«Viartacca budziem nie zaŭtra». Kupałaviec Aleh Harbuz pra hastroli ŭ Francyi, rolu Ašurka i trahizm času
Dniami Aleh Harbuz pakinuŭ u fejsbuku dopis, pieršyja radki jakoha hučali niečakana: «Adarvaŭsia ad rodnych «Kupałaŭcaŭ» i palacieŭ u niezaležnaje płavańnie z Novym teatram, Varšava». Praskočyła dumka: niaŭžo znany akcior pakinuŭ «Kupałaŭcaŭ»?
Intryha zachoŭvałasia, pakul z akcioram damaŭlalisia nakont hutarki. Jon nie moh vymierkavać čas na jaje. Pisaŭ, što pierajazdžaje, pieranosić rečy — nie moža adkazać. I voś zvanok.
«Što vy! Heta časova! Heta nie toje, kab nazaŭždy! Heta ja na hastroli adjechaŭ!» — patłumačyŭ Aleh Harbuz.
Śpiektakl pra biełaruskich palitviaźniaŭ u Francyi prachodzić z anšłaham
Ciapier akcior u Francyi. Tudy jon razam z trupaj Novaha teatra vypraviŭsia na tydniovyja hastroli sa śpiektaklem «1,8 M».
Pastanoŭku pra biełaruskich palitviaźniaŭ užo pabačyli teatrały Klermona i Lijona. Śpiektakli prajšli z anšłaham. Zały na tysiaču miescaŭ byli poŭnyja.
«I hladač doŭha nas nie adpuskaŭ na pakłonie sa sceny apładysmientami», — adznačaŭ akcior.
Čamu takaja papularnaść u śpiektakla, Aleh Harbuz i sam nie viedaje.
«Moža, ludzi teatralnyja. U Klermonie, dyk tam nasielnictva 140 tysiač. Moža, vodhuki byli niebłahija. My byli letaś tut, praŭda, u Rejmsie i Nantery pad Paryžam. Ale tam takoha nie było. Zały byli mienšyja i zapoŭnienyja napałovu».
Premjera «1,8 M» adbyłasia ŭ kancy 2021 hoda. Pastaviŭ śpiektakl režysior Ivan Vyrypajeŭ. «1,8 mietra» — stolki miesca advodzicca čałavieku ŭ pierapoŭnienych biełaruskich turmach. U pastanoŭcy akciory ź Biełarusi, Polščy i Rasii čytajuć listy i ŭspaminy palitviaźniaŭ i ich svajakoŭ.
U śpiektakli Aleh Harbuz zhadvaje Vitolda Ašurka.
«Ja nie mahu skazać, što ŭ śpiektakli hraju Vitolda Ašurka, ale ja danošu jaho listy z-za krataŭ, katoryja jon pisaŭ. Jany vielmi kranalnyja i razumnyja. Dla mianie ich čytać i havaryć jahonymi słovami honar», — kaža akcior.
«Režysior chacieŭ pierarabić śpiektakl, jak tolki vybuchnuła vajna, ale my adstajali»
Aleh Harbuz kaža, što paśla śpiektaklaŭ u Lijonie akciory tradycyjna sustrakalisia z hledačami. Pa prahladzie «1,8 M» zastałosia pad 150 čałaviek.
Hledačy pytalisia, ci ŭnosili źmieny ŭ pastanoŭku paśla taho, jak pačałasia poŭnamaštabnaja vajna va Ukrainie.
«Nasamreč my źmieny nievialikija ŭnieśli, ale režysior chacieŭ pierarabić śpiektakl całkam, jak tolki vybuchnuła vajna. Ale my adstajali, kab śpiektakl zastavaŭsia ŭ tym vyhladzie, jakim jość», — raskazvaje Aleh Harbuz.
Akcior kaža, što padziei, jakija ciapier adbyvajucca ŭ śviecie, adna horšaja za druhuju, ale jany nie admianiajuć taho, što tvorycca ŭ Biełarusi. Treba davodzić dzie tolki možna pa ŭsim śviecie, što my jość, što my zastajomsia tymi, kim byli ŭ 2020 hodzie.
«Jak vajna va Ukrainie nie admianiaje represij, jakija dahetul u nas iduć, i taho kałapsu z hramadstvam, jakoje pierajazdžaje bazavacca ŭ inšyja krainy, hetak ža i vajna ŭ Izraili nie admianiaje vajnu va Ukrainie. Heta absalutna roznyja padziei, i na kožnuju ź ich treba zasiarodžvać uvahu», — udakładniaje akcior.
Aleh Harbuz pierakanany, što «toj pohlad, jaki biełaruskija akciory ŭ vyhnańni dajuć na padziei 2020 hoda, absalutna čałaviečy i pravilny, a nie prapahandyscki».
Kupałaviec dva hady ŭ emihracyi. Dla jaho čužyna — vyprabavańnie.
Niemahčymaść pabačycca z rodnymi — najhoršaje ŭ vyhnańni, adznačaje jon.
«Ź plusoŭ — ja vymušany šukać i raźvivacca. Nichto tut nie stanie płacić za tvajo žyćcio. Musiš niešta rabić uvieś čas, navat toje, čaho nie rabiŭ u svajoj krainie. Na radzimie ja nie zajmaŭsia b pieramovami, nie davodziłasia damaŭlacca ź placoŭkami. Karaciej, zajmacca mieniedžarskimi spravami. Ale hetamu damo rady».
«Tut treba nie prosta znajści pracu, a prydumać jaje», — dadaje jon.
Aleh Harbuz kaža, što ŭ emihracyi adčuvaje siabie absalutna svabodnym u mastackim vyražeńni. Jon ruchajecca ŭ kirunku, jaki jamu padabajecca i jaki adpaviadaje režysiorskaj kancepcyi.
«U Biełarusi takoj voli nie było b, — zaŭvažaje jon. — Tam my nie pastavili b taho, što tut, chacia nie mahu skazać, kab našy raboty byli maksimalna palityzavanymi».
Alehu Harbuzu padabajecca ŭsio, što zroblena «Kupałaŭcami» ŭ vyhnańni. Siarod śpiektaklaŭ adznačaje «Dziady», «Husi-ludzi-lebiedzi», «Sfahnum».
«Hadzińnik dyktatara svajho nie adcikaŭ»
Aleh Harbuz staraŭsia nie zhadvać Kupałaŭski teatr na radzimie, ale notki nastalhii pramilhnuli, kali jon upamianuŭ Teatr imia Juljuša Astervy ŭ Lublinie.
«Cikavaja akaličnaść, naš kupałaŭski i lublinski teatry budavaŭ adzin i toj ža architektar Adam Kazłoŭski. Pra heta ja viedaŭ, ale ŭ lublinskim teatry nie vypadała być raniej. Pabyvaŭšy, acaniŭ padabienstva: atmaśfieru i drobiazi — usio tak, jak u teatry, u jakim ja słužyŭ u Biełarusi», — adznačyŭ akcior.
Aleh Harbuz miarkuje, što viartańnia na radzimu čakać daviadziecca doŭha.
«Bijałahičny hadzińnik našaha dyktatara jašče nie adcikaŭ svajho. Heta adbudziecca jašče nie skora. Jaho padtrymlivajuć mocna», — kaža jon.
Kupałaviec pierakanany, što Ukraina pieramoža, ale jon nie ŭpeŭnieny, što jość płan dla Biełarusi na čas paśla pieramohi.
«U mianie takoje adčuvańnie, što heta zaciahniecca, — padsumoŭvaje Aleh Harbuz. — Nam usim treba nastrojvacca na toje, što viartacca nazad my budziem nie zaŭtra. Ale da viartańnia treba rychtavacca i dumać pra jaho, viadoma».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzicie taksama:
Akcior Aleh Harbuz: 26 hadoŭ pry ŭładzie — heta vielmi šmat. A sam jon nie sydzie
U Varšavie rychtujuć lalečny śpiektakl pra Kupału pa matyvach pjesy Karatkieviča
Jak ciapier vyhladaje palitźniavoleny Juraś Ziankovič. Jon nie ŭ robie, a ŭ cyvilnym kaściumie10
Kamientary