TEST
Cikavyja fakty pra movy
Źjaviŭsia ŭ prodažy kalandar «Mova volnych» na 2024 hod. Na hety raz jon pryśviečany vandroŭkam pa śviecie i ŭtrymlivaje nie tolki biełaruskija słovy, ale i ich pierakład na zamiežnyja.

Z hetaj nahody my padrychtavali admysłovy test, u jakim sabrali cikavyja fakty pra movy, jakija možna adšukać u novym kalendary.

Abaviazkova prajdzicie našu viktarynu da kanca! Kali ŭ vas budzie šmat pravilnych adkazaŭ, vy atrymajecie promakod na źnižku 10% na nabyćcio kalendara «Mova volnych»!
PAČYNAJEM
Hetu movu časam nazyvajuć samaj staražytnaj u Jeŭropie. U jaje leksicy šmat słoŭ, padobnych da słoŭ sanskrytu.
Niapravilna, havorka idzie pra litoŭskuju movu. Mahčyma, praz svaju staražytnaść jana zdajecca nam takoj niezrazumiełaj.
Niapravilny adkaz. Hruzinskaja mova adnosicca da kartvielskich, i navukova nie vyśvietlena jaje suviaź ź inšymi moŭnymi hrupami.
Tak, heta praŭda. Možna znajści mnostva materyjałaŭ, dzie paraŭnoŭvajucca litoŭskaja mova i sanskryt, i ich nośbity znachodziać šmat padabienstvaŭ.
Niapravilna. Havorka idzie pra litoŭskuju movu. Mahčyma, praz svaju staražytnaść jana zdajecca nam takoj niezrazumiełaj.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
U hetaj movie ŭsie nazoŭniki pišucca ź vialikaj litary, a sastaŭnyja ličebniki – u adno słova.
Nie, va ŭkrainskaj movie napisańnie nazoŭnikaŭ i ličebnikaŭ takoje ž, jak u biełaruskaj movie.
Tak, pravilna. Navat samy banalny nazoŭnik (miač – der Ball ci ruka – die Hand) budzie pisacca ź vialikaj litary, a ličebnik 888 na piśmie vyhladaje tak – acht­hundert­acht­und­achtzig.
Nie, pa-polsku ŭsio padobna da napisańnia ŭ biełaruskaj movie.
Nie, pa-litoŭsku ŭsie nazoŭniki nie patrabujuć napisańnia ź vialikaj litary. Toje ž adnosicca i da napisańnia ličebnikaŭ – jany pišucca asobna.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
U ałfavitnym piśmie, jakoje vykarystoŭvaje heta mova, naohuł niama vialikich litar.
Nie, vy što, nikoli nie bačyli polskich słoŭ? Niama vialikich litar u mchiedruli – asnoŭnym ałfavicie hruzinskaj movy. Usie litary ŭ im napisanyja nibyta pamiž dźviuma paralelnymi linijami.
Niapravilny adkaz. Niama vialikich litar u mchiedruli – asnoŭnym ałfavicie hruzinskaj movy. Usie litary ŭ im napisanyja nibyta pamiž dźviuma paralelnymi linijami.
Niapravilna. U armianskim ałfavicie jość vialikija litary. Niama ich u susiedniaj hruzinskaj movie.
Tak, słušna. Niama vialikich litar u mchiedruli – asnoŭnym ałfavicie hruzinskaj movy. Usie litary ŭ im napisanyja nibyta pamiž dźviuma paralelnymi linijami.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Ї, je, g – heta litary jakoha ałfavita?
Nie, heta try litary z 33 ukrainskaha ałfavita.
Tak, pravilna. Heta try litary z 33 ukrainskaha ałfavita.
Nie, u sierbskim ałfavicie niama nivodnaj z hetych litar. A va ŭkrainskim jość.
Nie, niapravilna. Usio našmat praściej – heta try litary z 33 ukrainskaha ałfavita.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Adzin ź viadomych polskich miemaŭ – Grzegorz Brzęczyszczykiewicz. Heta vydumanyja imia i proźvišča hieroja filma «Jak ja raźviazaŭ Druhuju suśvietnuju vajnu», jakimi toj «troliŭ» hiestapaŭcaŭ. Kali ź imieniem usio jasna, to jak pravilna čytajecca proźvišča?
Słušna. Vy vydatna raźbirajeciesia ŭ čytańni polskich składanych słoŭ.
Nie, składanyja polskija słovy dajucca vam niaprosta.
Nie, niešta vy pieramudryli.
Nie, krychu nie tak.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Kali b vy avałodali japonskaj movaj, to ŭ jakim napramku treba było b čytać teksty?
Heta častkova pravilny adkaz. Tradycyjna japoncy vykarystoŭvali kitajski sposab piśma: simvały iduć źvierchu ŭniz, a słupki – sprava naleva. Ale ŭ navukovych tekstach ciapier čaściej vykarystoŭvajecca jeŭrapiejski sposab – tak zručniej pieradavać ličby ci, naprykład, formuły. Taksama možna sustreć napisańnie prosta sprava naleva – pa sutnaści, heta tradycyjny sposab, kali b tekst pisaŭsia pa adnym simvale ŭ słupok.
Heta častkova pravilny adkaz. Tradycyjna japoncy vykarystoŭvali kitajski sposab piśma: simvały iduć źvierchu ŭniz, a słupki – sprava naleva. Ale ŭ navukovych tekstach ciapier čaściej vykarystoŭvajecca jeŭrapiejski sposab – tak zručniej pieradavać ličby ci, naprykład, formuły. Taksama možna sustreć napisańnie prosta sprava naleva – pa sutnaści, heta tradycyjny sposab, kali b tekst pisaŭsia pa adnym simvale ŭ słupok.
Heta častkova pravilny adkaz. Tradycyjna japoncy vykarystoŭvali kitajski sposab piśma: simvały iduć źvierchu ŭniz, a słupki – sprava naleva. Ale ŭ navukovych tekstach ciapier čaściej vykarystoŭvajecca jeŭrapiejski sposab – tak zručniej pieradavać ličby ci, naprykład, formuły. Taksama možna sustreć napisańnie prosta sprava naleva – pa sutnaści, heta tradycyjny sposab, kali b tekst pisaŭsia pa adnym simvale ŭ słupok.
Heta pravilny adkaz. Tradycyjna japoncy vykarystoŭvali kitajski sposab piśma: simvały iduć źvierchu ŭniz, a słupki – sprava naleva. Ale ŭ navukovych tekstach ciapier čaściej vykarystoŭvajecca jeŭrapiejski sposab – tak zručniej pieradavać ličby ci, naprykład, formuły. Taksama možna sustreć napisańnie prosta sprava naleva – pa sutnaści, heta tradycyjny sposab, kali b tekst pisaŭsia pa adnym simvale ŭ słupok.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Pierad vami – roznyja formy adnaho i taho ž litoŭskaha proźvišča. Jakaja ź ich dakładna ŭkazvaje na niezamužniuju žančynu?
Niapravilna. Heta mužčynskaja forma litoŭskaha proźvišča.
Niapravilna. Heta forma proźvišča zamužniaj žančyny.
Pravilny adkaz. Formy proźviščaŭ niezamužnich žančyn u litoŭskaj movie majuć kančatki -aitė, -utė, -iūtė albo -ytė.
Z hetaj formaj krychu składaniej. Z 2003 hoda ŭ Litvie dazvolili žančynam abirać varyjant proźvišča biez ukazańnia siamiejnaha statusu, biez vykarystańnia admysłovych sufiksaŭ. Prosta da asnovy proźvišča dadajecca kančatak -ė (Daukantas – Daukantė). U teoryi takoje proźvišča moža ŭkazvać na niezamužniuju žančynu, ale adnaznačna pra heta skazać składana. Tamu hety adkaz my zaličvajem jak niapravilny.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Adsutnaść peŭnych naciskaŭ; čytajecca tak, jak pišacca; da 11 zyčnych zapar u słovach; niama mužčynskaha i žanočaha rodaŭ – u niezvyčajnych faktach pra hetu movu možna znajści takija śćviardžeńni.
Nie, heta ŭsio kažuć pra hruzinskuju movu. Napeŭna, heta praŭda tolki častkova, ale fakt zastajecca faktam.
Słušna. Napeŭna, heta praŭda tolki častkova, ale fakt zastajecca faktam. Pra heta piša navat Vikipiedyja.
Nie, heta ŭsio kažuć pra hruzinskuju movu. Napeŭna, heta praŭda tolki častkova, ale fakt zastajecca faktam.
Nie, heta ŭsio kažuć pra hruzinskuju movu. Napeŭna, heta praŭda tolki častkova, ale fakt zastajecca faktam.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Tolki ŭ niamieckaj movie jość litara ß – vostraja …
Niapravilna. Hetaja niezvyčajnaja litara nazyvajecca escet, abo vostraja S, jakaja adpaviadaje padvajeńniu hetaj litary. U niekatorych niamieckamoŭnych krainach litaru ẞ zamianiajuć na SS.
Niapravilna. Hetaja niezvyčajnaja litara nazyvajecca escet, abo vostraja S, jakaja adpaviadaje padvajeńniu hetaj litary. U niekatorych niamieckamoŭnych krainach litaru ẞ zamianiajuć na SS.
Niapravilna. Hetaja niezvyčajnaja litara nazyvajecca escet, abo vostraja S, jakaja adpaviadaje padvajeńniu hetaj litary. U niekatorych niamieckamoŭnych krainach litaru ẞ zamianiajuć na SS.
Pravilna, litara nazyvajecca escet, abo vostraja S, jakaja adpaviadaje padvajeńniu hetaj litary. U niekatorych niamieckamoŭnych krainach litaru ẞ zamianiajuć na SS.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
U jakoj ź pieraličanych moŭ aficyjna adsutničaje tak zvany kličny skłon?
Tak. Ciapier u biełaruskaj movie nie vyłučajuć asobna kličny skłon. Ale ŭ viadomych litaraturnych tvorach vy možacie jaho pabačyć:

Oj, kažanie, kažanie!
Čamu ž nia sieŭ ty na mianie?
Kab ja bolšy nie padros
Dy ad baćkavych kalos.

Nie, va ŭkrainskaj movie aficyjna jość kličny skłon.
Nie, u polskaj movie jość kličny skłon. Jon nazyvajecca Wołacz.
Nie, u litoŭskaj movie jość kličny skłon. Jon nazyvajecca Šauksmininkas.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Vy vielmi staralisia!
Vynik nie najlepšy, ale spadziajomsia, ź biełaruskaj movaj u vas spravy našmat lepšyja!

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci kupić kalandar — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Ničoha strašnaha!
Nie pieražyvajcie, u nastupny raz vam bolš pašancuje!

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci kupić kalandar — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Vielmi-vielmi blizka da ideału!
Nie pieražyvajcie, u nastupny raz vam bolš pašancuje!

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci kupić kalandar — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Amal idealny vynik!
Vy byli vielmi blizkija da biespamyłkovaha prachadžeńnia našaha testa!

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci kupić kalandar — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Fantastyka! Nie chapiła zusim krychu!
Nie chapiła litaralna drobiaziej!

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci kupić kalandar — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Vinšujem! Vy movaznaŭca hoda!
Usioj redakcyjaj apładzirujem vam stojačy!

Vy vyjhrali promakod na źnižku 10% na nabyćcio kalendara «Mova volnych». Ën vyhladaje voś tak — nashaniva. Zamović kalandar možna pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Zamoŭcie kalandar pa spasyłcy
Adryŭny kalandar na 2024 hod, ale najpierš — słoŭničak ź jarkimi biełaruskimi słovami.

Aryhinalny padarunak dla siabroŭ i blizkich.
© Naša Niva, 2023