Što ciapier raskazvaje muziejnica z Marjinaj Horki, jakaja prasłaviłasia vykazvańniem, što amierykanskaje vojska — heta «hiej-sałdaty ŭ pampiersach»
Zahadčyca muzieja voinskaj słavy 5-aj asobnaj bryhady śpiecyjalnaha pryznačeńnia Ludmiła Hałubienka raniej raskazvała padletkam pra «nataŭskich hiej-sałdat u pampiersach». Ciapier jana hetych sałdat vinavacić u vajnie va Ukrainie.
U 2019 hodzie razyšłosia aŭdyja, dzie Ludmiła Hałubienka na poŭnym surjozie raspaviadała školnikam, što amierykanskaje vojska — heta «hiej-sałdaty ŭ pampiersach», a jeŭrapiejskija krainy «sa svajoj talerantnaściu» apanavali musulmanie, jakich u siabie doma bajacca niemcy, francuzy, a «hreki ŭvohule horkija ślozy ljuć».
Dniami čytač «Našaj Nivy» vyrašyŭ pazvanić muziejnicy. Jon dasłaŭ «Našaj Nivie» zapis hutarki. Razmova zajšła pra vajnu va Ukrainie.
Hałubienka raskazała, što sama ŭkrainka z Kijeva. Tam skončyła ŭniviersitet. 45 hadoŭ tamu z mužam, jaki byŭ vajskoŭcam, pierabrałasia ŭ Biełaruś.
Ukrainu jana nazyvaje «domam» i ličyć, što da ŭłady tam pryjšli «fašysty i banderaŭcy».
Z hutarki vynikaje, što poŭnamaštabnaja vajna «doma» raniejšyja pohlady žančyny nie źmianiła.
«Ja lublu svoj narod i malusia za jaho, jak za ŭkraincaŭ, tak i za rasijan, bo my ŭsie adzin narod. A vajna idzie z NATA», — nastojvaje jana.
«NATA tam daŭno. Rukami ŭkraincaŭ vajuje NATA, — pierakazvaje muziejnica naratyvy prapahandy. — Usio ŭzbrajeńnie nataŭskaje. Vajna nie z Ukrainaj. Prosta NATA vybrała terytoryju Ukrainy, uziało ŭ zakładniki ŭkrainski narod i jaho rukami vajuje z Rasijaj».
Praz chvilinu Hałubienka zaŭvažaje, što Ukrainu dla vajny vybrała «Amieryka i anhłasaksy», a «Jeŭropa padniavolnaja».
«Amieryka vybirała Irak, Afhanistan, Juhasłaviju. Abo vajnu ŭ Hruzii», — davodzić muziejnica.
Vajnu ŭ Hruzii pačała Rasija ŭ 2008 hodzie, kab nie dapuścić dałučeńnia Hruzii da NATA. Rasija akupavała Paŭdniovuju Asieciju i Abchaziju. Paźniej pryznała ich niezaležnaść. Hetyja dziaržaŭnyja ŭtvareńni dla śvietu zastajucca šeraju zonaju.
Ludmiła Hałubienka zajaŭlaje, što kožnyja 100 hadoŭ Zachad pačynaje maštabnyja vojny i zhadvaje Pieršuju i Druhuju suśvietnyja vojny.
Nasamreč, u Pieršaj suśvietnaj vajnie vajavali ŭsie vialikija dziaržavy Jeŭropy, ZŠA dałučylisia da bajavych dziejańniaŭ tolki pierad samym kancom kanfliktu. Druhuju ž suśvietnuju raspačali niamieckija nacysty.
Na zaŭvahu, što padčas Druhoj suśvietnaj vajny ZŠA, Anhlija i Saviecki Sajuz byli sajuźnikami, aburyłasia:
«Nu što vy, chiba historyi nie viedajecie? Jany adkryli druhi front na našu prośbu ŭ 1943 hodzie, kali zrazumieli, što naša armija pieramahaje fašyzm, što savieckaja armija pa-lubomu spraŭlajecca. Tolki tady adkryli lend-liz. Stali pastaŭlać niejkija pradukty charčavańnia, niejkija tanki, zbroju».
Nasamreč, łend-liz byŭ raspačaty ŭ 1941 hodzie. Heta była prahrama padtrymki ZŠA krain-sajuźnic, jakija vajavali suprać nacysckaj Hiermanii. Asnoŭnymi atrymalnikami dapamohi byŭ Saviecki Sajuz i krainy Brytanskaj sadružnaści. Biez uzbrajeńniaŭ, techniki, syraviny, miedykamientaŭ, charčavańnia ŭ vialikich abjomach SSSR ciažka było b vystajać suprać niamieckaj vajennaj mašyny.
Ludmiła Hałubienka nastojvaje: ukraincy zambavanyja prapahandaj. Ad jaje hučyć fraza, što «kožny z nas atrymlivaje ŭ hetym žyćci toje, što sam asabista zasłužyŭ».
Muziejnica vinavacić ukraincaŭ u tym, što jany demantujuć pomniki i zakryvajuć cerkvy. U toj ža čas, kaža jana, u Afhanistanie nivodzin saviecki pomnik nie razburany. Heta niapraŭda, afhancy razhladajuć pieryjad savieckaj prysutnaści tam jak čas akupacyi.
Tema Afhanskaj vajny blizkaja Ludmile Hałubienka. U muziei, jaki zasnavali pa jaje inicyjatyvie, ekspazicyja pryśviečanaja padziejam u Afhanistanie. Tuju vajnu pačaŭ Saviecki Sajuz u 1979 hodzie i praź dziesiać hadoŭ biassłaŭna vyvieŭ svajo vojska, nie skaryŭšy afhancaŭ. Blizu 800 biełarusaŭ zahinuli tam. Ale ŭ publikacyjach pra muziej havorycca tolki pra podźvihi savieckich sałdat u Afhanistanie.
U razvažańniach Ludmiły Hałubienka pra vajnu va Ukrainie pieravažajuć rasijskija naratyvy, zasvojenyja łukašysckaj prapahandaj. Muziejnica pierakananaja: amierykancy «sprabujuć i ŭ Biełarusi zładzić toje, što va Ukrainie».
«Vajna pačałasia dzieviać hadoŭ tamu z hramadzianskaj vajny va Ukrainie, — davodzić jana. — Pačałasia z taho, što Danbas, druhija rajony i Krym nie zachacieli być z fašysckaj uładaj. Z fašysckaj banderaŭskaj uładaj. Tam pačałasia vajna na Danbasie. I jon pad vajnoj užo dzieviać hadoŭ. Čamuści heta nie cikavić nikoha. A ciapier kažuć, što Rasija napała na Ukrainu».
«Kali vy chočacie, kab ja kazała kiepskaje pra Rasiju ci Ukrainu, to nie budu havaryć. Bo ja da ŭsich staŭlusia adnolkava dobra. Biada, jakaja adbyvajecca, maje pačatak i kaniec. Tamu čas pakaža», — u vyniku ścišvaje napor muziejnica.
Čytač zhadaŭ toj vystup Ludmiły Hałubienka za 2019 hod, dzie jana nazyvaje nataŭskich vajskoŭcaŭ «hiej-sałdatami ŭ pampiersach». Taja spačatku kaža, što infarmacyja skažonaja, a paśla dadaje:
«A kali pahladzieć [na sałdat NATA], chiba heta nie tak?»
Tłumačeńniam čytača, što hod tamu poŭnamaštabnuju vajnu pačała Rasija i ŭciahnuła ŭ jaje Biełaruś, muziejnica nie pavieryła. I vyrašyła zharnuć dyskusiju.
«Ja da hetaha ci maju niejkaje dačynieńnie, — adbivajecca Ludmiła Hałubienka. — Ja stary, chvory čałaviek. I chutka pierajdu ŭ inšy śviet. Tamu hetyja pytańni mianie mieniej za ŭsio cikaviać. Mianie bolš za ŭsio cikavić pytańnie ŭłasnaj dušy».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzicie taksama:
Bloomberg: Pucin rychtuje novy nastup na Ukrainu, vajna moža zaciahnucca na hady
-
U žodzinskaj paliklinicy abviarhajuć, što ŭ ich u rehistratury pamior mužčyna
-
Biełarus, jaki haładaŭ u Kłajpiedzie z-za niemahčymaści vyvieźci aŭtamabil, ciapier pratestuje za akijanam
-
U Hrodnie ŭvadnačas zakryli pałovu kijoskaŭ, dzie možna nabyć kvitki na hramadski transpart. U aŭtaparku prablemy nie bačać
Kamientary