapiŭ u ŠIZA na 60 dzion. Tudy mohuć źmiaścić z čaćviortaj stadyjaj VIČ albo z adkrytaj formaj suchotaŭ. Za čas ŠIZA straciŭ 25 kilahramaŭ vahi, pazbaviŭsia 2 zuboŭ. Vitaminaŭ tam niama, tamu na vychadzie tvar byŭ bieły, jak śnieh.

Praviaralniki na skarhi nie reahujuć. Pisaŭ skarhi prakuroru, ale paśla mianie vyklikali da načalnika i znoŭ karali», — uspaminaŭ Dźmitry Dziehciaroŭ.

Byłaja palitźniavolenaja Hanna Višniak kaža, što za 2,5 hoda za kratami mieła 16 spahnańniaŭ, u tym liku niekalki terminaŭ u ŠIZA. Pavodle Hanny, asnoŭnaj pryčynaj spahnańniaŭ było toje, što jana nie pryznavała siabie vinavataj.

«Vyklikajuć na kamisiju, a tam spačatku musiš pramaŭlać rapart. Ja ž siabie vinavataj nie ličyła, tamu i kazała ŭ raparcie, što niezakonna asudžanaja. Paśla hetaha mnie znoŭ davali ŠIZA. Zachodžu ŭ kameru izalataru, a tam žudasny smurod, vilhać, choład. U mianie pačalisia mocnyja boli ŭ nyrcy. Adsiadzieła 28 dzion, mianie vynieśli adtul na rukach u lakarniu. Kali ja pasprabavała zapisać uspaminy pra heta ŭ sšytak, kab pieradać potym advakatu, sšytak zabrali», — raskazvaje Hanna Višniak pra čas u žanočaj kalonii № 4.

Aleh Daraškievič z arhanizacyi «Lekary za praŭdu i spraviadlivaść» praanalizavaŭ zakanadaŭčyja normy, pavodle jakich u ŠIZA musiać zabiaśpiečyć harantavanaje kanstytucyjaj prava asudžanych na zachavańnie zdaroŭja. Vysnovy ŭ byłoha mienskaha lekara prostyja: kali ŭłady takuju metu i staviać, dyk materyjalnymi resursami i kadrami jaje dasiahnieńnia nie zabiaśpiečvajuć. Vosieńniu 2020 hodu były palitviazień Aleh Daraškievič sam apynuŭsia za kratami i źviedaŭ heta na sabie.

«Lekaŭ nie chapała, čałaviečaha staŭleńnia taksama. Tolki achoŭniki stałaha vieku stavilisia da nas bolš-mienš. U kamery byŭ čałaviek z hipertanijaj, dyk jamu prynosili preparaty. A voś maładyja «viertuchai» kazali z cynizmam: «Chaj mama tabie prynosić leki» ci «začyniaje fortku». I pakidali fortku adčynienaj, kab nas marozić», — raskazaŭ Aleh Daraškievič.

Były palitviazień i pravaabaronca Leanid Sudalenka vykłaŭ svaju historyju znosin z medykami kalonii № 3 u Viciebsku, dzie jon adbyvaŭ pryznačanaje sudom Homli pakarańnie. Sudalenka chvory na cukrycu. Za čas u kalonii, a heta amal dva hady, u jaho tolki adzin raz pamierali ŭzrovień cukru ŭ kryvi. I ŭ ŠIZA jaho kinuli, nasupierak zakonu, biaz zhody turemnaha lekara, śćviardžaje pravaabaronca.

Leanid Sudalenka

Potym Sudalenka skardziŭsia ŭ prakuraturu, ale atrymaŭ, jak jon ličyć, niepraŭdzivy adkaz.

«Nibyta ŭ dakumentach znajšoŭsia podpis lekara, jaki mianie ahladaŭ. A hetaha dakładna nie było», — kaža były palitviazień.

Jak vyhladajuć izalatary ŭ Biełarusi, a jak — u zachodnich krainach

Vystupoŭcy ahučyli źviestki pra penitencyjarnyja systemy eŭrapiejskich krainaŭ. Kali ŭ Biełarusi bolšaść źniavolenych trymajuć u kalonijach z budynkami kazarmiennaha typu, dyk eŭrapiejskaja penitencyjarnaja systema — heta turmy z dastatkova ŭtulnymi kamerami, vialikimi placoŭkami dla prahułak i zaniatkaŭ sportam, raźvitaj infrastrukturaj. Izalatary dla parušalnikaŭ paradku tam taksama jość, ale pakaranych nichto nie pazbaŭlaje paścielnaj bializny i nie katuje choładam. I nakiravać u toj izalatar mohuć tolki za sapraŭdnaje parušeńnie. Prykładam, u Švecyi — za admovu pracavać albo za ŭžyvańnie alkaholu.

U Biełarusi ŠIZA jak pakarańnie za parušeńnie ŭnutranaha paradku praduhledžana Kryminalna-vykanaŭčym kodeksam. U artykule 114 (punkt 1) hetaha kodeksu pieraličana, čaho dakładna nia musić być u asudžanaha, jakoha źmiaścili ŭ ŠIZA: spatkańniaŭ sa svajakami, listoŭ, knih, prahułak i navat paścielnaj bializny.

Pravaabaroncy ličać, što mienavita z hetaha pačynajecca toje, što možna ličyć uzakonienym katavańniem praz ŠIZA. Bo asudžanaha, jaki ŭžo pazbaŭleny voli, pazbaŭlajuć minimalnaha naboru žyćciovych patrebaŭ, jakija jašče zastavaŭsia ŭ jaho ŭ kalonii. Da taho ž jaho čakajuć vyprabavańnie choładam i izalacyjaj, što ŭvohule nie abhruntavana zakonam.

U ŠIZA za niezašpileny huzik

Pravaabaronca ź «Viasny» Pavał Sapiełka praanalizavaŭ adpaviednaść mižnarodnym normam biełaruskich zakonaŭ, pastanoŭ MUS i praviłaŭ, jakija dziejničajuć u viaźnicach, i zrabiŭ adnaznačnuju vysnovu: hetyja normy ŭ halinie pakarańnia źniavolenych nie adpaviadajuć mižnarodnym standartam.

Juryst spasłaŭsia na tak zvanyja «Praviły Nelsana Mandeły» — padrychtavany AAN śpis zachadaŭ, jakija možna ŭžyvać dla zabiaśpiačeńnia paradku ŭ viaźnicach, a što ŭžyvać kateharyčna zabaroniena.

Pavodle ich, niezašpileny huzik ci pył na palicy, što vielmi časta stanovicca pryčynaj pakarańnia ŭ Biełarusi, nia mohuć być padstavaj dla izalacyi, tym bolš na termin zvyš 10 dzion. Miž tym heta ŭ biełaruskich kalonijach i turmach adbyvajecca paŭsiudna, zaznačaje Pavał Sapiełka.

Pavał Sapiełka prapanavaŭ svoj śpis z 11 peŭnych zachadaŭ vypraŭleńnia stanovišča, siarod jakich raśśledavańnie viadomych vypadkaŭ katavańniaŭ umovami ŭ ŠIZA i pryciahnieńnia vinavatych da adkaznaści. «Śpis Paŭła Sapiełki» možna budzie znajści na sajcie https:// doktorsby.com/ u materyjałach kanferencyi, jak i prapanovy inšych ekspertaŭ.

Novy zakon ab turmach

Usiaho na kanferencyi prahučali šeść hruntoŭnych dakładaŭ ab roznych aspektach pakarańnia źniavolenych u penitencyjarnaj systemie Biełarusi. Kožny z ekspertaŭ vykłaŭ svaje rekamendacyi dla budučaha refarmavańnia systemy. Siarod ich pryviadzieńnie isnych zakonaŭ u adpaviednaść ź mižnarodnymi normami, rehularny manitorynh i inspekcyja miescaŭ pazbaŭleńnia voli niezaležnymi kamisijami i pravaabaroncami, navučańnie persanału, strohaja adkaznaść pierad zakonam za parušeńni pravoŭ viaźniaŭ. Prahučała i prapanova padrychtavać novy zakon ab dziejnaści penitencyjarnaj systemy. Pry hetym ahulnaj była dumka, što reformy nia ŭdasca realizavać da źmieny palityčnaj systemy ŭ Biełarusi.

A što rabić ciapier, pakul takaja źmiena nie adbyłasia? Daśledčyki prapanujuć nie źnižać aktyŭnaść u fiksacyi parušeńniaŭ pravoŭ palitviaźniaŭ, nazapašvać archiŭ takich spravaŭ i nie admaŭlacca ad nakiravańnia skarhaŭ na parušeńni pravoŭ u adpaviednyja instancyi Biełarusi. Dośvied udzielnikaŭ kanferencyi ab prablemach vykarystańnia ŠIZA padkazvaje im, što takaja mahčymaść jašče jość.

Kamientary2

  • Vład
    21.02.2024
    Vot i otviet počiemu niet informacii o Statkievičie. Ubivajut miedlenno v ŠIZO kak i Navalnoho. 
  • SHOS
    21.02.2024
    Ćvietočki dariť im, da? Tut dažie lustracija nie nužna
    Vsiech ich iz pienicitarnoj sistiemy srazu v tiuŕmy

U Biełarusi źjaviŭsia narodny paet2

U Biełarusi źjaviŭsia narodny paet

Usie naviny →
Usie naviny

Jak u Minsku zapalili hałoŭnuju jołku FOTY2

Va Ukrainie paśpiachova vyprabavanaja novaja rakieta «Ruta»2

Zapisacca na vizu chutčej možna praz «radary». Pra što razmova?6

Były ministr abarony Paŭdniovaj Karei sprabavaŭ skončyć žyćcio samahubstvam

Rasijskija Tahanroh i Bransk padvierhnulisia atacy2

Marafon represij nie spyniajecca. Pakazvajem žachlivyja ličby8

Śpikier parłamienta Natalla Kačanava raźbirałasia ź lachavickaj maršrutkaj4

U Biełarusi sioleta hladzieli porna ź miłfami, a ŭ Rasii — analny seks27

Va Ukrainie zahinuŭ biełaruski dobraachvotnik Haz15

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

U Biełarusi źjaviŭsia narodny paet2

U Biełarusi źjaviŭsia narodny paet

Hałoŭnaje
Usie naviny →