«Pastupleńnie ŭ Rasiju z adnakłaśnikami abmiarkoŭvali tolki da vajny». Biełaruskija vypuskniki — pra budučyniu, sistemu vyšejšaj adukacyi i represii va ŭniviersitetach

Mikita, 17 hadoŭ, Minsk. «Ja b chacieŭ pracavać na zamiežnuju kampaniju, ale zastavacca ŭ Biełarusi»

Mikita sioleta skončyŭ adzin ź minskich licejaŭ. Chłopiec zachaplajecca muzykaj i maryć stać kampazitaram, kab pisać saŭndtreki da filmaŭ i hulniaŭ.

«Što tyčycca reformy CT, to, na moj pohlad, ničoha asabliva nie źmianiłasia, akramia nazvaŭ. Ale, mahčyma, ja prosta nie zadavaŭsia pytańniami pra toje, jak było raniej. Adno mahu skazać dakładna: sioleta ekzamieny prosta niejmavierna lohkija ŭ paraŭnańni ź minułymi hadami. Choć heta taksama trend, jaki nazirajecca z samych pieršych hadoŭ isnavańnia CT.

Zdavaŭ anhlijskuju i «hramadstva». Bo bały ŭ mianie vysokija, vyrašyŭ pajści na fakultet mižnarodnych adnosin BDU. Pry hetym, kali ščyra, nie baču siabie ŭ roli niejkaha biełaruskaha dypłamata praź niekalki hadoŭ.

Ja moh by i nie iści na vyšejšuju i pajści z hałavoj u muzyku, ale idu va ŭnivier, tolki kab zavieści novyja znajomstvy. Dumaju, što na takim elitarnym fakultecie, jak FMA, znajomstvy buduć pryjemnymi. Usio amal jak u licei.

Akramia taho, ja jašče i prydatny da słužby ŭ vojsku, a tudy nie chočacca ad słova «zusim». Tamu ja dakładna pajdu pa «koračku».

Vyznačyć uzrovień padrychtoŭki ŭ biełaruskich univierach mnie składana. Dy i naŭrad ci ja zmahu abjektyŭna heta zrabić, nie pavučyŭšysia ni ŭ adnym ź ich. A razmyta kazać «usio sumna» abo «ŭsio supier», nie abapirajučysia na fakty, nie chočacca. Choć, zrazumieła, kali paraŭnoŭvać z usim śvietam, to našaj vyšejšaj adukacyi dakładna jość kudy imknucca.

Pra represii ŭ biełaruskich VNU ja čuŭ i viedaju. Usio, što adbyvałasia apošnija hady paśla padziej 2020 hoda, — heta, biezumoŭna, žudasna: adličvali, zvalniali i navat sadžali čaściakom vielmi vysokakvalifikavanych ludziej. Dumaju, usio heta naniesła adukacyi Biełarusi ciažkija straty. U doŭhaterminovaj pierśpiektyvie padobnaje pryviadzie da vostraha niedachopu śpiecyjalistaŭ u lubych śfierach hramadstva.

Spadziajusia, u śvietłaj Biełarusi budučyni takoje nikoli nie paŭtorycca, a dziaržava budzie zacikaŭlenaja pierš za ŭsio ŭ raźvićci samoj siabie.

Naohuł vielmi chaciełasia b pastupić u litoŭski EHU, tamu što tudy jeduć mnohija ź liceja. Spyniaje mianie znoŭ ža pierśpiektyva pajści ŭ vojska: kali b ja sapraŭdy pajechaŭ tudy vučycca, to nie zmoh by viarnucca ŭ Biełaruś vielmi doŭhi čas. Mnie nie daduć adterminoŭku, i ja adrazu stanu ŭchilistam, a pierajazdžać nadoŭha ŭ inšuju krainu pakul nie hatovy.

Prykładna pałova ludziej u maim kłasie źbirajecca pastupać za miažu. Pry hetym, pa maich nazirańniach, vielmi mała biełarusaŭ imknucca źjechać u Rasiju, choć vyniki našych ekzamienaŭ i pačali tam kaciravacca. U mianie ŭsiaho adna znajomaja płanuje vučycca ŭ rasijskim VNU. Jana heta tłumačyć tym, što sama hramadzianka hetaj krainy, dy i da vajny jana stavicca, na žal, stanoŭča.

Dumaju, ja ŭsio ž taki chacieŭ by pierajechać u inšuju krainu, prosta nie najbližejšym časam. Ciapier ja nie mahu heta zrabić pa siamiejnych pryčynach, a častkova jašče i praź niedachop hrošaj. Usio heta ja płanuju vypravić praz paru hadoŭ — za hety čas davučusia ŭ biełaruskim univiery. Kali budzie žadańnie, mahčyma, pajdu vučycca druhi raz — užo ŭ zamiežnaj VNU.

Što tyčycca karjernych płanaŭ, to ja ŭ pieršuju čarhu razhladaju farmat fryłans. Heta značyć, što ja zmahu pracavać na zamiežnych zakazčykaŭ, jakija płaciać u razy bolš, čym klijenty z SND. Pry hetym ja zmahu zastavacca žyć u Biełarusi.

Tak, ciapier jość prablemy z płaciažami z-za miažy: davodzicca šukać ščyliny abo davoli dziŭnyja schiemy, kab hrošy mahli dajści. Naprykład, adzin raz mnie apłacili zakaz skinami z CS:GO. Prosta tamu, što pa-inšamu nijak nie atrymlivałasia skinuć mnie hrošy.

Mnie zdajecca, u Biełarusi možna pabudavać dobruju karjeru. Prablema zaklučajecca ŭ tym, što kali lubomu biełarusu daduć mahčymaść vybrać pamiž zamiežžam i Biełaruśsiu, to biełarus u bolšaści vypadkaŭ abiare pieršaje. A heta vielmi sumna i pavinna być vypraŭlena».

Liza, 17 hadoŭ, Minsk. «Maja siabroŭka pastupaje ŭ Maskvu, tam VNU na paradak kruciejšyja, čym u nas»

Lizavieta zachaplajecca čytańniem, valejbołam i fatahrafijaj. U budučyni dziaŭčyna chacieła b arhanizoŭvać iventy albo pracavać PR-mieniedžarkaj.

«Mnie zdajecca, admiena CT była dobraj idejaj, tamu što my nie zdavali nijakich vypusknych ekzamienaŭ, akramia CE. Dy i čałaviek moh sam vybrać toj pradmiet, jaki zachoča zdavać. Mnie, naprykład, jak fiłołahu nie treba było zdavać matematyku.

Akramia taho, tablica pieravodaŭ bałaŭ CE ŭ dziesiacibalnuju sistemu dobraja. Naprykład, za 63 bały pa fizicy možna atrymać 9. Abo za 50 bałaŭ pa hramadaznaŭstvie vyjdzie 8.

Ja płanuju pastupać na žurfak na śpiecyjalnaść «kamunikacyja i suviaź z hramadskaściu». Na moj pohlad, heta vielmi dobry varyjant: mnie padabajecca kantaktavać ź ludźmi, padabajecca tvorčaja śfiera.

Niahledziačy na žurfak, ja b nie chacieła źviazvacca z žurnalistykaj. Ciapier u našaj krainie heta vielmi niebiaśpiečnaja reč, tak što ja nie chaču ryzykavać svaim žyćciom.

Što tyčycca prapahandystaŭ, jakija vykładajuć ciapier va ŭniviersitecie, mahčyma, im i jość, čamu navučyć studentaŭ, akramia svajho pohladu na Biełaruś. Prynamsi, ja starajusia ŭ heta vieryć.

Siarod maich znajomych jość jak tyja, chto płanuje pastupać u Biełarusi, tak i tyja, chto źbirajecca źjazdžać za miažu. Mnie zdajecca, prykładna 65% maich pryjacielaŭ chočuć vučycca ŭ zamiežnych VNU, astatnija 35% — u Biełarusi.

U mianie jość siabroŭka, jakaja vielmi dobra viedaje fiziku i matematyku i ŭžo pastupiła ŭ adnu prestyžnuju rasijskuju VNU. Univiery ŭ Rasii macniejšyja za našy ŭ płanie adukacyi. Ź plusoŭ jašče toje, što vučoba budzie iści na rodnaj movie, dy i možna chutka dajechać z Maskvy ŭ Minsk.

Adkazvać na pytańni, źviazanyja z vajnoj va Ukrainie i represijami ŭ biełaruskich VNU, ja nie vielmi chaču. Niejak tak skłałasia, što heta niebiaśpiečnaja tema dla razmoŭ. Lišni raz zakranać heta ja nie chaču.

Dumaju, u Biełarusi jość budučynia. Ja vielmi lublu Minsk i baču, jak šmat maładych ludziej adkryvajuć svaje prajekty i biznesy, naprykład «NIAprostaja viečarynka», «NIAprosty bar» ad Sašy Ciamčyty. Abo art-prastora «Vieršy».

Dumaju, što ŭ nas možna adkryć udały startap, dobra zarablać i žyć ščaśliva ŭ našym pryhožym Minsku. Choć mnie chočacca pasprabavać pažyć u roznych krainach i vyrašyć, dzie ja chaču zastacca. Usiudy jość svaje plusy i minusy.

U našaj krainie mnie nie padabajecca toje, što prykładna miesiacaŭ siem u nas choładna, słotna i šera, a heta vielmi mocna ŭpłyvaje na moj nastroj. Tamu ja nie ŭpeŭnienaja, što budu zastavacca tut da kanca žyćcia. Pry hetym mnie vielmi padabajecca sam Minsk, Architektura, roznyja ŭstanovy, tak što chaču mieć mahčymaść viartacca siudy».

Tania, 17 hadoŭ, Minsk. «Pakul nie vybrała, kudy pastupać, i kazać pra budučyniu mnie składana»

Tania sioleta skončyła adnu ź minskich škoł. Dziaŭčynie składana raskazvać pra siabie, dy i z nahody budučyni ŭ jaje jość vialikija sumnievy. Raskazvaje, što płanuje pastupać na ekanamistku, tamu što tak choča jaje mama. Praŭda, pakul abituryjentka zusim nie vyznačyłasia ź miescam vučoby. Viedaje tolki, što budzie zastavacca ŭ Biełarusi.

«Ja b chacieła vučycca ŭ zamiežnaj VNU, ale pakul što navat nie razhladaju taki varyjant. Heta ŭsio vielmi składana: pierakłady ekzamienaŭ, pastupleńnie, adaptacyja da novaha miesca, dy i finansava heta vielmi zatratna. Jakraz tamu pakul ja navat nie dumaju pra heta.

Praktyčna ŭsie školnyja znajomyja taksama płanujuć pastupać va ŭniviery Biełarusi. Tych, chto pa-sapraŭdnamu vybiraje źjechać za miažu, vielmi mała. Dumaju, pryčyny admovy ad zamiežnaj adukacyi takija ž, jak i ŭ mianie.

Viadoma, represii ŭ biełaruskich VNU vielmi mocna adbivajuć žadańnie praciahvać vučobu tut. Prablema ŭ tym, što nijakaj inšaj mahčymaści atrymać vyšejšuju adukacyju ŭ nas niama: miežy zakrytyja, a adkryć «šenhien» vielmi składana.

Dźvie maje adnakłaśnicy źbiralisia padavać dakumienty ŭ polskija i češskija ŭniviery. Adnak Čechija, nakolki ja viedaju, naohuł pierastała vydavać vizy biełarusam. U Polščy taksama vielmi prablematyčna i doraha ź vizami. U vyniku jany abiedźvie pastupajuć u Minsk.

Ja čuła, što ciapier z vynikami biełaruskich ekzamienaŭ my možam pastupać u rasijskija VNU, ale asabista nie viedaju nikoha, chto b skarystaŭsia hetaj mahčymaściu. Da pačatku vajny va Ukrainie my z adnakłaśnikami abmiarkoŭvali pastupleńnie ŭ Rasiju, ale ciapier nichto navat nie padymaje hetuju temu.

Pra karjeru mnie ciapier składana kazać. Ja navat nie mahu ŭjavić, što sa mnoj budzie praź piać hadoŭ. Pry hetym dumaju, što ŭ Biełarusi budučynia jość, prosta ŭ mnohich śfierach ciapier usio vielmi drenna».

• 3
• 0
• 3
• 5
• 4
• 13
• 10
• 0