Papularny minski bar źmianiŭ łakacyju. Pra los «Karmy» i jaho ŭładalnika raspaviadaje ŭpłyvovaja polskaja hazieta.
Artykuł Iryny Arachoŭskaj źjaviŭsia na staronkach rehijanalnaha štotydniovaha dadatku da Wyborczej.
Varšaŭski bar «Karma» nie maje šyldy, i, pavodle słoŭ aŭtarki artykuła, jon praktyčna taki samy, jaki byŭ u Minsku. Vokny i dźviery zaklejenyja stykier-artam. A nasuprać — murał z Alesiem Puškinym. Spačatku jon zjaviŭsia jak žest salidarnaści, a ciapier staŭ taksama miescam žałoby i pamiaci ab biełaruskim palityčnym viaźniu.
U bary zvyčajna šmat naviedvalnikaŭ, da jakich barmieny źviartajucca na «ty». Tut možna sustreć kaho zaŭhodna — prahramistaŭ, mastakoŭ, mieniedžaraŭ, jakija zaviazvajuć tvorčyja i dziełavyja kantakty. U bary źbirajucca hrošy na dapamohu dla Ukrainy i vystupajuć muzyki.
Kali dla Jeŭropy takija miescy z chipstarami, hrafici i stykier-artam — zvyčajnaja zjava, to ŭ Minsku, jak śćviardžaje aŭtarka, jon vielmi vydzialaŭsia siarod idealna čystych vulic u centry (na vuł. Kamsamolskaj — red.).
Historyja Hleba
Hleb — nievysoki chłopiec z doŭhaju baradoju i ź vialikaj kolkaściu tatuirovak. Razam ź im u razmovie biare ŭdzieł nievysokaja dziaŭčyna z ružovymi vałasami. Chłopiec źviartajecca da jaje piaščotna «Julečka».
Baćka Hleba — pryvatny pradprymalnik, a maci — nastaŭnica. Jon naradziŭsia ŭ Homieli ŭ miežach Čarnobylskaj zony. U dziacinstvie pa prahramie azdaraŭleńnia dziaciej z zony zaražeńnia jon naviedaŭ šmat jeŭrapiejskich krain. Padčas znachodžańnia za miažoju Hleb vyvučyŭ niamieckuju i francuzskuju movy.
Chłopiec adznačaje, što ŭ ich domie «na śniadańnie zaŭsiody była ryba najlepšych hatunkaŭ». Kab tak było, baćka pavinien byŭ šmat pracavać. A jak vypivaŭ paru kiliškaŭ, to praklinaŭ Łukašenku. Jon zaŭsiody kazaŭ, što jany pavinny zjechać z krainy.
Ale ź siamjoju, pa słovach Hleba, jon mieŭ chutčej słabuju suviaź. Bolš padtrymki znachodziŭ u inšym miescy.
«Ja maryŭ stać barmienam. Palityki dla mianie nie isnavała. A ludzi, jakija razmaŭlali pa-biełarusku, byli dla mianie «viaskoŭcami z kałhasa», — cytuje aŭtarka słovy chłopca.
Usio źmianiłasia, kali ŭ 2016 hodzie ŭ Kijevie byŭ zabity biełaruski niezaležny žurnalist Pavieł Šaramiet.
«Ja navat nie viedaŭ, kim byŭ hety Pavieł Šaramiet. Ale kali prachodziŭ niedaloka ad miesca ŭ Minsku, dzie prachodziła akcyja ŭ jaho pamiać, to mianie zatrymali siłaviki. Ja adčuŭ absalutnuju biezdapamožnaść, ale rascaniŭ heta jak vypadkovaść. Roŭna praz dva tydni na vakzale mianie znoŭ zatrymali. Tady ŭžo zrazumieŭ — heta takaja sistema», — pieradaje słovy Hleba aŭtarka artykuła.
Historyja bara
9 žniŭnia 2020 hoda ŭ bary «Karma» ŭ Minsku ludzi pili piva i ŭ napružańni čakali vynikaŭ vybaraŭ. Internet užo pačali hłušyć, ale ŭ bary ź nieviadomaj pryčyny jon jašče pracavaŭ, i tudy zabiahali žurnalisty, kab vysłać materyjały ŭ redakcyi.
Jak zhadvaje Hleb, u bar zabiehła dziaŭčyna, pierad jakoj uzarvałasia śviatłošumavaja hranata. Rabotniki jašče napiaredadni kupili bint i jod, ale nie dumali, što ich daviadziecca ŭžyć. Heta było zroblena chutčej «dla žartu».
Niečakana supracoŭniki bara zaŭvažyli, što praz vulicu biahuć ludzi. U bary apuścili ralety. U bar nabiłasia kala 100 čałaviek na 50 mietraŭ płoščy. Nie chapała pavietra. U dźviery hrukali siłaviki i patrabavali adčynić.
«Začynicca było najlepšym rašeńniem. Susiedni bar nie zakryli, i tam pabili i zatrymali jak udzielnikaŭ akcyj, tak i supracoŭnikaŭ», — zhadvaje Hleb.
A na nastupny dzień paśla vybaraŭ, u dzień svaich narodzinaŭ, chłopiec zrazumieŭ, kudy budzie dalej ruchacca.
«Z hukami vybuchaŭ hranat u fonavym režymie na mianie syšło praśviatleńnie. Z maich małych volnych idej pačałasia składacca daroha. Ja zrazumieŭ, što budu rabić dalej, adkul vaźmu hrošy i jak zrablu vizu, u jaki horad pajedu. Dastatkova było vysunuć nahu, jak krok z adkazam sam atrymaŭsia. Ja ŭbačyŭ novyja mahčymaści i rušyŭ u darohu. A vyjazdžajučy, adrazu zrazumieŭ, što ni za što na śviecie nikoli bolš nie viarnusia da toj paranoji», — zhadvaje Hleb.
Chłopiec vyjechaŭ u Polšču z žonkaju i vaśmiu tysiačami dalaraŭ u kišeni. Ale hrošy chutka skončylisia, a žonka pakinuła jaho. Na ščaście, znajšoŭsia znajomy, jaki byŭ hatovy adkryć ź im bar u Kijevie. Hleb znajšoŭ jašče dziesiać čałaviek, jakija pahadzilisia inviestavać pa 5 tysiač dalaraŭ, za što atrymali 5% doli ŭ biznesie.
Takim čynam, u 2021 hodzie «Karma» adkryłasia ŭ Kijevie. Tut zjaviłasia Julija. Niejkim viečaram jana pryjšła z kalehami-biełarusami ŭ bar.
Historyja Julii
Jak piša aŭtarka, Julija razmaŭlaje vielmi cicha. A jaje mova bahataja na pryhožyja słovy i zvaroty. U Julii rasijski pašpart. Sama jana z Saratava. Jaje baćka pracuje žurnalistam i pryjechaŭ u Rasiju z Ukrainy.
Dziaŭčyna vyvučała anhlijskuju fiłałohiju i lubić Dastajeŭskaha, chacia maje prablemu z akceptacyjaj jaho idei.
«Z Pucinym my ŭžo šmat hadoŭ, tamu adnosiny maich baćkoŭ da jaho źmianilisia. U paraŭnańni z pačatkam 2000-ch paźniej nastupiła dosyć istotnaje rasčaravańnie. U 2011 hodzie, paśla vybaraŭ u Dziaržaŭnuju dumu, ja pačała chadzić na pratesty apazicyi ŭ Saratavie», — raspaviadaje Julija.
U 2021 hodzie dziaŭčyna pryjechała va Ukrainu ŭ kamandziroŭku na try miesiacy i vyrašyła tam zastacca. Jana zapuściła novy miedyjaprajekt i pracavała ŭ im jak hałoŭny redaktar. Adnačasova Julija pačała praces lehalizacyi pobytu na padstavie pachodžańnia baćki. Pa słovach dziaŭčyny, na jaje rašeńnie zastacca ŭ Kijevie ŭpłyŭ akazała i znajomstva z Hlebam.
23 lutaha 2022 hoda pazvaniŭ znajomy Hleba i skazaŭ, što pačniecca vajna. Jula spytała: «Ty ŭ heta vieryš?» — i lahła spać. A Hleb, zamiest taho kab spać, rychtavaŭ mašynu da evakuacyi.
Pa pryjeździe ŭ Varšavu Jula nie zmahła dalej pisać pra novyja technałohii, bo joj zdavałasia, što heta nie da miesca ŭ čas vajny. Dziaŭčyna pačała dapamahać Hlebu ŭ «Karmie» i pracavać jak vałanciorka dla Ukrainy.
Aŭtarka artykuła adznačaje, što ŭ suviazi z tym, što z rasijskim pašpartam lehalizavać znachodžańnie ŭ Jeŭropie vielmi składana, dziaŭčyna padała dakumienty na mižnarodnuju abaronu.
Stary bar na novym miescy
Hleb zhadvaje: «My čarhovy raz pryjechali ŭ Polšču, u Varšavu. Tydzień adpačyli i pačali pracu nad adkryćciom čarhovaha bara. Na adkryćci było 600 čałaviek — amal usie biełarusy. Ciapier usio bolš ukraincaŭ i inšych zamiežnikaŭ. Kaho tut možna sustreć? Psichaterapieŭta, inviestara ŭ tvoj novy prajekt, cyrulnika. Možna sustreć svajho lubimaha artysta. Albo navat mužčynu, jakoha ŭ dziacinstvie bačyŭ u televizary ŭ prahramie «Kałychanka».
Hleb ličyć, što biełarusy vielmi chutka adaptujucca. A niekatoryja, pa jaho słovach, užo majuć historyju dvajnoj i trajnoj emihracyi.
Pa słovach aŭtarki, Julija trochi inakš bačyć siabie ŭ Polščy, i pieradaje jaje słovy:
«Zvyčajna idu pa vulicy. Nichto nie viedaje, adkul ja. Ale časam prychodzić dumka: ci maju ja prava być tut?… Nie adčuvaju siabie ŭ biaśpiecy. Ni ŭ jakim kutku śvietu».
Čytajcie jašče:
Biełarusy zasnavali ŭ Polščy amal 12 tysiač firmaŭ za apošnija paŭtara hoda
Siastra Kaleśnikavaj prapanavała ŭ Bruseli try kroki, jakija treba zrabić dla vyzvaleńnia palitviaźniaŭ23
Kamientary