Skarektavali zakon «Ab movach» u śfiery afarmleńnia dakumientaŭ, sudavodstva i movy adukacyi
Skarektavany zakon apublikavany na Nacyjanalnym pravavym internet-partale. Źmieny ŭ zakonie datyčać afarmleńnia dakumientaŭ biełarusaŭ, sudavodstva i movy adukacyi, piša «Radyjo Svaboda».
Zhodna z uniesienymi źmienami, zvyčajny i bijamietryčny pašparty, ID, bijamietryčny dypłamatyčny i słužbovy pašparty vydajucca na biełaruskaj, ruskaj i anhlijskaj movach (art. 10). U raniejšaj viersii zakona zamiest apošniaj byli paznačanyja «inšyja movy».
Sudavodstva i administracyjnyja pracesy (art. 14, 15) možna vieści na biełaruskaj i (abo) ruskaj movach. Raniej było raźmiežavańnie: na biełaruskaj abo ruskaj.
Prava na atrymańnie adukacyi (art. 21) na biełaruskaj i (abo) ruskaj movach zafiksavali dla sistem navukova-aryjentavanaj adukacyi i dadatkovaj adukacyi adoranych dziaciej i moładzi.
Źmianiłasia nazva artykuła: «Prava na vychavańnie i atrymańnie adukacyi na nacyjanalnaj movie» na «Prava na atrymańnie adukacyi na dziaržaŭnych movach Respubliki Biełaruś».
Na movach nacyjanalnych mienšaściaŭ dazvalajecca pieradusim vyvučeńnie ich rodnaj movy i litaratury ŭ asobnych hrupach i kłasach pavodle rašeńnia miascovych orhanaŭ ułady, uzhodnienaha ź Ministerstvam adukacyi.
Adnak całkam mahčymaści atrymańnia ŭsioj adukacyi na hetaj movie heta nie admianiaje, bo ŭ artykule 22 jość taki punkt: «Va ŭstanovach adukacyi, jakija realizujuć adukacyjnyja prahramy daškolnaj, ahulnaj siaredniaj, śpiecyjalnaj adukacyi, navučańnie i vychavańnie pry najaŭnaści ŭmoŭ i pa ŭzhadnieńni ź Ministerstvam adukacyi mohuć ažyćciaŭlacca na zamiežnaj movie».
Nibyta źniata patrabavańnie dla kiraŭnikoŭ sistemy adukacyi vałodać biełaruskaj movaj, jakoje raniej prapisvałasia admysłova. Ciapier hety abaviazak u tym punkcie dziejničaje tolki dla piedahahičnych rabotnikaŭ. Adnak u art. 4 abnoŭlenaha Zakona pa-raniejšamu jość abaviazak kiraŭnikoŭ, inšych rabotnikaŭ dziaržaŭnych orhanaŭ i inšych arhanizacyj vałodać biełaruskaj i ruskaj movami i, zychodziačy ź jaho, kiraŭniki škoł vyklučeńnia składać nie pavinny.
U artykule 22 źniaty abzac, jaki rehłamientuje miechanizm vybaru movy navučańnia ŭ peŭnaj ustanovie adukacyi:
«Asnoŭnaja mova navučańnia i vychavańnia (biełaruskaja abo ruskaja) vyznačajecca zasnavalnikam ustanovy adukacyi (arhanizacyi, jakoj u adpaviednaści z zakanadaŭstvam dadziena prava ažyćciaŭlać adukacyjnuju dziejnaść), indyvidualnym pradprymalnikam, jakomu ŭ adpaviednaści z zakanadaŭstvam dadziena prava ažyćciaŭlać adukacyjnuju dziejnaść, z ulikam pažadańniaŭ navučencaŭ (zakonnych pradstaŭnikoŭ niepaŭnaletnich navučencaŭ)».
Źmieny nabyvajuć moc paśla aficyjnaha apublikavańnia.
Kamientary
Kadłubaj (paśla jahonaha tłumačeńnia na kont užyvańnia ŭ biełaruskaj movie słova "familija" zamiest "proźvišča") apładuje stojačy
vy tak žadali jaje pazbavicca, ciapieraka atrymałasia, žrycie abiedźvuma rukami, nie zadušyciesia!
Ŭ chutkim časie pajedziecie ŭ tankach zvarkaj zavaranych na šturm susiedziej pad nahladam muzykaŭ povara.
Ćfu, jašče i pamiałom mieluć, što pavažajuć Movu, "no pakašto nimohut na niej havaryć"
Hidoty.